TRÔNG ĐỢI VÀ TRỞ VỀ

 

Hành trình trông đợi Lời Hứa của Thiên Chúa không chỉ là những bước đi về phía trước, nhưng còn là những bước trở về, trở lui, trở lại với Thiên Chúa, Đấng đã ban Lời Hứa.

Ítraen đã làm chứng điều này qua những năm tháng dài trong sa mạc trên đường trông đợi vào Đất Hứa. Con đường dài nhiều vất vả, gian nan đã làm họ không luôn thẳng tiến, nhưng do dự, nghi nan, bất mãn, nổi loạn, phản bội Thiên Chúa Giavê, Đấng đã đưa họ lên từ miền đất nô lệ Ai Cập.

Sau lần toàn dân cùng Aharon đúc bò vàng thay thế Thiên Chúa Giavê và lập bàn thờ trước bò vàng “để dâng tiến những của lễ toàn thiêu và những lễ vật kỳ an” (Xh 32,6), Môsê đã không ngớt kêu gào dân hãy trở về với Thiên Chúa, ấn tượng nhất là viễn tượng lưu đầy mà Môsê đã thẳng thắn cảnh báo dân, nếu họ từ bỏ Thiên Chúa Giavê :

1.   Môsê đã nhận ra những dấu chỉ về cuộc lưu đầy :

Môsê biết rõ “dân này là một dân cứng đầu cứng cổ”, nên đã không ngại lên tiếng cảnh cáo : “Giữa anh em, đừng có người nào, nam hay nữ, đừng có dòng họ hay chi tộc nào nào mà hôm nay trở lòng, trở mặt với Chúa, Thiên Chúa chúng ta, mà đi phụng thờ các thần của những dân tộc ấy. Giữa anh em, đừng có thứ rễ độc sinh trái độc và qủa đắng. Nếu kẻ nào, khi nghe các lời thề nguyền này, lại tự chúc phúc cho mình trong lòng và nói : Tôi sẽ được bình an, cho dù tôi cứ sống theo lòng chai dạ đá của tôi ; như thể đất được tưới không khác gì đất khô cằn ; nếu kẻ nào làm thế, thì Đức Chúa sẽ không muốn tha cho nó ; bấy giờ cơn giận và lòng ghen tương của Đức Chúa sẽ bốc lên phạt người ấy… và Đức Chúa sẽ xóa tên nó không còn dấu vết trong thiên hạ” (Đnl 29,17-19).

Và những dấu chỉ của hình phạt sẽ là “những vết thương của miền đất này và những bệnh tật Đức Chúa giáng xuống trên đó… Cả miền đất chỉ là diêm sinh, muối và lửa, không ai gieo vãi, không chi nẩy chồi, không cọng cỏ nào mọc lên, giống như cảnh tàn phá ở Xơđôm, Gômôra, Átma và Xơvô-gim, những thành mà Đức Chúa đã phá đổ trong cơn thịnh nộ và lôi đình của Người” (Đnl 29,21-22).        

Thực vậy, hơn ai hết, Môsê thấy trước viễn tượng lưu đầy của dân, vì ông biết qúa rõ những phản phúc của Ítraen, cũng như khuynh hướng phản bội Giavê của họ khi buông thả “chung chạ” với dân ngoại ; cũng hơn ai hết, ông biết Thiên Chúa Giavê là Thiên Chúa trung tín nhưng ghen tương. Ngài không chấp nhận dân Ngài trở mặt chối bỏ Ngài và đi thờ ngẫu thần vô tri, vô giác.

Với Thiên Chúa, chỉ có hai con đường : một là yêu mến Ngài, đi theo đường lối, tuân giữ mệnh lệnh, thánh chỉ, quyết định của Ngài để được sống, được thêm đông đúc, được chúc phúc trong miền đất Ngài hứa ban ; hai là thay mặt đổi lòng và không vâng nghe, lại bị lôi cuốn và qùy lậy, phụng thờ các thần khác, để bị diệt vong (x. Đnl 30,15-18). Ngay cả Môsê và Aharon cũng bị Thiên Chúa quở trách, “bởi vì giữa con cái Ítraen, các ngươi đã không trung thành với Ta tại mạch nước Mơriva ở Cađê, trong sa mạc Xin, và bởi vì các ngươi đã không biểu lộ sự thánh thiện của Ta giữa con cái Ítraen, nên ngươi chỉ được thấy đất ấy từ xa, chứ không được vào đất Ta ban cho con cái Ítraen” (Đnl 32,51-52).     

