https://www.youtube.com/watch?v=_5wHUpvjmQA
Chẳng phải soi gương hay ngoái cổ, vặn mình để nhìn đôi tay, vì ai cũng thấy bàn tay mình rất rõ: bàn tay ngay trước mặt, mở mắt ra là thấy tay, nhắm mắt lại cũng biết tay đang làm gì, xòe tay ra là thấy trong ngoài, mặt trên mặt dưới, thấy từng ngón tay, lóng tay, móng tay, chỉ tay, vân tay. Hơn tất cả, bàn tay là phần thân thể gần gũi, quen thuộc, trung thành và siêng năng nhất, đúng như huân chương lao động được truy tặng: “Tay làm, hàm nhai”.
Chẳng phải soi gương hay ngoái cổ, vặn mình để nhìn đôi tay, vì ai cũng thấy bàn tay mình rất rõ: bàn tay ngay trước mặt, mở mắt ra là thấy tay, nhắm mắt lại cũng biết tay đang làm gì, xòe tay ra là thấy trong ngoài, mặt trên mặt dưới, thấy từng ngón tay, lóng tay, móng tay, chỉ tay, vân tay. Hơn tất cả, bàn tay là phần thân thể gần gũi, quen thuộc, trung thành và siêng năng nhất, đúng như huân chương lao động được truy tặng: “Tay làm, hàm nhai”.
Tay làm không mệt mỏi, hết việc
nhà đến việc người, việc chung việc riêng, việc nhỏ việc lớn và thỉnh thoảng mới
được nghỉ ngơi, săn sóc, trang điểm. Tay làm được nhiều việc: cả việc xấu lẫn
việc tốt, cả xây dựng lẫn phá hoại, cả việc lành lẫn việc ác, cả nhân đức lẫn tội
lỗi. Tay bao sân ráo trọi từ chuyện nhỏ như bắt chấy, chải đầu đến chuyện lớn
như phất cờ lệnh, điều quân khiển tướng. Tay can thiệp khắp nơi, vào mọi sinh
hoạt từ tri thức đến tình cảm, tâm linh.
Sinh hoạt tri thức thì tay giúp nhận
biết một thực tại bên ngoài chủ thể: tay sờ một vật để biết nóng lạnh, cứng mềm,
mỏng dày, tròn méo. Tay sắp xếp, chế tạo, điều hoà cho sinh hoạt thêm mỹ quan,
tốt đẹp. Tay hướng dẫn, chỉ đạo, trình bày để kiện toàn công trình cho đời sống
thoải mái, dễ thở. Nhưng tay cũng cản trở, ngăn chặn, làm hỏng nhiều ước mơ hạnh
phúc .
Sinh
hoạt tình cảm thì bàn tay là nhịp cầu thông cảm, nối kết, liên lạc. Bàn tay xiết
chặt cho ấm tình bạn hữu, một vẫy tay thân thiện cho mát lòng kẻ ở người đi, một
bàn tay trên vai đặt nhẹ nguôi ngoai tủi thân, bất hạnh. Trong tình đôi lứa thì
bàn tay không thể thiếu, mà nếu thiếu thì quả là một điều không may. Bàn tay
tình nhân đóng góp rất nhiều trong chuyện tình của đôi nhân tình: bàn tay đưa
em vào mộng, bàn tay đưa anh vào đời. Đưa được nhau vào đời, vào mộng, thì quả
thực “toàn năng” đôi bàn tay nhân tình. Chẳng thế mà chàng với nàng cứ hở ra là
nâng niu, âu yếm bàn tay nhau…
Đời sống tâm linh thì có đôi tay
chắp lại hoặc nâng cao cầu nguyện, có bàn tay dâng lễ, có bàn tay chúc lành, xức
dầu, thánh hiến, tha tội; rồi những bàn tay “nhân danh Ba Ngôi Thiên Chúa”, những
bàn tay đấm ngực ăn năn, những bàn tay đón xin Thánh Thể, những bàn tay chia sẻ
ơn an bình.
Cách chung thì đôi bàn tay, dù thô
kệch, bụ bẫm, xương xẩu, hay thon thả búp măng cũng đều đẹp và cần thiết. Đẹp
cho người như bàn tay mẹ chăm sóc con thơ, như bàn tay chồng nựng nịu vợ hiền,
như bàn tay lương y băng bó, chữa lành bệnh nhân, như bàn tay cô giáo nắn nót
dòng chữ đầu đời học trò của em bé mẫu giáo. Cần thiết cho đời như bàn tay nông
dân cày sâu cuốc bẫm, như bàn tay người phu quét đường mỗi sáng tinh sương, như
bàn tay thoăn thoắt kim chỉ của chị công nhân xưởng dệt… Và đời người, cuộc đời
đã rất đẹp nhờ những bàn tay khéo léo, tận tụy này.
Tuần Thánh là dịp được chiêm ngắm
kỹ càng bàn tay Đức Kitô: bàn tay rửa chân, bàn tay cầm bánh, rượu, bàn tay bị
trói chặt, bàn tay bị đinh đóng, bàn tay ban Bình An.
1. Bàn tay Đức Kitô đã rửa chân con người, không phải bàn chân
người treo trên tường, in trong sách, nhưng bàn chân lem luốc, bụi bặm, chai nứt,
dơ bẩn của con người thật đạp đất, dính bùn, vương bụi. Bàn tay đã âu yếm rửa sạch
bụi đời, bùn hôi, đất bẩn của đôi bàn chân cáu ghét và cẩn thận lau khô với tất
cả trìu mến, trân trọng.
