Chương
I
TÊN GỌI CỦA SATAN
Trong tập chia sẻ “Xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ”, người
viết đã mô tả chi tiết căn tính của ma qủy và trình bầy khá tỉ mỉ công việc của
chúng. Ở đây, chỉ xin tóm tắt một vài nét tổng quát về ma qủy, để cùng bạn đọc
dễ đi vào nội dung chính : Ma qủy, kẻ chỉ biết tố cáo và tố cáo không mệt mỏi.
Satan là tên để chỉ chung ma qủy. Satan
có thật, được Kinh Thánh mô tả rất chi tiết. Chính Satan đã cám dỗ Đức Giêsu và
câu chuyện cám dỗ được thánh Mátthêu cặn kẽ trình thuật (Mt 4,1-11) :
Nhiều người thắc mắc : Tại sao ma qủy
lại có thể hiện hình đến gần Đức Giêsu trong sa mạc, rồi làm phép lạ "đặt
Người trên nóc đền thờ" (Mt 4,5), "đem Người lên một ngọn núi rất
cao, và chỉ cho Người thấy tất cả các nước thế gian, và vinh hoa lợi lộc của
các nước ấy" (Mt 4,8). Như thế, phải chăng Satan cũng có quyền làm phép lạ như Thiên Chúa ?
Thắc mắc rất chính đáng này sẽ giúp chúng ta hiểu hơn mầu nhiệm sáng tạo và lòng tôn trọng của Thiên Chúa đối với tất cả các thụ tạo là công trình tạo dựng rất tốt đẹp của Ngài, cho dù thụ tạo ấy, vì có tự do, đã phản bội, phản phúc, chống lại Ngài.
Thắc mắc rất chính đáng này sẽ giúp chúng ta hiểu hơn mầu nhiệm sáng tạo và lòng tôn trọng của Thiên Chúa đối với tất cả các thụ tạo là công trình tạo dựng rất tốt đẹp của Ngài, cho dù thụ tạo ấy, vì có tự do, đã phản bội, phản phúc, chống lại Ngài.
Trước hết, Satan là thụ tạo của Thiên Chúa,
được Thiên Chúa ban nhiều ơn lộc đặc biệt, nhưng đã kiêu căng bội phản, như ngôn sứ Êdêkien đã gián tiếp mô tả, qua
những lời bi thương dành cho vua Tyr : Ngươi là mẫu người tuyệt hảo, đầy
khôn ngoan và xinh đẹp tuyệt vời. Ngươi cư ngụ tại Êđen, thửa vườn của Thiên
Chúa, áo của ngươi đính toàn đá qúy : xích não, hoàng ngọc, kim cương, kim
lục thạch, mã não có vân, vân thạch, lam ngọc, hồng ngọc, bích ngọc ; còn
trống cơm và sáo của ngươi thì được dát vàng. Ttấ cả đều sẵn sàng, ngày ngươi
được tạo dựng. Ta đặt ngươi làm Kêrúp chở che ; ngươi ở trên núi thánh của
Thiên Chúa, đi đi lại lại giữa than hồng rực lửa. Đường lối của ngươi chẳng có
gì đáng trách từ ngày ngươi được sáng tạo, cho tới khi tìm thấy sự bất công ở
nơi ngươi. Vì làm ăn buôn bán thịnh đạt, nên ngươi chất đầy mình bạo lực và tội
lỗi. Bởi thế, ta làm cho ngươi ra phàm tục, không cho ngươi ở trên núi của
Thiên Chúa.
"Hỡi
Kêrúp chở che ! Ta tiêu diệt ngươi khỏi chốn than hồng rực lửa. Ngươi đem
lòng tự cao vì vẻ đẹp của mình, ngươi đã để cho vẻ huy hoàng rực rỡ làm hư hỏng
sự khôn ngoan của ngươi. Ta quẳng ngươi xuống đất. Ta biến ngươi thành trò diễu
cợt cho các vua. Vì ngươi chồng chất tội, vì ngươi buôn bán bất lương, nên các
thánh điện của ngươi đã ra ô uế" (Ed 28,12-18).
