THÁNH GIUSE, NGƯỜI ĐÀN ÔNG CAO THƯỢNG

Mỗi dịp mừng lễ thánh Giuse, với bài Tin Mừng kể về những ngày đầu đời hôn nhân của thánh Giuse và Đức Maria, khi “chưa chung sống”, Đức Mẹ “đã có thai do quyền năng Chúa Thánh Thần”, mà thánh Giuse không hề biết. Việc này đã đưa đến quyết định “kín đáo bỏ đi”, vì thánh Giuse là người công chính và không muốn tố giác Đức Mẹ. Chính trong lúc âm thầm, ngậm ngùi ra đi, Thiên Chúa đã can thiệp và nói cho thánh Giuse biết tất cả sự thật: “Này ông Giuse, con cháu Đavít, đừng ngại đón bà Maria vợ ông về, vì người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần. Bà sẽ sinh con trai và ông phải đặt tên cho con trẻ là Giêsu, vì chính Người sẽ cứu dân Người khỏi tội lỗi của họ” (Mt 1,20-21), tâm hồn người viết lại trào dâng tâm tình yêu mến rất sâu lắng, dạt dào kính dâng vị thánh quan thầy công chính, cao thượng rất kính yêu.

Tâm tình yêu mến dâng Thánh Cả, không chỉ vì Ngài là “Người Công Chính” được Thiên Chúa yêu thương, tuyển chọn làm cha nuôi Đức Giêsu, Ngôi Lời làm người, mà còn vì Ngài là người chồng tuyệt vời, người đàn ông lý tưởng với tâm hồn cao thượng khi tuyệt đối tôn trọng vợ mình.

Tuyệt đối tôn trọng nên không tra vấn, hạch hỏi, bắt phải trình bầy, ép phải nói thật khi chưa chung sống mà vợ đã có thai, bởi cứ sự thường, người chồng dù bình tĩnh, qủang đại, hiền lành đến mấy cũng sẽ ít nhiều, xa gần tỏ thái độ bực bội, ghen tương, nghi ngờ, coi thường, khinh bỉ và tìm mọi cách để biết hết sự thật về bào thai không thuộc về mình; bởi như người thường, thì quyền của chồng không chỉ được chứng tỏ và thể hiện trên thân xác vợ mà cả từng ngõ ngách tinh thần và toàn diện đời sống của vợ, do uy quyền bao la, phủ kín khi làm chồng.

Tuyệt đối tôn trọng nên không tìm biết, nếu không được nói cho biết, kể cho biết, hay được mời góp ý, trao đổi. Thánh Giuse đã không muốn biết, khi Đức Mẹ không nói, vì tinh thần cao thượng đòi ngài chỉ muốn biết khi người trong cuộc muốn cho biết, chỉ tự cho phép “muốn biết”, khi sở hữu chủ của sự thật sẵn lòng chia sẻ, giãi bầy chuyện riêng của họ, bởi với người công chính và cao thượng như thánh Giuse, thì “đời riêng, riêng đời” của người khác phải được tuyệt đối tôn trọng như một vùng riêng tư “mầu nhiệm”, không gian bí mật bất khả chiếm cứ, bất khả xâm phạm.

Tuyệt đối tôn trọng nên không nói cho ai điều mình không được biết, điều mình chưa được biết, dù điều ấy liên quan đến mình, như thánh Giuse đã “không muốn tố giác”, bởi người ta có thể tố giác khi đã biết, để người làm tội phải chịu tội, và tố giác khi không biết, chưa biế, để nghi can bị hạch hỏi, điều tra, làm rõ.

Tuyệt đối tôn trọng nên bằng mọi giá không để người mình vốn thương mến gặp khó khăn, mất danh dự, không còn uy tín, bởi bất cứ “lời ăn tiếng nói” vô ý, vô tình, vô duyên hay hành động “thái qúa bất cập” nào cũng có thể trở thành nguyên nhân của đại hoạ, tai ương cho nhiều người.

Tuyệt đối tôn trọng nên chỉ còn chọn lựa sau cùng là âm thầm, kín đáo ra đi, chọn lựa mà có người cho là hèn nhát, có người lại cho là chưa đủ quảng đại.

Qủa thực, khi tôn trọng Đức Mẹ với tình yêu rất sâu sa, trìu mến và cao thượng, thánh Giuse đã bị coi là hèn nhát, thiếu cương quyết, khi không dám hỏi thẳng Đức Mẹ về bào thai, mà đáng lẽ ngài phải biết, vì là chồng. Những người này có thể đã gán cho ngài biệt danh “người chồng khờ dại bị cắm sừng”, nhưng họ đã không hiểu gì.

