Do Thái giáo là đạo có rất nhiều
lề luật, nhiều đến độ đi đâu, ở đâu, tín đồ cũng bị luật xâm xoi, xét nét; làm
gì cũng bị luật trói buộc, đe loi, ngăm nghe trừng phạt. Người Do Thái giáo nói
về luật như thực thể thần thiêng và chu chắm giữ từng đòi hỏi rất chi tiết của
mọi điều luật. Chính vì tinh thần vị luật và trong bầu khí nặng nề, ngột ngạt vị
luật này, câu hỏi đã được đặt ra cho Đức Giêsu hôm nay trong Tin Mừng Máccô :
“Giới răn nào là giới răn trọng nhất ?” (Mc 12, 28).
Nhiều người đã muốn hỏi Đức Giêsu
câu hỏi này, vì tận thâm tâm, tất cả đều mong đợi một cải cách để đời sống đạo
nhẹ nhàng, dễ thở hơn; để gánh lề luật từ nay sẽ bớt trì nặng đôi vai, nên
khi nghe viên ký lục đặt câu hỏi, ai nấy
đều vui mừng, thở phào nhẹ nhõm.
Trả lời trước đám đông, Đức
Giêsu đã rất vắn gọn trình bầy Luật mới của Ngài: “Giới răn thứ nhất là : Hãy lắng tai nghe, hỡi
Israel, Chúa Thiên Chúa của chúng ta là Chúa độc nhất và ngươi phải yêu mến Chúa,
Thiên Chúa ngươi, hết lòng ngươi, hết linh hồn ngươi, hết trí khôn ngươi và hết
cả sức lực ngươi. Thứ đến là ngươi phải yêu mến đồng loại ngươi như chính mình.
Hẳn không có giới răn nào khác lớn hơn các điều ấy” (Mc 12, 29-31).
Đức Giêsu đã chính thức công bố
đạo mới của Ngài là Đạo yêu thương : Yêu mến Thiên Chúa là Thiên Chúa độc nhất
và thương mến anh em đồng loại như chính mình.
1.
Yêu mến Thiên
Chúa là Thiên Chúa độc nhất:
Thiên Chúa là Đấng Tạo Dựng độc
nhất, là Đấng Cứu Độ độc nhất, là Đấng Quan Phòng độc nhất luôn gìn giữ, chăm
nom các thụ tạo của Ngài, trong số đó, con người là thụ tạo được Thiên Chúa dấu
yêu đặc biệt.
Tính độc nhất nơi Thiên Chúa nói
lên Thiên Chúa là Đấng toàn năng và tất cả chúng ta đến từ Ngài, thuộc về Ngài,
quy chiếu về Ngài, và sẽ trở lại với Ngài. “Thuộc về Thiên Chúa” là căn tính và hạnh phúc của con người. Thuộc về một Đấng toàn
năng, chúng ta còn sợ ai, sợ gì ? Thuộc về một Đấng yêu thương, chúng ta còn lo
lắng chi, xao xuyến nỗi gì ? Thuộc về một
Đấng nắm toàn quyền sinh tử của mọi thụ tạo, chúng ta còn băn khoăn, hoang mang
gì trước tương lai ?
Sở dĩ chúng ta chưa “toàn tâm,
toàn ý, toàn thân” yêu mến Thiên Chúa, chưa hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn,
hết sức lực yêu mến Chúa; chưa yêu mến Chúa
hết mình, yêu mến Chúa bằng cả đời sống, yêu mến Chúa bằng hết con người, là vì
chúng ta chưa xác tín: Thiên Chúa là Thiên Chúa độc nhất.
Vì chưa đủ tin Thiên Chúa là
Đấng tạo dựng độc nhất, nên chúng ta vẫn chờ ở đâu đó một sức mạnh dự phòng, để
giúp chúng ta, nếu Thiên Chúa chơi không đẹp , khi không nghe lời ta cầu xin. Vì
chưa đủ tin Thiên Chúa là Đấng cứu độ độc nhất, nên chúng ta vẫn giấu giếm ở ngõ
ngách nào đó trong cuộc sống một hình bóng thần linh khác với Thiên Chúa độc nhất,
để hy vọng được cứu mạng, nếu chẳng may Thiên Chúa nổi giận bỏ rơi ta. Vì không
dám đặt để trọn vẹn niềm tin nơi Thiên Chúa là Tình Yêu độc nhất tuyệt đối, nên
phiá sau con tim, ta vẫn giữ những dáng dấp khác Thiên Chúa, với chút hy vọng sẽ
được ủi an, vỗ về ngày Chúa nổi cơn lôi đình xua đuổi ta xa khỏi mặt Ngài.
Tóm lại, trong tương quan với
Thiên Chúa, ta vẫn muốn đi nước đôi, vừa thân
thiết với Thiên Chúa độc nhất, vừa thân
thiện với những đối tượng không thân thiết, thân thiện với Thiên Chúa. Và tâm
hồn ta sẽ ở trong tình trạng bị giằng co, căng thẳng, mâu thuẫn, cho đến khi ta
thực sự và quyết tâm thuộc trọn về Thiên Chúa là Thiên Chúa độc nhất.
Như thế, điều kiện để có thể yêu
mến Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn, hết sức lực, nghiã là yêu
một mình Thiên Chúa là Thiên Chúa độc nhất của đời ta từng giây phút của cuộc sống,
yêu Thiên Chúa trong tư tưởng, lời nói, việc làm , yêu Thiên Chúa mọi nơi,
trong mọi hoàn cảnh, tình huống, thì tiên vàn chúng ta phải xác tín Thiên Chúa
là Thiên Chúa độc nhất, và tuyên xưng: ngoài Ngài ra, không còn một thiên chúa nào khác.
