Pages - Menu

Thứ Tư, 26 tháng 12, 2018

NĂM MỚI, ĐỔI MỚI

   "Đi mi trit đ, đi mi đến cùng, đi mi liên tc, đi mi toàn din, đi mi t trên xung dưi, đi mi t trong ra ngoài, đi mi hay chết, đi mi đ tiến lên, đi mi đ bt kp trào lưu thế gii".
    Đó là nhng khu hiu tuyên truyn, thúc đy, hô hào đi mi mà chúng ta đã quen thuc đến nhàm chán, không ch t truyn thanh, truyn hình, loa phóng thanh xã p, mà còn t báo chí, bích chương, biu ng; không ch Vit Nam mà khp nơi trên thế gii, đâu đâu cũng khn trương đi mi, quc gia nào cũng đt ra chương trình đi mi; không ch đi mi y tế, hc đưng, mà đi mi c th chế chính tr, sinh hot cng đng; không ch đi mi chính sách qun tr quc gia, mà c đưng li ngoi giao vi thế gii bên ngoài. Đi loi, ngưi ngưi đòi đi mi, nhà nhà đòi đi mi, nưc nưc đòi đi mi.
   Nhưng thế nào là đi mi, và nhng gì cn đưc ưu tiên đi mi ?  
1. Đi mi là  nhu cu bn thân:
   Trưc hết, đi mi là mt nhu cu mang tính "sng còn", vì không ai sng mà không đi mi. Em bé còn nh mang tã, nhưng đến sáu tui mà không chu đi mi, b tã thì làm sao bé ln đưc? Tr thơ cn ung sa, nhưng thanh niên, trai tráng mà c đòi "bú bình" thay cơm, khư khư không đi mi thì ai dám cha? Vì thế, đi mi không ch là nhu cu sinh lý, mà còn là nhu cu tâm lý, nhu cu xã hi.   
2. Đi mi là đòi hi xã hi:
    Có th ta chng cn đi li sng ba bãi, nhếch nhác, thiếu v sinh như không tm ra, không chà răng mi ngày, không thay qun áo, không ct tóc, gi đu, nếu ta sng đơn đc mt mình, không có ai bên cnh. Trong trưng hp này, ta chng có ai đ phi đi mi, vì chng cn ai, cũng chng có ai đ tương quan qua li. Nhưng sng là "sng vi", sng vi ngưi khác, sng vi cha m, v con, anh ch em, bà con, h hàng; sng vi thôn làng, đt nưc; sng vi đng nghip, ngưi dưng, k l, ngay c đi phương, k thù, ta cũng phi "sng vi", dù bt đc dĩ theo kiu: "đành phi sng vi lũ vy thôi!".
    Vì sng trong xã hi, sng vi ngưi khác, nên ta phi thích nghi vi đòi hi ca xã hi, nương theo ngưi chung quanh. Đi mi lúc này tr thành nghiã v  hơn là s thích đ có mt tương quan tt đp, hài hoà trong đi sng.
   Mt khi đã chp nhn đi mi là nhu cu bn thân và đòi hi xã hi đ hnh phúc cuc đi đưc bo đm, ta cũng cn xác đnh ưu tiên ca đi mi, bi tt c nhng gì là đi ta,  liên quan đến ta xem ra liên tc chy đu trên giòng nưc không bao gi ngưng, nên không có gì không đòi đưc đi mi tng gi, tng ngày.
     Vì tt c cn đi mi, đòi đưc đi mi, nên phi biết cái gì cn tc khc đi mi, cn đi mi ngay, trưc nhng đi mi tiếp theo. Nói cách khác, vic phi làm là biết chn la đi mi cái gì là nn tng, cơ bn, chính yếu, như đi mi "đu tu" trưc khi đi mi các toa xe, đ tu la chy nhanh, chy đu, bi khi nn tng, cơ bn, chính yếu đưc đi mi, nó s kéo theo d dàng tt c các đi mi liên quan, ph thuc khác.
