BÚP BÊ NHỒI BÔNG CỦA BÉ

Mỗi dịp Noel, các học sinh thành phố có thói quen chuẩn bị những món quà Giáng Sinh để gửi cho các em bé nghèo ở vùng sâu vùng xa. Nhìn những gói qùa do chính tay các em gói, đóng thùng gửi đi với tình yêu chia sẻ, tôi thấy dậy lên  nỗi xúc động khôn tả và niềm vui tràn đầy hy vọng ở tương lai.

Tôi cũng tò mò quan sát những gói quà dễ thương, ăm ắp tình người và nhận thấy : không gói nào vắng bóng một búp bê xinh xinh hay một chú chó, chú mèo, chú gấu nhồi bông.

Tôi  tạm gọi chung là “búp bê” tất cả những người bạn “nhồi bông” khó rời của tuổi thơ, những anh Gấu, chị Mèo, em Beo trung thành luôn có mặt, không mấy khi chịu rời xa bé. Từ Á sang Âu, từ Pháp qua Mỹ, từ New York đến Sydney, đâu đâu tuổi thơ cũng ôm một chú Gấu, một búp bê  trừ những em bé sinh ra trong hoàn cảnh nghèo nàn, túng quẫn mà ngay cả nước gạo cũng không có để uống thay sữa, nói chi đến những Gấu, Chó, Búp Bê đưọc xếp vào hàng “xách tay” xa xỉ.

Búp Bê với bé là một người bạn thân tình, tri âm tri kỷ. Người bạn ấy :

1.   Biết tất cả về bé :

Với bé, không ai biết bé muốn gì, thích gì, buồn gì, nghĩ gì bằng Búp Bê, vì không ai ở gần bé bằng Búp Bê. Đàng khác, bé không kể cho ai, ngay cả cha mẹ tất cả những gì thuộc về bé. Đời sống của bé, Búp Bê biết hết rồi. Ngay cả bé mơ gì trong giấc ngủ, bé tin rằng Búp Bê cũng biết hết, vì Búp Bê ngủ sát bên bé mỗi đêm. Với bé, Búp Bê là  người biết hết mọi sự và bé có thể hỏi ý kiến Búp Bê về mọi vấn đề.

2.   Chăm chú lắng nghe bé:

Lắm lúc bé nói mà chẳng ai nghe, kể cả mẹ, vì mọi người mải mê lo chuyện riêng của họ; chưa kể nhiều lúc người lớn bỏ bé nằm một mình. Bé có cảm tưởng chuyện bé nói, điều bé kể không hấp dẫn, không lôi kéo chú ý của người lớn, bằng chứng là chẳng mấy người quan tâm. Chỉ có Búp Bê là dễ thương quan tâm lắng nghe bé. Không chỉ quan tâm thôi, mà còn yên lặng để bé nói cho đến hết những gì bé muốn nói. Bé biết không ai dễ thương bằng Búp Bê, vì Búp Bê luôn  nghe bé.

3.   Không bao giờ nóng giận, khó chịu với bé:

Mấy sáng nay, bé liên tục bị mẹ càu nhàu, khó chịu vì bé bú chậm làm mẹ mất thời giờ. Bé thương mẹ vì mẹ cho bé bú, nhưng bé không thích mẹ khi mẹ nổi nóng, làm mặt dữ với bé. Búp Bê của bé thì không dữ như mẹ. Búp Bê chẳng bao giờ biết giận dỗi bé, ngay cả khi bé lười không bú, làm reo không ngủ…

4.    Trấn an bé:

Bé rất sợ ở một mình, nhất là giữa đêm khuya  khi bé thình lình thức dậy không thấy mẹ. Bé tưởng tượng : nếu không có Búp Bê ở bên cạnh, chắc bé sẽ sợ đến chết được.

5.   An ủi, nâng đỡ bé:

Bé rất hay bị mẹ mắng vì không chịu bú sữa, lại không ngủ đúng giờ, chưa kể bé còn hay đái dầm nữa. Bị mẹ la, bé làm gì bây giờ, nên chỉ khóc thôi. Cũng may có Búp Bê an ủi, nếu không bé buồn đến chết được, vì chẳng có ai hiểu tại sao bé đã không bú, không ngủ...

Như thế, phần nào ta đã thấy vai trò khó thay thế của Búp Bê trong đời sống thơ ấu của em bé. Thực sự em cần Búp Bê và coi Búp Bê như bạn, như chị em, anh em song sinh. Ở đây ta cần lưu ý một điều: nhu cầu được lắng nghe, được quan tâm, được an ủi,nâng đỡ là nhu cầu chung của con người và em bé tuy còn bé nhưng  đã là một con người, nên có đủ những nhu cầu đó. Vì thế, nhu cầu có Búp Bê không chỉ dành cho các bé gái, mà cho cả  bé trai, chỉ khác một điều giữa trai – gái là hình dạng của Búp Bê. Các bé gái thích Búp Bê là người, các bé trai ưa Búp Bê bằng thú.

Kinh nghiệm nuôi con của nhiều cha mẹ cho thấy : rất khó tách con nhỏ ra khỏi Búp Bê của em. Đi đâu xa nhà mà quên mang theo Búp Bê là coi như con sẽ mất vui, khó ngủ…Búp Bê gắn liền đời sống của em bé và biến thành người bạn lý tưởng của em. Những đối thoại nghe được của em bé với Búp Bê càng cho ta thấy mức độ tin tưởng, tín nhiệm của bé dành cho Búp Bê của mình.

Ở đây, chúng ta nhìn nhận vai tró tích cực của Búp Bê trong đời sống của em bé khi cho em cơ hội trút bỏ lòng mình, giải toả ấn ức, xả bớt căng thẳng. Nó giúp em bé khám phá thế giới bên ngoài bằng tập diễn tả nội tâm cách tự nhiên, không sợ hãi, mặc cảm. Nó cũng đồng hành với em bé những bước đầu trong tiến trình tạo nhân cách qua tương quan.Và người ta có thể nói: Búp Bê là dàn trải của tâm hồn em bé.

Nhưng bên cạnh những điểm tích cực này, Búp Bê có thể đưa em bé đến tình trạng từ chối đối thoại với cha mẹ và những người khác. Em từ chối vì thấy mình không cần; bởi những nhu cầu tâm lý cần cho em  thì Búp Bê đã đáp ứng rồi. Vai trò của cha mẹ  trong đối thoại vì thế giảm bớt trầm trọng, nếu cha mẹ lơ là, ơ hờ không tìm dịp lắng nghe, nói chuyện với em.

Đối thoại là nhu cầu của em bé. Em có thể đối thoại qua ánh mắt, tay chân quờ quạng, đôi môi chúm chím, lắp bắp bi bô. Đối thoại giúp em ra khỏi mình để đến với người khác, hiểu người khác. Không có nhịp cầu đối thoại, em sẽ bị giam trong pháo đài cô quạnh, buồn chán là “cái tôi đặc sệt, ngộp thở”.Vì thế, cha mẹ không nên khoán trắng vai trò đối thoại cho Búp Bê vô hồn, vô cảm, vô tri mà quên nhiệm vụ xây nhịp cầu đối thoại với con cái của mình, mà hậu qủa tai hại có thể xẩy đến là biến em bé  thành một người lớn suốt đời “độc thoại”.