2.
Thương mến
anh em đồng loại như chính mình:
Giới răn thứ hai chỉ là mặt sau
của giới răn thứ nhất: Yêu mến Thiên Chúa, bởi một khi đã “toàn tâm toàn ý, toàn
thân” yêu mến Thiên Chúa độc nhất rồi, chúng ta sẽ tự động nhận ra hạnh phúc được
thương mến anh em đồng loại như mình, bởi chính tình yêu Thiên Chúa thúc bách,
lôi cuốn, hướng dẫn chúng ta đến với anh em, đi vào trái tim người khác bằng chính
con đường tình yêu của Chúa.
Như chúng ta biết, định luật tự
nhiên và căn bản của tình yêu là thông ban hạnh phúc của mình cho người khác,
do căn tính của tình yêu là : ước mơ và làm cho người khác được hạnh phúc. Vì
thế, khi đã thuộc trọn về Thiên Chúa là Tình Yêu rồi, khi đã hết lòng, hết linh
hồn, hết trí khôn, hết sức lực yêu mến Thiên Chúa rồi, chúng ta không thể không
thương mến anh em mình, bởi Tình yêu chúng ta dành cho Thiên Chúa thúc bách chúng
ta trao ban hạnh phúc mình đang có trong tình yêu với Thiên Chúa cho mọi người
chung quanh, bởi mọi người đều là đối tượng của một Tình Yêu độc nhất tuyệt đối
là Thiên Chúa.
Kinh nghiệm còn cho chúng ta thấy:
tình yêu rất năng động và không bao giờ
chịu ngưng nghỉ. Chẳng thế mà khi đã thực sự yêu ai, ta yêu đến cùng, yêu đến
chết, yêu bất chấp mọi chống đối, rào cản, hoàn cảnh khó khăn. Tình yêu dâng hiến
cho Thiên Chúa cũng vậy, sẽ không nằm yên hưởng thụ, không đóng cửa gài then,
nhưng bung ra xa, mở rộng mãi, phóng tới
những đối tượng mới, những đối tượng không chỉ của tình yêu trong ta, mà còn là
đối tượng của tình yêu Thiên Chúa . Nói cách khác, khi đã yêu Thiên Chúa rồi,
ta không thể không yêu anh em đồng loại, vì lúc đó, ta không còn yêu anh em bằng
tình yêu nhỏ bé, bất toàn của mình, nhưng bằng tình yêu tuyệt đối của Thiên Chúa,
Đấng sẽ dìu ta đến gặp tha nhân, bởi Ngài
cũng yêu thương họ như yêu thương chúng ta.
Hơn thế nữa, khi yêu ai, ta muốn
họ hạnh phúc, bằng làm vui lòng họ, nên
ta sẽ qúy người họ yêu, thương người họ mến. Vì thế, sẽ không ngạc nhiên khi
người yêu mến Thiên Chúa sẽ mến thương anh em mình, bởi đó là ý muốn của Thiên
Chúa, bởi đó là điều làm vui lòng Thiên Chúa hơn cả. Sở dĩ Ngài muốn chúng ta yêu
anh em đồng loại như chính mình, vì Ngài đã tạo dựng mọi người, yêu thương mọi người, muốn cứu độ mọi người, trao ban hạnh phúc cho mọi người ,
bằng cớ là Ngài đã chết cho mọi người được sống, cũng như làm mưa nắng trên cả
người lành, kẻ dữ, không loại bỏ, ruồng rẫy một ai.
Vâng, Đức Giêsu đã đến trong
thế giới, không để loan báo khơi khơi một
sứ điệp, và lập ra một tôn giáo mới với
giáo lý và lề luật nặng nề, gò bó; nhưng vạch
rõ con đường Tình Yêu Chúa đã đến với
con người và hành trình Tình Yêu con người
đến với Thiên Chúa. Trên con đường tình này, Thiên Chúa và con người gặp gỡ
nhau cách sống động, cụ thể, trong mọi sinh hoạt của đời sống con người.
Tóm lại, Thiên Chúa của Kitô
giáo không xa vời, huyền hoặc nhưng ở
giữa con người để yêu thương. Tình yêu Thiên Chúa trong Đức Giêsu không còn là
tình yêu chỉ để súyt xoa chiêm ngưỡng, nhưng là tình yêu hiện diện, chia sẻ cứu sống về phiá Thiên Chúa,
đồng thời về phiá con người, tình yêu ấy
làm rạo rực tim người, làm phấn
khởi đời người, và mang về hạnh phúc cho con người biết yêu mến Thiên Chúa và mến
thương anh em mình.
Tin Mừng là Lời Thiên Chúa, và
Lời Thiên Chúa là chân lý vĩnh cửu, nên chúng ta sẽ không còn thắc mắc như những
người Do Thái xưa : Giới răn nào là giới răn trọng nhất ? Bởi chỉ có một giới răn duy nhất dành cho những
người đi theo Đức Giêsu, đó là yêu mến
Thiên Chúa là Thiên Chúa độc nhất, và thể hiện tình yêu ấy bằng làm theo ý muốn duy nhất của Thiên Chúa, ý muốn vừa đẹp
lòng Ngài, vừa đem lại hạnh phúc đời đời cho chúng ta là thương yêu anh em như chính mình.
Jorathe Nắng Tím