ƯU TIÊN CỦA TÌNH YÊU

Có lẽ Đức Tin là bận tâm số một của nhiều người có đạo. Họ lo cho Đứcc Tin vững chắc, vun xới cho Đức Tin lớn mạnh, hăng say bảo vệ thành trì Đức Tin và gieo rắc hạt giống Đức Tin khắp gần xa. Đức Tin là bảng hiệu của nhà thờ, là cờ quạt của các hội đoàn, là nơ đeo trên ngực của giáo dân. Người có Đức Tin là người đưọc nể trọng, kẻ mất Đức Tin hay yếu Đức Tin bị trách móc, khai trừ. Đức Tin là thước đo lòng đạo đức, mức độ giữ đạo, khả năng hành đạo. Ai có Đức Tin nhiều và mạnh, người ấy là người sống đạo tốt, giáo dân tốt, con chiên tốt.

Tôi cũng có mặt trong những người "say mê.” Đức Tin ấy; nhưng một thoáng suy nghĩ làm tôi khựng lại, khi nghe Đức Kitô nhắc nhở nhiều về Đức Ái và dường như đối với Ngài, Đức Ái chiếm một chỗ quan trọng hơn Đức Tin. Tôi đan cử một vài dẫn chứng:

Khi được hỏi lề luật nào trọng nhất và cao cả nhất, Đức Kitô đã không ngần ngại công bố: Đó là giới luật yêu thương “Yêu Thiên Chúa và yêu tha nhân” (Mc 12,28-31).

Trong Đạo cũ, lề luật thì vô số và luật nào cũng lo canh chừng Đức Tin của người có đạo. Từ luật nhỏ đến luật lớn, tất cả đều cố giữ con người trong vòng lễ giáo Đức Tin. Và hàng rào lề luật chặt chẽ đến nỗi không còn chỗ cho bác ái có mặt. Câu chuyện Đức Kitô chữa người bệnh trong ngày Sabát đã làm cho các ông Biệt Phái khó chịu, phản đối. Họ cho rằng Đức Kitô đã không giữ luật khi chữa bệnh trong ngày nghỉ lễ. Phần Ngài, lợi dụng cơ hội, Ngài cho họ thấy ưu tiên số một của tình yêu trước lề luật và nói với họ: “Nếu các ông có một con chiên bị rơi xuống hố trong ngày Sabát, các ông sẽ không kéo nó lên sao? Con người qúy hoá hơn chiên nhiều, nên được phép làm việc thiện trong ngày Sabát” (Mt 12,9-13).

Khi nói “được phép làm”, Đức Kitô đã công khai phá luật ngày Sabát. Ngài phủ nhận tính quan trọng của ngày Sabát trước đòi hỏi của Đức Ái. Việc Ngài chữa người bệnh là một việc bác ái.Bác ái này không chịu bất cứ luật lệ nào ràng buộc, ghì trói, giới hạn.Nó vượt xa tất cả, bởi nó có luật riêng của nó: luật yêu thuơng. Luật yêu thương đòi hỏi yêu thương và chọn lựa vì yêu thương. Trong lề luật này, ích lợi và hạnh phúc của tha nhân chính là mục đích.

Đặt hạnh phúc của người khác như tiêu chuẩn của chọn lựa, Đức ái không ngần ngại bị hiểu lầm, bị chụp mũ, bị tai tiếng là “thiếu Đức Tin, yếu Đức Tin, khủng hoảng Đức Tin.”. Đức Ái chấp tất cả vì đòi hỏi cấp bách và mãnh liệt của ước muốn cháy bỏng đi tìm hạnh phúc cho người khác. Như Đức Kitô bị chụp mũ là “vô đạo”, bị kết án là “qủy ám”, bị khinh miệt là “con gã thợ mộc làng Nazareth”, Đức Ái cũng sẽ đẩy ta đến chỗ bị chụp mũ, khinh khi, kết án như vậy.

Nhưng bạo gan và quyết liệt hơn cả là hình ảnh ngày chung thẩm của loài người và đời mỗi người được cực tả bởi chính Đức Kitô: Thiên Thần Chúa sẽ phân người lành một bên, người dữ một bên. Người lành sẽ nhận được phần thưởng, người dữ sẽ bị luận phạt. Nhưng lạ thay, tiêu chuẩn để đo lường tội phúc không phải Đức Tin nhưng là Đức ái và chỉ là Đức ái. Công phúc được kể ra không phải là “chuyện tin, nhưng là chuyện thương”: “Khi xưa Ta đói, con đã cho ăn, ta khát, con đã cho uống, ta rách rưới, con đã cho mặc, Ta tù đầy con đã thăm nuôi, Ta là khách lạ con đã ân cần tiếp đón…” và Chúa đồng hoá tha nhân với chính Ngài: “Bởi bất cứ việc bác ái nào con làm cho người khác là làm cho chính Ta” (Mt 25,31-46).