Đức Kitô đã cúi xuống, lấy tay rửa
chân con người để con người được chính bàn tay thánh thiện của Ngài nâng lên
cao. Rửa chân không chỉ là rửa chân sạch rồi thôi, nhưng là rửa sạch để nâng
lên cao, rửa sạch để thánh hiến, rửa sạch để biến đổi thành người thừa kế, bạn
hữu của Thiên Chúa. Bàn tay Thiên Chúa đã rửa chân con người để con người nhận
được “thiên tính” của Thiên Chúa. Bàn tay đã không rửa mà còn thánh hoá, biến
thành “thánh” thân phận người tầm thường, bất xứng. Bàn tay đã không rửa mà còn
âu yếm gửi trao tình cha mầu nhiệm khi biến “con hoang đàng” thành “con thừa kế”.
Mầu nhiệm tình yêu được diễn tả qua đôi tay Thiên Chúa đang rửa từng bàn chân
rong ruổi, chai sạn, nứt nẻ, trần trụi, hoang đàng của con người trong chính
hoàn cảnh hiện tại không chuẩn bị, sửa soạn, sắp đặt trước. Tình yêu đến ngay
trong đời thường, giữa đời sống ngổn ngang, trong cõi lòng bừa bộn. Tình yêu
không chọn ngày đẹp, giờ linh, cửa nhà tươm tất như các tông đồ đã sửng sốt khi
Đức Kitô bất ngờ đứng dậy, lấy nước, quỳ xuống rửa chân cho các ông năm xưa.
Đôi bàn tay yêu thương của Đức Kitô đã chăm nom, săn sóc đến tận lòng bàn chân
bụi bặm là chỗ thấp nhất, bẩn nhất trên thân thể con người. Tình yêu ấy đã xuống
tận cùng thấp hèn của con người để không một tội lỗi nào mà không được thứ tha,
không một yếu đưối nào mà không được nâng đỡ, không một tội nhân nào mà không
được âu yếm, yêu thương.
2. Bàn tay Đức Kitô đã dâng của lễ thánh thiện lên Chúa Cha
khi Ngài cầm lấy bánh tạ ơn, bẻ ra và trao cho các môn đệ. Của lễ hôm nay là
chính Mình, Máu Ngài, của lễ duy nhất thánh thiện đẹp lòng Thiên Chúa Cha. Khi
nâng cao tay dâng chính mình, Đức Kitô đã dâng cả nhân loại trong cùng của lễ để
con người được giao hoà với Thiên Chúa “nhờ Ngài , với Ngài và trong Ngài”. Con
người từ nay được hiệp thông với Thiên Chúa nhờ đôi tay đã rửa chân và dâng lễ
của Đức Kitô. Không có Ngài rửa chân và dâng lễ, quan hệ giữa nhân loại và
Thiên Chúa vẫn mãi là một quan hệ căng thẳng, không bình thường, rất bất lợi
cho con người.
Nhưng bàn tay thánh thiện, hay làm
phúc ấy đã bị trói chặt và đóng đinh ngay hôm sau. Người ta đã không để đôi tay
ấy yêu thương, không cho đôi tay ấy âu yếm, chăm sóc, chữa lành. Bằng giây da,
đôi tay ấy đã bị buộc chặt để không chúc phúc, thi ân được; bằng đinh sắt, đôi
tay ấy đã bị đâm thủng để không âu yếm, chữa lành được. Đôi bàn tay đã bị trói
và đóng đinh vào thập tự như bản án tử hình con người dành cho Thiên Chúa.
Trói chặt và đóng đinh đôi bàn tay
Thiên Chúa, con người cũng trói và đóng đinh nhau. Người ta đóng đinh nhau vì
ghen ghét, ganh tỵ khi thấy đôi tay người khác khéo hơn, được việc hơn tay
mình; vì độc quyền, muốn một mình bao sân khi thấy đôi tay người khác cũng làm
những việc mình đang làm; vì cầu toàn, không chấp nhận những bàn tay yếu đuối,
vụng về hơn mình; vì ác độc không muốn thấy những bàn tay xây dựng, canh tân,
phát triển; vì thuộc về thần dữ nên vội vã triệt hạ những đôi tay gieo vãi hạt
giống Tin Mừng.
Sáng mai, khi trời chưa sáng Đức
Kitô sẽ sống lại, giang đôi tay ban Bình An cho Maria Mađalêna và các tông đồ.
Ngài cũng đặt bàn tay trên vai mỗi người và âu yếm bảo: “Thầy đây, con đừng sợ”.
Xin cho con đừng sợ đặt tay mình vào tay Chúa để yêu thương, phục vụ anh em,
săn sóc, chữa lành người bất hạnh, cộng tác xây dựng một cuộc sống bác ái,
huynh đệ. Xin đừng để con sợ khi người khác trói tay hay đóng đinh vào Thánh
Giá, vì lạy Chúa, đôi tay con có bị trói, bị đóng đinh với Chúa mới có thể như
Chúa giang rộng và mở lớn để trao tặng Bình An, Bình An của một tình yêu tự hiến,
sẵn sàng chết cho người mình yêu như Chúa đã yêu và đã chết vì yêu con và mọi
người.
Jorathe - Nắng Tím
Mùa Chay 2012