Qủa thực, Satan đã từ "uy quyền của
ánh sáng" bước qua "quyền lực của tối tăm" (Lc 22,53),
khi kiêu căng chống lại Thiên Chúa.
Như chúng ta biết, chính Thiên Chúa đã tạo
dựng từ không ba loài thụ tạo: Thiên thần, loài người, và các sinh vật, thực
vật, vật chất trong vũ trụ. Thiên thần là thụ tạo chỉ có linh hồn, mà không có
thân xác vật chất. Vật chất như các sinh vật, thực vật khác chỉ có vật chất mà
không có linh hồn. Chỉ riêng con người
vừa có thân xác là vật chất sẽ hư hao, tan biến, vừa có linh hồn thiêng
liêng, bất tử. Sự khác biệt căn bản thứ nhất giữa vật chất và linh hồn là tính
lệ thuộc vào "thời gian và không gian". Vật chất, như thân xác con
người, cũng như bất cứ vật chất nào khác đều bị đặt vào một không gian và thời
gian nhất định, nghiã là, con người với xác thân vật chất như tôi và anh chị sẽ
không thể vừa ở trong qúa khứ, vừa có
mặt ở hiện tại và tương lai, cũng như
không thể có mặt ở nhiều nơi cùng một lúc. Trái lại, linh hồn thì không chịu thời gian và không gian chi phối, nên không
có qúa khứ, tương lai, mà chỉ có hiện tại tròn đầy, viên mãn, nên thời gian của
linh hồn là đời đời, bởi linh hồn không bị tiêu tan, có tận cùng, phải chấm
dứt do tính phi vật chất của linh hồn.
Ma qủy có bản tính thiêng liêng của các
thiên thần, là thụ tạo thuần tinh thần của Thiên Chúa. Là thụ tạo thuần tinh
thần, ma qủy không có xác thể, nên không ai thấy. Là thụ tạo thuần tinh thần,
ma qủy không chịu thời gian và không gian chi phối, nên ma qủy không chết, nhưng sống đời đời, và
có thể hiện diện trước mắt ta mà ta không thấy. Điều đặc biệt hơn cả, đó là khả
năng làm được các phép lạ ở ma qủy, bởi khi tạo dựng các thiên thần, Thiên Chúa
đã cho các thiên thần của Ngài năng quyền thuộc bản tính thiêng liêng này. Trong
các năng quyền đó, có năng quyền thực hiện việc lạ thường, phi thường. Đó là lý
do, Satan đã cám dỗ Đức Giêsu bằng làm phép lạ "đặt Người trên nóc đền
thờ" và "đem Người lên một ngọn núi rất cao". Sở dĩ Satan và bè
lũ , dù bị trừng phạt và bị trục xuất
khỏi thiên đàng để bị ném xuống hoả ngục là nơi dành cho chúng và những kẻ đi
theo chúng, vẫn còn làm được các phép lạ, vẫn thực hiện được những "điềm
thiêng dấu lạ", vẫn lừa bịp loài người bằng những phù phép lạ lùng, kỳ
diệu, là vì Thiên Chúa đã không hủy diệt bản tính thụ tạo thiêng liêng của
chúng, cũng như không lấy lại những khả năng thuộc bản tính thiêng liêng, dù
chúng đã phản nghịch,, nhưng tôn trọng điều tốt đẹp Ngài đã dựng nên ở thuở ban
đầu tạo dựng. Sự tôn trọng hầu như tuyệt đối bản tính các thụ tạo do mình dựng
nên, cho dù thế nào đi nữa, đã khẳng định chân lý : Thiên Chúa tuyệt đối
tôn trọng bản tính và giá trị riêng của các thụ tạo do Ngài dựng nên, bởi khi
tạo dựng, Ngài đã tạo dựng mọi loài một cách tốt đẹp. Nói cách khác, Thiên Chúa
không thể tự mẫu thuẫn khi phá hủy bản tính của thụ tạo mà Ngài đã cho là tốt
đẹp khi tự mình dựng nên. Thiên Chúa cũng có cùng thái độ tôn trọng đó đối với
loài người. Bằng chứng là Ngài đã không hủy diệt loài người, không thu hồi ý
chí, tự do và những khả năng khác của con người khi Ngài dựng nên họ, dù hai
con người đầu tiên đã xử dụng tự do như qùa tặng qúy giá được ban bởi Ngài
để bất tuân phục Ngài. Thiên Chúa đã
không xóa tên loài người, dù nguyên tổ loài người đã phạm tội chống lại Ngài.