   Là ngưi theo Đc Giêsu, chúng ta cũng cn đi mi: đi mi tâm linh. Đi mi này không ch do nhu cu, đòi hi ca bn thân và xã hi, mà còn là điu Thiên Chúa mun: "Các ngươi hãy tr nên thánh thin như Thiên Chúa ca các ngươi là Đng thánh" (Lv 19,2). Mi gi tr nên hoàn thin, chính là mi gi đi mi. Chúa mun chúng ta đi mi hng ngày, đi mi liên l đ tng bưc mt, và ngày tng ngày, chúng ta tr nên tt hơn, t tế hơn, hin lành hơn, khiêm tn, thánh thin hơn. Tt mt li, là mi ngày mt nên ging Chúa hơn, vi khao khát đưc ng hình đng dng" vi chính Ngài.
    Mi gi đi mi đ tr nên hoàn thin, Thiên Chúa biết chúng ta yếu đui s ngã lên ngã xung, và thay lòng đi d không ngng trên đưng đi mi: sáng thánh thin, chiu ti li; hôm qua còn st sùi thng hi ăn năn, hôm nay đã  buông th, lăng loàn, ngo mn; tun trưc st sng linh thao, tháng sau đã khô khan, nht nho... Chúa còn biết chúng ta rt mu thun vi chính mình: mun điu thin thì có mun, nhưng làm điu thin thì không, như thánh Phaolô đã chân thành t thú: "S thin tôi mun thì tôi không làm, nhưng s ác tôi không mun, tôi li c làm " (Rm 7,19). 
   Vì thế, o tưng cn đưc loi b ngay t đu hành trình đi mi là o tưng ta là ngưi thánh thin, và ta s thc hin chuơng trình đi mi như ta mun.
    Đây là cm by cc k nguy him ca ma qy. Hn đy nhng tâm hn ngây thơ, nhit tình vi đi mi vào by kiêu căng, khi tuyt đi tin kh năng, ý chí, và t lp trình chính xác thi đim hoàn thin ca mình. Thánh Phaolô đã tri qua cơn cám d "phi t hào v nhng thành qa ca mình", nhưng cùng lúc, ngài sng kinh nghim ca thân phn con ngưi luôn yếu đui, và nhn ra "sc mnh ca Thiên Chúa biu l trn vn trong s yếu đui ca chúng ta", đ "rt vui mng và t hào vì nhng yếu đui" ca mình, và sut đi xác tín: "Khi tôi yếu, chính là lúc tôi mnh" (2Cr 10), "đ sc mnh ca Đc Kitô mãi trong tôi" (2Cr 9). 
     Và tht tuyt vi kinh nghim ca các thánh trên đưng đi mi nên ging Đc Kitô, khi tt c đu chung mt kết lun: dù chúng ta yếu đui, nhưng ơn Chúa đ cho chúng ta (x. 2Cr 12,9). 
    Vi ơn Chúa, chúng ta dám xin Chúa đi mi chúng ta, vi c gng ca chính mình.  Nhưng chúng ta xin Chúa ưu tiên đi mi cái gì là căn bn, nn tng, chính yếu, quan trng nht trong chúng ta?
    Như thân xác ch sng đưc khi tim còn đp, vì tim là trung tâm điu hành chuyn vn máu, nên điu chúng ta dám xin Chúa ưu tiên đi mi cũng chính là trái tim, như sách Châm Ngôn đã viết : "Hãy gi gìn tim con cho tht k, vì t đó mà s sng phát sinh" (Cn 4,23).
   Thc ra, điu chúng ta xin Chúa đi mi cũng chính là điu Chúa mun đi mi nơi chúng ta, như ngôn s  Êdêkien đã tuyên sm: "Ta s ban cho chúng mt trái tim mi và đt thn khí mi vào lòng chúng. Ta s ly khi lòng chúng trái tim chai đá, và ban cho chúng mt trái tim bng tht, đ chúng đi theo các thánh ch ca Ta, và tuân gi, thi hành các hun lnh ca Ta. Lúc y, chúng s là dân Ta và Ta s là Thiên Chúa ca chúng. Còn nhng ai đ lòng d đi theo các đ gm giếc, ghê tm ca chúng, Ta s căn c vào li sng ca chúng mà hch ti" (Ed 11,19-21).  Và "Ta s ghi khc vào trái tim chúng L Lut ca Ta" (Gr 31,33).