Họ không hiểu tình yêu đích thực của trái tim người chồng cao thượng phải được liên lỷ nuôi dưỡng bằng lòng tôn trọng, chứ không bằng thống trị, sở hữu. Lòng tôn trọng phát xuất từ tình yêu đích thực là hoa trái của tình yêu đến từ Thiên Chúa, như Thiên Chúa luôn tôn trọng con người, dù con người chỉ là thụ tạo đối với Ngài, bởi tình yêu ấy đòi hy sinh, quên mình, bỏ mình, xóa mình; tình yêu ấy đòi được đóng đinh chính mình cho hạnh phúc của người mình yêu; tình yêu ấy đòi những hoa thơm, trái ngọt Bình An cho người mình yêu được hái từ mão gai, đinh sắt, lưỡi đòng của cây Thánh Giá, nên trong trái tim yêu thương  của người chồng cao thượng không có chỗ cho ích kỷ, hưởng thụ, không có đất sống cho độc tài, độc trị, độc quyền, độc tôn, càng không có đất dụng võ cho độc ác, độc hại, nhưng bằng mọi giá, trong mọi hoàn cảnh chỉ có Bình An là hoa trái tuyệt vời của Tình Yêu đích thực, hạnh phúc viên mãn của tình yêu hôn nhân.

Vâng, thánh Giuse đã không hèn nhát, không là người chồng đáng thương, khờ dại bị cắm sừng, vì tình yêu cao thượng đã cho ngài cảm nhận: Đức Maria, vợ mình là người trung chính, thánh thiện, người trọn vẹn thuộc về Thiên Chúa, và ngài được trao phó trách nhiệm yêu thương, giữ gìn, bảo vệ, nên khi Đức Mẹ không nói gì, mà bào thai cứ lớn dần, thánh Giuse hiểu ngay: đây là việc vượt qúa điều ngài có thể suy nghĩ, vượt xa những gì ngài có thể nắm bắt, tiên liệu, và điều ấy, việc ấy chắc chắn phải có bàn tay Thiên Chúa can thiệp. Lòng tôn trọng tuyệt đối Đức Mẹ nơi Thánh Cả không là lòng tôn trọng “kiểu cách, hời hợt, quy ước”, nhưng có nền tảng là lòng kính sợ Thiên Chúa, mà cả thánh Giuse và Đức Mẹ đều bám vào như điểm tựa của niềm tin.

Thánh Giuse cũng không thiếu quảng đại, như có người phê bình, khi cho rằng: nếu quảng đại, ngài đã vui vẻ chấp nhận bào thai và sẵn sàng nuôi con người khác, kiểu “qụa nuôi tu hú”.

Thực ra, khi định tâm kín đáo ra đi, thánh Giuse rất do dự. Chính vì do dự mà ngài mới không bỏ “đi ngay”, nhưng “đi ngủ”, vì thế sứ thần mới kịp hiện đến trong giấc mộng và bảo ngài đón Đức Mẹ, vợ mình về nhà , vì bào thai là do quyền năng Chúa Thánh Thần.

Ngài do dự vì ngài là người công chính, mà người công chính thì không thể làm điều bất chính, cũng không được đồng loã với những gì bị coi là bất chính. Ở đây, thánh Giuse bị giằng co giữa con người Đức Mẹ là người trung chính tuyệt vời và bào thai xuất hiện trước khi vợ chồng chung sống, ăn ở là một điều bất chính trước mặt Thiên Chúa. Vì lẽ đó, ngài do dự, phân vân, và tha thiết cầu nguyện. Đàng khác, vì biết rõ Đức Mẹ là người phụ nữ đạo hạnh, thánh thiện, thì sự có mặt bất ngờ của bào thai đã trở thành một nghịch lý không thể lý giải bằng thông minh của con người trong tim óc của thánh Giuse.

Vâng, chính trong nghịch lý không thể lý giải bởi con người ấy, Thiên Chúa đã can thiệp để người công chính Giuse được tôn vinh hơn nhờ tinh thần cao thượng, tinh thần không chỉ cần thiết để làm chồng yêu thương vợ, mà còn là tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người, để xây dựng một xã hội hạnh phúc hơn, một thế giới bình an hơn, như Chúa muốn.

Kính lậy thánh Giuse, Bổn Mạng của Giáo Hội Việt Nam, và bổn mạng của rất nhiều người tín hữu!

Xin dậy chúng con học với Cha thánh đức Công Chính, tình yêu xóa mình để làm vinh danh Chúa hơn, và phục vụ anh em với tinh thần cao thượng.

Jorathe Nắng Tím