Tóm lại, điều làm Thiên Chúa thịnh nộ chính là không tin vào Ngài, không tin vào sự trung tín, thánh thiện của Ngài, khi nghi ngờ Lời Ngài hứa, và không dám biểu dương lòng trung tín với Ngài trước mặt muôn dân, như chính Ngài đã khiển trách hai nhà lãnh đạo Môsê và Aharon : “Bởi vì các ngươi đã không tin vào Ta để biểu dương sự thánh thiện của Ta trước mắt con cái Ítraen” (Ds 20,12). 

2.   Môsê đã tha thiết kêu gọi Ítraen hãy liên lỉ trở về với Giavê Thiên Chúa :

Nếu hành trình trông đợi đòi phải tiến lên không ngơi nghỉ, thì cùng lúc hành trình trông đợi đòi liên lỷ trở về với Đấng ban Lời Hứa để hình thành con đường trông đợi.

Thi hành sứ vụ lãnh đạo dân Chúa trên đường về Đất Hứa, tức cùng với dân thực hiện hành trình trông đợi Lời Hứa, Môsê thấm thiá ý nghiã của đòi hỏi phải liên lỉ trở về với Thiên Chúa Giavê, dù trông đợi là phải đi tới, phải không ngừng tiến lên phiá trước, bởi ông thâm tín rằng con đường tìm gặp Thiên Chúa, chính là con đường trở về với Ngài, đường tiến lên hoàn thiện là đường trở lại với Thiên Chúa giầu lòng xót thương, vì bất cứ con đường nào mang dấu chân người, bất cứ bước chân đi tới, tiến lên nào của con người cũng đều mang dấu vết của phản bội, dấu ấn của tội lỗi, dấu tích của sa ngã, yếu đuối, vì đường nào cũng cam go, bước chân nào cũng vất vả, nên khi gặp hoàn cảnh khó khăn, trên những cây số cheo leo, hiểm trở, người ta thường đối phó bằng tìm cách rẽ sang một con đường “dễ dãi, buông thả, an ủi” khác, mà không còn trung thành đi trên con đường trông đợi Lời Hứa nữa. Điều này qúa tự nhiên, vì trong mọi hoàn cảnh, bản năng sinh tồn luôn xúi ta làm như thế, mà bản năng này lại luôn đi tìm thoả mãn những đam mê, ham muốn xác thịt.

Do đó, con đường trông đợi đòi người lữ hành phải trung tín với chọn lựa ban đầu, như dân Chúa phải trung thành trên đường trông đợi Đất Hứa, chứ không nay thay đường, mai đổi hướng, để rồi đi lạc vào vùng đất chết, vào miền đất bị nguyền rủa, chúc dữ, thay vì đến miền đất “chảy sữa và mật”, đất mà Thiên Chúa đã dành sẵn cho dân Ngài.

Khi kêu gọi dân trung tín với Giao Ước Thiên Chúa đã ký kết với dân Ngài, Môsê đưa ra cho dân bí quyết để sống lòng trung tín với Thiên Chúa Giavê, đó là liên lỉ trở về với Ngài :

a.   Liên lỉ trở về bằng lắng nghe :

Sở dĩ Môsê đã luôn đi trên con đường Thiên Chúa muốn, vì ông luôn biết lắng nghe Thiên Chúa. Ngay từ buổi đầu khi được Thiên Chúa gọi, ông đã luôn chăm chú lắng nghe Ngài nói (x. Xh 3,1-13), và suốt cuộc đời với sứ vụ đưa dân ra khỏi Ai Cập về Đất Hứa, Môsê đã không ngừng tìm kiếm Thiên Chúa để được lắng nghe Ngài chỉ dậy, bảo ban.

Sách Xuất Hành tường thuật chi tiết những lần Môsê một mình lên núi tìm Thiên Chúa để thân thưa về chuyện dân Ngài, và lắng nghe Ngài dậy bảo những việc phải làm, những lỗi lầm phải sửa, những chương trình phải thực hiện. Với Môsê, việc quan trọng nhất của sứ vụ lãnh đạo là lắng nghe Thiên Chúa dậy để làm theo Thánh Ý Ngài.

b.  Liên lỉ trở về bằng phụng thờ Thiên Chúa :

Điều này không cần phải chứng minh, vì ai cũng biết sứ mạng giải phóng dân của Môsê gắn liền với sứ mạng thờ phượng Thiên Chúa, như Thiên Chúa đã phán với ông khi trao cho ông sứ mạng : “Ta sẽ ở với ngươi. Và đây là dấu chỉ cho ngươi biết là Ta đã sai ngươi : khi ngươi đưa dân ra khỏi Ai Cập, các ngươi sẽ thờ phượng Thiên Chúa trên núi này” (Xh 3,12).