  Đc Giêsu thì ha cho thy Thiên Chúa đối với nhng ai có trái tim trong sch (Mt 5,8), và nhn nh mi ngưi hc vi Ngài, vì Ngài có trái tim hin lành và khiêm nhưng (Mt 11, 28-30 ). Thánh tông đ Phaolô cu nguyn cho tín hu Êphêsô: "Xin cho anh em, nh lòng tin đưc Đc Kitô ng trong trái tim" đ "đưc bén r sâu và xây dng vng chc trên đc ái" (Ep 3, 17).   
    S dĩ trái tim quan trng và đưc Thiên Chúa ưu tiên mi gi đi mi mi ngày là vì "t trái tim phát xut nhng ý đnh gian tà, nhng ti giết ngưi, ngoi tình, tà dâm, trm cp, làm chng gian và vu khng" (Mt 15,19). Trái tim là nơi chôn du nhng tư tưng ám mui, sào huyt kiên c ca nhng th đon, mưu mô, mà ch Thiên Chúa mi thu sut, như Đc Kitô đã nói vi my ông kinh sư đang nghĩ xu v Ngài, sau khi Ngài làm phép l cha ngưi bi lit: "Sao các ông li nghĩ xu trong lòng  như vy?" (Mt 9,4). "Lòng" đây chính là trái tim, theo nguyên ng Hy Lp ca bn văn kinh thánh.
   Vì thế, đi mi trái tim chính là điu Thiên Chúa mi gi mi ngưi đ nhn đuc ơn cu sng: "Hi Giêrusalem, hãy ty ra trái tim ngươi sch mi gian tà đ đưc ơn cu đ. Đến bao gi ngươi còn p nhng tư tưng hư đn?" (Gr 4,14).     
   Tóm li, đi mi trái tim là vic làm quan trng và khn thiết. Và vi ơn Chúa, vic đi mi này s đưc thc hin bng ty ra, tháo g, b đi mi gian tà, th đon, mưu mô, ti li đang đưc ct giu, tàng tr trong trái tim, là tng hành dinh ca mi tư tưng, li nói, vic làm.
   Tt nhiên, sau khi ty ra, tháo g nhng điu gian ác, nhng ý nghĩ dâm ô, nhng mưu mô xo quyt, nhng th đan ích k hi ngưi, trái tim s đưc tràn đy nhng điu tt đp, nhng ý nghĩ lành thánh, nhng ưc mơ cao thưng, nhng d phóng v tha. Nhưng đó là cách nói vn tt, chung chung, khái quát, nhưng thiếu c th, chính xác. Điu chúng ta cn biết đây chính là Thiên Chúa mun trái tim đi mi đưc trang b nhng gì mt cách c th và chính xác, đ đi mi không rơi vào tình trng "ch đi mi trên truyn hình, truyn thanh, báo chí, bích chương, biu ng, bàn hp", trong khi "thc tế, thc s, thc cht, thc trng, thc tâm, thc tình thì hoàn toàn không  đi mi".
  Thiết tưng đó cũng là ưu tư ca chúng ta khi quyết tâm đi mi, bi rt nhiu ln mun đi mi, nhưng ta không nm chc phi đi mi t đâu, và bt đu bng đi mi nào.
   Dc sut Tin Mng, Đc Giêsu đã cho chúng ta thy rõ Thiên Chúa mun trái tim mi ngưi thao thc, cưu mang, tìm kiếm, p , thc hin nhng gì, đ thc s tr thành đn th, gia đình ca Thiên Chúa, đó có tha nhân trong yêu thương huynh đ.  
1. Thiên Chúa mun trái tim chn mt mình Chúa là Đng Cu Đ:
    Chn  Chúa là nn tng ca đi mi, bi trái tim có Chúa mi có th đưc đi mi, và đi mi đưc; bi ch mt mình Chúa mi thu sut chuyn thm kín ca trái tim và ch mt mình Ngài mi ty ra, biến  đi toàn din, toàn phn trái tim.