Tội phúc từ đây trong đạo yêu thương là Đức ái được thực hiện hay không. Đức Tin không còn là điều kiện duy nhất và đủ để được cứu rỗi, nhưng là Đức ái. Đức ái chiếm vị trí trổi vượt và là điều kiện cần thiết để Đức Tin mang đúng và đầy đủ ý nghiã Đức Tin. Bởi lẽ Đức Tin thiếu Đức Ái là một Đức Tin chết, Đức tin bánh vẽ, Đức Tin cuồng tín, Đức Tin sát nhân, Đức Tin thống trị, Đức Tin xâm lăng. Thiếu Đức ái, Đức Tin không mang ý nghiã siêu nhiên phải có, mà chỉ còn là mớ lý thuyết tưởng tượng về một thượng đế ảo được trá hình để bao che những mưu đồ ích kỷ.

Khi loan báo giới luật yêu thương, Đức Kitô đặt tất cả trên nền tảng yêu thương. Ngài nhìn thấy sức mạnh của tình yêu và hình ảnh một thế giới thiếu tình yêu. Sức mạnh của tình yêu sẽ chiến thăng tất cả, kể cả sự chết; bằng chứng là Ngài đã chết vì yêu, nhưng Thiên Chúa tình yêu đã phục sinh Ngài; bằng chứng là những người sống yêu thương sẽ không bị luận phạt nhưng sẽ được Ngài phục sinh và cho sống với Ngài. Trái ngược với tình yêu là hận thù, ở đó không gì có thể sống, kể cả chính sự sống.

Như thế, không thể sống Đức Tin nếu thiếu Đức ái. Nói cách khác, Đức Tin chỉ có thể là Đức Tin nếu được nuôi dưỡng bằng Đức ái. Tình yêu mà Thiên Chúa “là”, chính là đối tượng của Đức Tin, nên Đức Tin không thể không biết “yêu.”, không yêu; bởi đối tượng của nó là tình yêu tinh ròng, tuyệt đối. Đức Tin ấy sẽ lớn lên trong nồng nàn của yêu thương và cứng cáp, trưởng thành trong các việc làm yêu thương. Đức Tin sẽ không cuồng tín, thao túng, bệnh hoạn, tiêu diệt; nhưng ôn hoà, trìu mến, khiêm tốn, bao dung, nhẫn nại, trung thành. Đức Tin sẽ trở thành quà tặng của Thiên Chúa tình yêu và Thiên Chúa ấy, bởi là chính Tình yêu, nên không thể tặng món quà nào khác hơn là Tình Yêu, quà tặng đẹp nhất và hoàn hảo nhất: chính bản thân Ngài.

Nhận diện Đức Ái trong đòi hỏi của Đức Kitô, ta sẽ phải nhìn lại lối sống Đức Tin của mình và đặt lại các nấc thang giá trị trong các chọn lựa. Các chọn lựa từ nay phải ưu tiên cho Đức Ái, vì chính Chúa sẽ đánh giá đời sống ta trên các hành vi Đức ái này. Đức Tin không bao sân, chắn lối Đức Ái, nhưng cần Đức ái như nhựa sống, như khí thở. Trong Đức Tin có Đức ái, trong Đức Ái có Đức Tin, nhưng cao cả và bền bỉ hơn vẫn là Đức ái.

Tôi muốn cùng bạn tạm gác một bên những phong trào bảo vệ Đức Tin, rao giảng Đức Tin. Thiết tưởng thế giới hôm nay không thiếu Đức Tin, có khi còn lạm phát nữa. Những người tin ấy đang cuồng nhiệt nhân danh Thượng Đế chém. giết, phanh thây, xẻ thịt nhau. Các người “bạo tin.” ấy đang gào thét những bản án tử hình cho nhau, cho đồng loại. Nhân danh Đức Tin, họ đã có thể làm bất cứ điều gì, kể cả những tội ác “ác” nhất. Thế giới qủa không thiếu Đức Tin, nhưng thế giới thiếu Đức ái, thiếu những con người say mê yêu, biết yêu, dám yêu. Vì thiếu tình yêu, thế giới không lớn được, không trẻ được, không sinh hoạt lành mạnh được. Thảm cảnh tang thương và khốn khổ nhất của con người là thảm cảnh thiếu tình thương. Cá nhân, gia đình, đất nước, thế giới tan nát vì thiếu tình thương. Thế giới đang lạm phát Đức Tin và khan hiếm Đức ái. Vì có sẵn, nên người ta dễ dàng nhân danh Đức Tin để thánh chiên, giết lát đồng loại, nhưng không thể nhân danh Đức ái. Người ta có thể xây lò sát sinh, trại tập trung vì Đức Tin, nhưng không thể dùng Đức ái mà nhân danh. Đức Ái hiếm hoi nên rất qúy, khó ai có thể nhân danh bừa bãi. Đàng khác, Đức Ái chỉ có một khả năng duy nhất là Yêu Thương. Không yêu thương, Đức Ái không hiện hữu, không còn là Đức Ái.

Dẹp qua một bên chương trình Đúc Tin vĩ đại, mơ hồ, tôi với bạn cùng bắt đầu một ngày Đức ái trong những chọn lựa nhỏ bé: làm những việc yêu thương nhỏ bé nơi những con người bé nhỏ. Đó chính là sống Tình yêu Đức Kitô, Đấng sẽ phán xử chúng ta qua tình yêu và chỉ với tình yêu.