Vì thế, tội lớn nhất mà dân Chúa đã phạm chính là “trở lòng và không vâng nghe, lại bị lôi cuốn và sụp xuống lậy các thần khác và phụng thờ chúng” (Đnl 30,17) ; tội nặng nhất mà Ítraen đã xúc phạm đến Giavê Thiên Chúa là đã đúc tượng con bê, rồi “dựng bàn thờ trước tượng con bê”, rồi xì xụp bái lậy nó như đức chúa của mình (x. Xh 32,1-6).

Chúng ta có thể nói Giavê Thiên Chúa đã tuyển chọn Ítraen để làm thành một “dân thờ phượng”. Môsê đã tiếp nối ơn gọi của Ápraham là tập hợp cho Chúa một dân thờ phượng. Ngài bảo Môsê nói với Pharaô : “Hãy thả con Ta ra để nó đi thờ phượng Ta” (Xh 4,23), bởi Ngài đã coi Ítraen là “một vương quốc tư tế, một dân thánh” của Ngài (Xh 19,6).

Và điều đã đúng trong Cựu Ước cũng đúng trong Tân Ước, khi ơn gọi của Giáo Hội và ơn gọi thờ phưọng Chúa là một, bởi ngay từ khi thiết lập Giáo Hội, Đức Giêsu đã muốn Giáo Hội là một cộng đoàn phụng tự, và Giao Ước mới đã được ký kết trong nghi lễ Tạ Ơn cho cộng đoàn Mười Hai tông đồ, và Ngài truyền cho các ông : “Hãy làm việc này mà nhớ đến Thầy” (Lc 22,19), để rồi bất cứ ở đâu có Giáo Hội, ở đó có “thờ phượng, phụng tự”. Hình ảnh hai môn đệ trên đường Emmau đã nhận ra Đức Giêsu khi “Ngài cầm lấy bánh, dâng lời chúc tụng, và bẻ ra trao cho họ” (Lc 24,30) và sách Công Vụ các Tông Đồ ghi lại rất rõ sinh hoạt phụng tự của cộng đòan tín hữu đầu tiên ở Giêrusalem : “Các tín hữu chuyên cần nghe các Tông Đồ giảng dậy, luôn luôn hiệp thông với nhau, siêng năng tham dự lễ bẻ bánh và cầu nguyện không ngừng” (Cv 2,42) đã nói lên ơn Gọi thờ phượng này của Giáo Hội.

Thực vậy, con đường trông đợi cũng là con đường trở về với Thiên Chúa là Đấng chúng ta trông đợi, bởi Ngài hiện diện với Lời Hứa đang thành hình, Ngài có mặt ở Lời Hứa trên hành trình hy vọng trông đợi. Ngài ở với Lời Hứa để bảo đảm Lời Hứa, Ngài đồng hành với Lời Hứa để thực hiện Lời Hứa, Ngài là chính Lời Hứa để Lời Hứa mang ơn Cứu Độ, chuyển tải Tình Yêu của Ngài.

Trở về với Thiên Chúa đang khi trông đợi Lời Hứa của Thiên Chúa, để niềm trông đợi không lệch hướng, lạc đường ; trở lại với Thiên Chúa đang khi hy vọng ở Lời Hứa được Thiên Chúa ủi an, thương xót, được làm con Thiên Chúa và diện kiến Ngài, được Nước Trời làm gia nghiệp, được phần thưởng lớn lao dành sẵn trên trời.

Có trở về, trở lại liên lỉ với Ngài trên đừơng trông đợi Lời Hứa, chúng ta mới không bỏ Chúa khi túng bấn nghèo nàn, khi bị đời bạc đãi, hành hạ ; mới không nản chí xa đường Hy Vọng, rẽ sang con đường khác khi chính người mình thương yêu, cưu mang, xây dựng lại trở mặt vô ơn, lật kèo, phản bội; mới không thất vọng đốt cháy niềm trông đợi khi bị thiên hạ khinh chê, “sỉ vả, vu khống đủ điều xấu xa” (x. Mt 5,2-12). 

Ước gì không người Kitô hữu nào bỏ quên ơn gọi của mình là gắn bó, kết hợp với Chúa trên hành trình trông đợi Lời Thiên Chúa hứa, để liên lỉ trở về bằng lắng nghe, thờ phượng Ngài.

Jorathe Nắng Tím