    Chn Chúa là Đng Cu Đ đưc hiu như Chúa là đi tưng duy nht ca chn la căn bn, bi nếu chn nhng công vic, hay nhng gì liên quan, dính dáng đến Chúa, mà không phi chính Chúa, thì nhng chn la y vn chưa đưc gi là chn la đáng tin, chn la mà Chúa mun, vì không có gì bo đm.
  Không có gì bo đm, vì có th nhng vic thuc v Chúa như đào to, truyn giáo, t thin, bác ái, xây dng cơ s Giáo Hi mt ngày nào đó không còn là công vic đưc trao phó na, như khi B Trên rút li, hay hoán chuyn ta vào công vic khác mà ta không thích, không chn. Khi đó, chn la ca ta s mt chân đng và ta s chao đo, chênh vênh, mt thăng bng. S lm ln gia chn Chúa và nhng công vic ca Chúa luôn mang đến nhng hu qa tiêu cc, bi khi vic ca Chúa mà ta chn không còn na, ta s rơi vào tht vng, và thưng mt phương hưng.
   Thc vy, khi gi các môn đ, Đc Giêsu đã ch nói : "Hãy theo Ta!". Ta mi là ngưi anh em chn, Ta mi là Đng Cu Đ, Ta mi là đi tưng anh em tìm kiếm, Ta mi là ngưi anh em đi theo. C th và chính xác hơn: không ai, cũng không có gì, k c nhng công trình ca Ta có tht tri hơn Ta, ưu tiên hơn Ta. Trái li, duy mt mình Ta là đi tưng chn la ca trái tim ngươi, đ không bao gi ngươi s phi tht vng, hay b cuc, buông xuôi, khi vic mc v bt buc phi dang d hay ê ch tht bi; khi hoài bão truyn giáo b b trên hy b; khi cơ đ xây dng giáo x nhiu năm vt v phút chc b đp b, thay thế; khi công sc, tin bc nhc nhn xin x xa gn bt ng tr thành công cc, "s không" to đùng; khi thin chí phc v b châm biếm, hiu lm; khi lòng tt và hy sinh b hàm oan, vu khng; khi  ghen ghét, đ k ca ngưi đến sau phá đ công trình ca mt đi xây dng; khi vô ơn, ích k vùi dp không tiếc thương tui xế chiu ca cuc đi trn vn cng hiến. vào nhng hoàn cnh d khóc di này, làm sao ngươi có th đng vng, an tâm, t ti, nếu ngươi đã không chn Ta là Thiên Chúa toàn năng, hng hu, nhân t, giu lòng xót thương, trung tín, không h la di ai, Đng đến đ yêu thương và cu đ ngươi .
   Tóm li, ưu tiên trên tt c các ưu tiên là chn Chúa, bi cho dù mt tt c, b tuc đat mi danh phn, bóc lt mi kh năng, ly đi mi quyn li, phương tin, ngưi Kitô hu, vì có Đc Kitô, vì đã chn Thiên Chúa s không nao núng, s hãi, mt phương hưng, đim ta, nhưng luôn bình an vi trái tim tràn đy Thiên Chúa.
2. Thiên Chúa mun mt trái tim vâng phc:
   Luciphe đã kiêu căng mun bng Thiên Chúa, Evà cũng kiêu căng mun biết nhng gì Thiên Chúa biết, nên đã mt Thiên Chúa, và trái tim không còn là nơi Thiên Chúa hn hò, gp g trong hnh phúc ca tình ph t.
     Khác vi Luciphe và Ađam - Evà, Đc Giêsu đến trong thế gian ch đ vâng phc Chúa Cha, ngoài ra không còn gì  khác: "Ngài đã h mình vâng phc cho đến ni bng lòng chu chết, chết trên cây thp t" (Pl 2, 8). Sut cuc đi, và trong mi cnh hung, th thách, Đc Giêsu luôn vâng phc và vâng phc tuyt đi. Trước đe da ca cuc kh hình hãi hùng, và cái chết khng khiếp đm máu, Đc Giêsu đã can đm chn vâng phc Thánh Ý: "Ly Cha, nếu có th đưc, xin cho con khi phi ung chén này. Tuy vy, xin đng theo ý con, nhưng xin theo ý Cha" (Mt 26,39).
