NGƯỜI NGHÈO THỜI COVID-19

 Ngoài những bệnh nhân bị lây nhiễm phải cách ly, người nghèo cũng là đối tượng được nói đến trong thời dịch Covid-19. Nhiều chương trình cứu trợ như “tụ điểm mì gói tình thương”, “ATM gạo giúp người nghèo”, “siêu thị không đồng”, và rất nhiều sáng kiến tương trợ khác thuộc tôn giáo, hội đoàn, tư nhân mọc lên, hoạt động hữu hiệu với mục đích chia sẻ, hỗ trợ bà con nghèo trong những ngày cách ly không thể làm ăn kiếm sống. 

Chân dung người nghèo vì thế cũng nổi bật, và được nhiều người nhận ra.

Tưởng người nghèo là những người đói khổ, nên coi trọng miếng ăn như xã hội bấy lâu vẫn đánh giá, nhưng hoàn toàn ngược lại, không ít người nghèo rất tự trọng. Có những người nghèo vì tự trọng đã không đến những tụ điểm cứu trợ để nhận qùa, không xuất hiện như người “ăn xin” nơi có hội đoàn phân phát từ thiện. Họ biết mình nghèo, nhưng vẫn không quên mình còn danh dự và nghiã vụ tự trọng.

Tự trọng nên không tự hạ thấp phẩm giá, tư cách, dù không phụ ơn những người có lòng giúp đỡ; tự trọng nên thà đói, còn hơn mang bộ mặt, dáng dấp của người “không tự lo nổi cho mình”; tự trọng nên tế nhị ở trong bóng tối hơn ló mặt trước đám đông đang ồn ào gọi tên từng người có hoàn cảnh, kiểm tra từng chứng minh thư, đọc từng dòng lý lịch, xác minh từng chữ ký của cơ quan, ban ngành chứng thực họ là người nghèo cần được giúp đỡ.

Tưởng người nghèo là người tham lam, xô bồ vì túng thiếu, như hình ảnh không mấy đẹp từ bấy lâu, nhưng thực tế hoàn toàn ngược lai, khi rất đông người nghèo thuộc diện được cứu trợ đã nhường phần của họ cho những người nghèo khác, không phải vì chảnh, nhưng vì tinh thần tương trợ “lá rách đùm lá nát” thường gặp ở nhiều người nghèo có tấm lòng vị tha.

Họ là những người nghèo, tuy nghèo, nhưng luôn nghĩ đến người khác, thương người cùng hoàn cảnh. Họ là những người luôn mơ ước có khả năng và phương tiện giúp người khác, nhưng “lực bất tòng tâm”, lo cho mình còn chưa xong, nói chi đến lo cho người, nên tự nguyện dành phần được giúp đỡ  cho người khác, để thoả lòng yêu thuơng những người đồng cảnh ngộ.   

Tưởng người nghèo là những người vô liêm sỉ, được một lấy mười, tranh giành để tích trữ phòng thân, như thiên hạ thường hồ đồ kháo láo, nhưng sự thực không như thế, khi có nhiều người nghèo liêm sỉ đến độ chỉ nhận những gì thực sự cần thiết, rất cần thiết cho sự “sống còn”, mà không vồ vập, ôm hết cho mình, vơ hết về mình, kiểu “đầu cơ tích trữ” tặng phẩm từ thiện.

Họ là những người chừng mực, vì có liêm sỉ, không vì vật chất mà bán rẻ lương tâm, không vì nghèo túng mà  để mất “cái dũng” của hiền nhân, quân tử.  

Tưởng người nghèo là người ích kỷ, ki bo vì quá thiếu thốn, nên không có ý niệm cho đi, nhưng những gì phần đông người nghèo đang làm đã xoá tan thành kiến “nghèo và keo” này, khi đa số nguời nghèo, tuy nghèo, vẫn cố moi móc những gì mình còn có thể cho, tìm kiếm những gì còn có thể chia sẻ để đóng góp với xã hội trong công cuộc từ thiện, giúp đỡ người nghèo, vé người ta gặp được trong đời thường những cụ già nghèo chia sẻ với người nghèo neo đơn khác chén cơm, bát gạo, vài con cá rô mới câu, dăm ba con tôm mới lưới.

Họ là những người nghèo quảng đại, có lòng và sẵn sàng cho đi những gì mình có, dù chẳng có gì, ngay cả những gì cần thiết cho nhu cầu cuộc sống.

Qủa thực, không ít dung mạo nghèo xuất hiện trong thời Covid-19 đã làm sáng bầu trời quê hương; không ít người nghèo đã là tấm gương của tình người, lòng tự trọng, tính liêm sỉ, tinh thần bác ái, tương trợ; không ít khuôn mặt nghèo đã làm giầu lương tâm Việt Nam; không ít dáng dấp nghèo đã là trụ cột, hải đăng cho tuổi trẻ mất hướng đi, không lý tưởng; không ít mảnh đời nghèo đã đánh thức lối sống bốc hốt, bóc lột của đám tham quan gian ác; không ít tâm hồn nghèo nhưng cao thượng đã là tiếng nói nhắc nhở những bàn tay bất nhân chuyên chiếm đoạt, biển thủ “cơm chim của người khốn cùng”; và không ít cuộc sống nghèo nhưng trái tim rực lửa yêu thương đồng loại đã là lời cảnh cáo nghiêm khắc đối với những kẻ núp bóng bạo quyền dùng bạo lực để gây bất công cho người túng bấn, nghèo khổ, cơ cùng.

Sau cùng, chúng ta cũng đừng quên một thực tế phũ phàng, một sự thực đáng xấu hổ, đó là có nhiều người không nghèo tiền bạc, không thiếu thốn vật chất, không có nhu cầu được cứu trợ, không cần sự giúp đỡ của người khác đã đẩy người nghèo xa khỏi tụ điểm mì gói, ATM gạo, cơ sở từ thiện dành cho riêng họ, để cướp trắng những phần ăn ít ỏi của người nghèo, chụp giật những ổ bánh mì cứu đói dành cho người nghèo, đánh cắp những bao gạo dành nuôi những gia đình nghèo, tranh giành những hộp sữa của trẻ em nghèo, và tệ hơn cả là tổ chức quy mô, có khoa học cách chiếm đọat quyền lợi của người nghèo, bất cứ trong hoàn cảnh nào, và khi nào có thể

Họ là ai? Chắc chắn là đồng bào của chúng ta. Và cũng như những người nghèo khốn khổ trên quê hương, họ là người Việt Nam.      

Không biết tôi với bạn, chúng ta nên khóc hay nên cười trước tình trạng “dở khóc dở cười” này?

Jorathe Nắng Tím