TÌNH YÊU TÌM KIẾM

Vào tuổi trăng tròn, khi vừa biết yêu, ta náo nức đi tìm người yêu. Người ấy là ai, gầy béo, cao thấp thế nào? Và ta vẽ ra trong tâm tưởng nhiều người yêu mẫu, nhiều mẫu người yêu. Mẫu người yêu nào cũng đẹp, người yêu mẫu nào cũng toàn mỹ vì tất cả đều là mẫu, những mẫu người lý tưởng do ta vẽ, ta tìm kiếm, đợi chờ.

Có người mẫu rồi, ta cố tìm và mong gặp họ. Rồi tùy đường đời may mắn, tùy số phận đỏ đen, ta sẽ hạnh phúc hay bất hạnh, thành công hay thất bại bên cạnh người ta gặp. Người ấy có thể là người mẫu ta mơ, có thể “xịn” hơn cả mẫu, cũng có thể chẳng “mẫu” chút nào.

Cách chung thì có tìm, có gặp. Nhưng với thời gian, sau những cây số đồng hành, sau những tháng ngày chung sống, cảm xúc của gặp gỡ ban đầu ấy sẽ biến dạng, không còn cái nồng nàn, háo hức buổi đầu mới yêu. Đây chính là khúc quanh quan trọng trong đời sống tình yêu, nhất là đời sống hôn nhân gia đình.

Quả thế, khi mới gặp, ta tưởng đã có hết nhau, nắm bắt trọn vẹn nhau, gắn bó, đan quyện tận cùng và hoàn toàn trong nhau; như thể không còn gì phải tìm kiếm ở nhau nữa. Thực tế và kinh nghiệm cho thấy không phải như vậy. Có khi ăn ở với nhau hằng chục năm, có với nhau năm bảy mặt con mà chẳng biết gì về nhau, chẳng hiểu nhau tí nào, chưa nói đến đồng tâm, đồng chí, đồng cảm.

Lý do thứ nhất là vì ta quá giản lược đời nhau trong một lần gặp gỡ. Một lần gặp gỡ rồi thương nhau lúc mới biết yêu hay ngay cả tình yêu nở muộn khi tuổi đời xế bóng cũng chỉ là những tiếng sét ái tình bắn thẳng vào tim. Sét đánh ngay tim, đạn bắn vào tim làm sao tim không rung động, chảy máu yêu thương? Giản lược tình yêu trong những cú sét ngoạn mục, bất thường này là xem tình yêu quá nhẹ, là nhìn và đánh giá người yêu trong trạng thái tĩnh như một đối vật không có chiều kích siêu hình, mầu nhiệm. Vì con người có cả một lịch sử dài và một tương lai trước mặt. Lịch sử và tương lai ấy không hiện ra trong chớp nhoáng, giữa âm thanh và ánh sáng cực mạnh, thần tốc của những tiếng sét; mà lịch sử và tương lai ấy đòi hỏi một công trình tìm kiếm tận tụy, lâu dài.

Lý do thứ hai là ta chỉ nhìn ta qua đời họ chứ không nhìn họ trong đời ta; ta chỉ tìm ta trong họ chứ họ không có gì nơi ta. Ta tưởng ta yêu họ; nhưng thực sự ta đang yêu ta và chỉ yêu ta. Tính ích kỷ không mấy khi buông tha người ích kỷ. Nó đeo đẳng họ khắp nơi, điều khiển mọi sinh hoạt đời sống. Người ích kỷ thường ích kỷ trong mọi sự, mọi chuyện, với mọi người. Không có người ích kỷ trong vật chất nhưng quảng đại trong tình cảm hoặc ngược lại. Vì chỉ tìm mình, lo cho mình, muốn yêu mình, ta sẽ an vui dừng chân ở những cây số đầu của hành trình yêu thương mà không thao thức tìm kiếm gì nơi đối tượng.

Giản lược người yêu hay ích kỷ chỉ yêu mình, cả hai đều giết chết tình yêu.Tình yêu như một hành trình mà những người trong cuộc phải sánh bước, kề vai. Hành trình ấy rất dài, đường tình ấy có đủ núi đồi, sông biển, thác ghềnh, thung lũng, đồng bằng, sa mạc. Nó băng qua nhiều làng mạc, nhiều thành phố, nó vui vẻ thoăn thoắt tung tăng dưới nắng xuân; nhưng cũng có lúc mỏi mệt dưới nắng hạ, rét mướt dưới tuyết đông. Đời người là đường tình và đường tình dài như đời người. Chính vì dài như đời người nên người tình không thể bị giản lược, tóm tắt, gom lại trong một thời điểm duy nhất, ở một vài cây số ngắn ngủi. Người tình phải được đồng hành với ta trong thao thức kiếm tìm không ngơi nghỉ.