   Vâng phc vì thế là giá tr tuyt vi ca ngưi môn đ Đc Giêsu, vì tình yêu con ngưi dành cho Thiên Chúa ch có th đưc biu l c th và sng đng qua vâng phc, như Đc Giêsu đã biu l tình yêu ca Ngài vi Chúa Cha bng vâng phc chương trình cu thế ca Chúa Cha, khi chp nhn chu kh hình và chết ô nhc trên Thánh Giá.
  Vì thế, khó có th quan nim mt ngưi chn Chúa làm l sng, làm gia nghip, mà không vâng phc thánh ý đưc biu hin qua b trên, và ngưi có trách nhim, cũng như ngưi con hiếu tho khó có th t chi tôn ý ca cha m mình.
   Trái tim vâng phc vì thế là trái tim Thiên Chúa đi ch mi ngưi trong chiến dch đi mi do chính Ngài đng, kêu gi.  
3. Thiên Chúa mun mt trái tim biết chnh lòng xót thương:
   Ngôn s Êdêkien đã tuyên sm: Thiên Chúa s biến đi trái tim chai đá ca dân Ngài ra qa tim bng tht. Chai đá đng nghiã vi vô cm, băng giá, lnh lùng, và "tht" nói lên tính nhy bén, đng cm, chnh lòng, t tâm, hay thương xót.
   Tin Mng đã v rt sinh đng dung mo thuơng xót ca Chúa Cha trong Đc Giêsu. Và Đc Giêsu đã ho nên hình nh ngưi môn đ có trái tim biết chnh lòng xót thương và thc hin lòng thương xót thương y qua d ngôn "Ngưi Samari nhân hu", vi lnh lên đưng : "Hãy đi và cũng hãy làm như vy" (x. Lc 10,29-37).  
   Vi trái tim thương xót, "cũng hãy làm" như ngưi ngoài đo x Samari "ti ngang ch ngưi b nn và chnh lòng thương" (Lc 10,33), mà không vô cm, nhn tâm làm lơ, "tránh qua bên kia mà đi" như thy tư tế và thy Lêvi. "Cũng hãy làm như vy", khi "ly du ly rưu đ lên vết thương cho ngưi y và băng bó li, ri đt ngưi y lên lưng la ca mình, đưa v quán tr mà săn sóc" (Lc 10, 34). "Cũng hãy làm như vy", khi rng rãi thanh toán tin săn sóc nn nhân không h quen biết cho ch quán, li còn hn tr li đ tr hết nhng khon chi phí còn thiếu (Lc 10,35). Và đ làm đưc như vy, Chúa mun môn đ ca Ngài phi có mt qa tim bng tht đ biết  chnh lòng thương cm, và qung đi  cho đi.
   Qa thc, đi mi trái tim chính là đ trái tim thuc v Thiên Chúa, hay cưng điu hơn, là đ Thiên Chúa chiếm đot trái tim mình. Bi ch có Thiên Chúa, đy Thiên Chúa, trái tim con ngưi mi có th chnh lòng thương cm và giúp đ ngưi không quen biết; qung đi chia s  vi ngưi  mình không ưa, hay không ưa mình, và bao dung vi c nhng ai ganh ghét, vu khng, làm kh mình.
   Hot cnh  ngày phán xét cũng ch là kết lun tt nhiên ca gii lut yêu thương, mà ta có th tóm gn trong mt "mi phúc" ca Hiến Chương Nưc Tri : "Phúc thay ai thuơng xót ngưi, vì h s đưc Thiên Chúa xót thương" (Mt 5,7).
    Thc vy, nhng ngưi đưc cu ri ngày chung thm s không là ai khác nhng ngưi có lòng xót thương anh em mình, như ngưi Samari nhân hu ca Tin Mng Luca, hình nh đích thc ca ngưi môn đ Đc Giêsu vi trái tim đưc đi mi đ biết chnh lòng xót thương và tn tình chia s, làm vơi đi, nh bt nhng gánh nng khn qun, cơ cc, ti nhc ca anh em mình.