Trái lại, Thiên Chúa tôn trọng nhân vị,
tôn trọng nhân phẩm, tôn trọng nhân quyền, tôn trọng nhân cách, tôn
trọng nhân bản, tức bản chất, bản thể của con người mà Ngài đã yêu thương tạo
dựng theo đúng hình ảnh của Ngài. Quyết định không hủy diệt, cũng không tước
đoạt khỏi con người sa ngã bản tính loài người vốn được tạo nên rất tốt đẹp,
Thiên Chúa đã muốn nói với con người : Ngài yêu con người đến cùng mà Ngài
đã dựng nên theo hình ảnh yêu thương của chính Ngài. Và vì yêu con người đến
cùng, nên công cuộc cứu thế lập tức đã được khởi sự từ lời hứa : Một
trinh nữ sẽ đạp dập đầu rắn độc là ma qủy, kẻ đã cám dỗ con người chống lại
Thiên Chúa.
Cũng từ trình thuật Đức Giêsu bị ma qủy
cám dỗ qua phép lạ chúng làm, chúng ta cần phân biệt đâu là những điềm thiêng,
dấu lạ của Thiên Chúa và đâu là những phép lạ, việc lạ do Satan thực hiện trong
cuộc sống của chính chúng ta, và của mọi người quanh, như thánh Phaolô đã cảnh báo : "Lạ gì đâu !
Vì chính Satan cũng đội lốt thiên thần sáng láng" (2Cr 11,14). Những
tiêu chuẩn để phân biệt, người viết đã chia sẻ với qúy bạn trong tập "Ơn
Ngài Nhiệm Lạ" phát hành năm 2015. Điều quan trọng hơn cả là chúng ta
đừng quên lời căn dặn của thánh Phêrô : "Ma qủy, thù địch của anh
emn như sư tử gầm thét, rảo quanh tìm mồi cắn xé" (1Pr 5,8), và chúng ta "hãy mang toàn bộ binh giáp vũ
khí của Thiên Chúa, để có thể đứng vững trước những mưu chước của ma qủy. Vì chúng ta chiến đấu không phải
với phàm nhân, nhưng là với những quyền lực thần thiêng, với những bậc thống
trị thế giới tối tăm này, với những thần linh qúai ác chốn trời cao… Vậy hãy
đứng vững : lưng thắt đai là chân lý, mình mặc áo giáp là sự công chính,
chân đi giày là lòng hăng say loan báo tin mừng bình an ; hãy luôn cầm
khiên mộc là đức tin, nhờ đó anh em có thể dập tắt mọi tên lửa của ác thần. Sau
cùng hãy đội mũ chiến là ơn cứu độ và cầm gươm của Thần Khí ban cho, tức là Lời
Thiên Chúa" (Ep 6,11-17).