Miệt mài tìm kiếm người mình yêu, trước hết là một hành động yêu thương cao qúy; bởi qua đó ta nhìn nhận người ta yêu là một giá trị. Có qúy mới tìm, có cao mới gắng sức vươn tới. Nhận nhau như một giá trị, ta sẽ không ngừng tìm kiếm nhau, tìm những nét đẹp, những điều hay, những đức tính tốt ở nhau mà nếu không để tâm tìm kiếm ta không thể nhận ra. Rất nhiều người đã không nhận ra những giá trị tuyệt vời ở người mình yêu, người mình chung sống. Họ quên một điều là người họ đang yêu là một vũ trụ bao la, bí ẩn, sâu thẳm và là một tuyệt tác của Thượng Đế. Có những điều hay, những nét cao qúy chỉ tìm được sau nhiều năm chung sống, nhiều tháng ngày làm bạn. Tình yêu thực thường thăng trầm, kín đáo; chính vì thế để khám phá khối tinh ròng của tình yêu đích thực, ta phải khám phá miệt mài với thời gian và tận tụy với thao thức kiếm tìm.

Kiếm tìm giá trị chưa đủ, ta còn phải kiếm tìm cảm thông trước những yếu đuối, lỗi lầm của nhau. Nếu người tình có ánh mắt sáng như sao, có trí khôn sắc xảo như thiên thần; họ cũng có thể mang thân xác nặng nề đến thô kệch, tính lơ đãng đến ngây ngô. Một tâm hồn thanh thản, tôn trọng công bình sẽ chấp nhận không do dự tất cả những tích cực và tiêu cực của người khác. Đây chính là cao độ của tình yêu kiếm tìm, một tình yêu không tránh né sự thực, không lẩn trốn thực tại dù phũ phàng đến dâu vì tin vào giá trị bất khả nhượng của người mình yêu.

Đức Kitô đã có lý khi bỏ 99 con chiên để đi tìm một con chiên lạc (Lc 15,6). Ta có thể trách Ngài liều lĩnh và không biết tính toán hơn thiệt, nhưng lý của Ngài là lý của tình yêu. Tình mục tử ở Ngài không cho Ngài ở lại, nó thôi thúc Ngài lên đường tìm kiếm, nó làm nôn nóng bước chân dong duổi, vội vàng của chủ chăn. Ngài yêu chú chiên lạc cũng như 99 chú chiên ngoan. Tình yêu ấy luôn đầy ắp, trọn vẹn. Phải kiếm tìm vì tình yêu thúc bách, phải lên đường vì khổ đau của chiên con réo gọi thổn thức nghẹn ngào của tấm lòng mục tử. Ngài không thể làm gì khác hơn là lao mình đi tìm, liều mình đi kiếm trong tình yêu và hy vọng được ôm chiên lạc trong long và âu yếm bế trên tay. Cũng chính vì yêu 99 chiên ngoan mà Đức Kitô phải đi tìm chú chiên lạc để đàn chiên được trọn bầy, anh em không mất nhau và nhất là để tỏ cho đàn chiên thấy tình Ngài tuyệt đối, bao la, không đổi dời. Thương chú chiên lạc, Ngài yêu cả bầy 99 con khi cho chúng thấy: nếu chúng đi lạc, Ngài cũng sẽ đon đả, vội vã đi tìm như vậy. Với chọn lựa yêu thương kiếm tìm, Ngài đã nói lên tình Ngài yêu cả đàn chiên, không trừ con chiên nào.

Lý của ta, tuy có vẻ khoa học, thực tế nhưng nặng mùi thương mại, đổi chác. Quả thực, lấy 99 đổi 1 là bài toán cho đáp số kỳ cục; bỏ 99 để lấy 1 là sai lầm lớn của nhà kinh tế, nhất là khi 1 đó lại yếu đuối, ghẻ lở, đói ăn, lầm lỡ. Nhưng luật lệ, lý giải của thương mại, kinh tế không phải là luật lệ và lý giải của trái tim. Quy tắc toán học không là quy tắc của tình yêu. Chỉ tình yêu hiểu tình yêu, chỉ người tình hiểu người tình và chỉ việc làm của tình yêu mới giải thích được yêu thương là gì.

Đức Kitô là Tình Yêu, một tình yêu hớt hải đi tìm: tìm đối tượng ngay cả khi đối tượng bỏ đi, lạc lối, lỡ lầm, tội lụy. Đi tìm vì nhung nhớ trăn trở, đi tìm vì yêu thương rất đỗi, đi tìm vì hy vọng dạt dào. Đức Kitô đã yêu bằng tình của người sống với trái tim rất động. Tình ấy luôn đồng hành, luôn hiện diện và tình ấy rất “người” vì đi tìm tình người trong trái tim người.

Hình ảnh kiếm tìm của Đức Kitô nhắc nhở ta phải lưu tâm đến giá trị cần được tìm kiếm ở nhau. Có những kho tàng cho ta hạnh phúc thật nếu ta chịu khó, nhẫn nại tìm kiếm ở nhau trong yêu thương. Những kho tàng ấy, dù ở dưới dạng nào, luôn được mở chung bằng chìa khóa Yêu Thương, chìa khóa duy nhất cho ta gặp Tuyệt Đối, khám phá kho tàng giá trị của nhau mà không xâm phạm, làm tổn thương nhau.

Cầu xin với Đức Kitô, Đấng là Tình Yêu cho ta can đảm kiếm tìm và nhẫn nại tìm lại nhau trên suốt đường tình và hành trình đời sống.