4. Thiên Chúa mun mt trái tim tràn đy hy vng:
  Thiên Chúa là nim vui, và nim vui nào cũng tràn đy hy vng, nên trong Thiên Chúa, trái tim luôn hy vng đưc đi mi mi ngày. Bi không hy vng đưc đi mi, không tin tưng Thiên Chúa s đi mi, trái tim chúng ta s ù lì, chai cng, không m ra đ đón nhn ơn đi mi ca Chúa Thánh Thn, và như thế, Thiên Chúa cũng đành bó tay khi chúng ta không hy vng, tin tưng ơn Ngài, cũng như ngưi bnh không tin tưng lương y, nhưng tuyt vng t chi đưc cu cha, trưc khi lương y đến cu cha. 
    Đây là đim rt quan trng, bi thiếu nim hy vng đưc đi mi, trái tim s không th đi mi; thiếu tin tưng, tín thác vào sc mnh đi mi ca Thiên Chúa, Thiên Chúa s không th can thip đi mi trái tim chúng ta, vì Ngài tôn trng t do, và cn "git nưc cng tác bé nh" ca chúng ta trong đi dương ơn sng ca Ngài.   
    Hy vng Chúa là không nn chí, ngã lòng khi mun "đi" ngay mà ngày này qua ngày khác vn chưa đi đưc nhiu; mun "mi" ngay lp tc, mà c lên đưc mt bc, li rt xung mt mc, cc thêm vài bưc, li dăm ba thưc tt hu. Hy vng Chúa là không b cuc khi gánh nng "yếu đui" làm trì tr tiến đ đi mi đã hoch đnh, làm đo ln quy trình đi mi đã lp trình sn. 
      Vi trái tim hy vng ơn phù tr nơi danh Chúa, ngưi môn đ s không bc bi, cn rt, nguyn ra mình, nếu chng may thánh giá "yếu đui" quá nng đã làm chân trưt té, ngã qy. Vi nim hy vng có Thiên Chúa trên đưng đi mi, trái tim bt toàn s không hn hc trách móc, đ ti, lên án ai, nếu có ngày phi mt mình lm lũi, cô thân, cô thế, cô đc đi trong đưng hm đc tin đen ti, mù mt, và vi nim tin tưng Thiên Chúa ng h trăm phn trăm công vic đi mi trái tim, chúng ta s không s phi đi mi mi ngày;  không s  phi đi mi tng vic nh, rt nh; không s phi liên l và trưng k phn đu cam go đ không b công trình đi mi luôn dang d, bi Thiên Chúa mun chúng ta "luôn trên đưng", "luôn tình trng tr nên", và không ngng  đi mi, ch không mun chúng ta t mãn vì đã đt đích thánh thin, đã đt chun ngưi hoàn ho, không còn phi c gng đi mi.
   Nim hy vng như thế s cho trái tim trên đưng đi mi nim vui  bình an, vì ch có mt điu trái tim quan tâm thc hin, đó là tin ơn đi mi ca Thiên Chúa, Đng Cu Đ giu lòng xót thương.
   Vâng, năm mi chính là lúc cn đi mi. Ngưi ta đi xe mi, nhà mi, đ dùng mi, qun áo mi, công vic mi..., nhưng vi ngưi Kitô hu, điu cn đi mi li là trái tim, bi trái tim có đi mi, con ngưi Kitô hu, nếp sng Kitô hu, cng đoàn Kitô hu mi có th đi mi. Đi mi  chn la, đi mi thách đ, đi mi hành đng, khi chn Thiên Chúa là Đng Cu Đ duy nht, dn thân trưc thách đ ca vâng phc và lòng thương xót, đng thi đt đ tt c hành đng trong nim hy vng vào ơn phù tr ca Thiên Chúa.
   Xin Chúa Thánh Thn là Tình yêu đi mi trái tim chúng con, đ năm mi s là bài ca mi bt tn vang vng tiếng lòng ngi khen Chúa ca nhng trái tim ti li va đưc Ơn Ngài đi mi, ngay nhng ngày đu ca năm mi này.
Jorathe Nng Tím