Xác quyết và lời căn dặn của thánh tông đồ
cũng cho chúng ta thấy rằng ma qủy không toàn năng như Thiên Chúa, vì chúng là
thụ tạo có giới hạn. Chúng không toàn trí như Thiên Chúa, bởi chúng không biết
tất cả mọi sự. Chẳng hạn như khi gieo vào lòng Giuđa mầm mống phản bội, chúng
không ngờ rằng Giuđa đã tự ký bản án tử cho mình khi nộp Đức Giêsu cho các
thượng tế. Cũng như khi thử thách Gióp, ma qủy không thể biết : trong tất
cả những thử thách ấy, "Gióp đã không hề phạm tội, cũng không buông lời
trách móc phạm đến Thiên Chúa" (G1, 22).Ma qủy cũng không thể có mặt khắp mọi
nơi như Thiên Chúa : chúng chỉ rảo quanh chỗ này chỗ kia, như sư tử tìm
mồi cắn xé (x.1P 5,8) , cũng như đã loay hoay, xoay sở hết cách để cám
dỗ Đức Giêsu, nhưng không được thì bỏ đi, chờ đợi thời cơ thuận lợi (x. Lc 4,
13). Ma qủy cũng không làmđược mọi sự như nó muốn, bằng chứng là chúng phải xin
phép Thiên Chúa, như trong sách Gióp, Thiên Chúa đã cho phép ma qủy thử thách
lòng trung thành, đạo hạnh của ông : Được, nó thuộc quyền ngươi,
nhưng ngươi phải tôn trọng mạng sống nó" (G2,6). Chúng ta cò thấy ở nhiều
nơi khác trong Kinh Thánh, Thiên Chúa đã mặc khải giới hạn của ma qủy trong mọi
lãnh vực, nhất là đã củng cố đức tin cú chúng ta trong sức mạnh cứu độ của Đức
Giêsu Kitô, Đấng đã chiến thắng ma qủy, tử thần :
"Giờ đây, thủ lãnh của thế gian sắp bị
tống ra ngoài" (Ga 12,31). Nơi Đức Kitô "tất cả sự viên mãn
của thần tính hiện diện cách cụ thể, và trong Người, an hem được sung
mãn : Người vốn là Đầu mọi quyền lực thần thiêng.. Người đã truất phế các
quyền lực thần thiêng, đã công khai bêu xấu chúng, đã điệu chúng đi trong đám
rước khải hoàn của Người". (Cl 2,9.15). Và ma qủy, kẻ tố cáo, sẽ bị tống
khứ ra ngoài, nhờ những người tin vào Đức Kitô. "Họ đã thắng được nó nhờ
máu Con Chiên và nhờ lời họ làm chứng về Đức Kitô" (Kh 12,11), bởi chính
Đức Kitô đã hoàn toàn chiến thắng tội lỗi, sự chết và ma qủy khi Ngài bị treo
trên thánh giá, khi ban cho con dân Ngài sự sống : "Tôi ban cho
chúng sự sống đời đời ; không bao giờ chúng phải diệt vong và không ai
cướp được chúng khỏi tay tôi" (Ga 10,21). "Vậy còn phải nói gì thêm
nữa ? Có Thiên Chúa bênh đỡ chúng ta, ai còn chống lại được chúng ta… Và
ai có thể tách chúng ta ra khỏi tình yêu của Đức Kitô"? (Rm 8,31.35), để
như thánh tông đồ dân ngoại, chúng ta tuyên xưng : « Đúng thế, tôi
tin chắc rằng : cho dầu là sự chết hay sự sống, thiên thần hay ma vương
qủy lực, hiện tại hay tương lai, hoặc bất cứ sức mạnh nào, trời cao hay vực
thẳm hay bất cứ một loài thọ tạo nào khác, không có gì tách được chúng ta ra
khỏi tình yêu của Thiên Chúa thể hiện nơi Đứcc Kitô Giêsu, Chúa chúng ta »
(Rm 8,38- 39).
Sau khi đã giải toả vấn nạn quyền năng có
giới hạn của Satan, chúng ta liệt kê một số tên gọi của Satan được nhắc đến
trong Kinh Thánh :
Quý độc giả vui lòng đọc chương kế tiếp
Quý độc giả vui lòng đọc chương kế tiếp