Thánh
Giuse không chỉ là người Cha yêu thương, mà còn là người “cha nuôi” lý tưởng của
Đức Giêsu, vì ngài đã không chỉ là người cha “hiền lành, hy sinh, hiện diện,
mà còn sống đời làm cha với tình yêu trách nhiệm và niềm vui phụ tử.
Như
chúng ta biết, sứ vụ của thánh Giuse là làm cha nuôi của Đức Giêsu và làm bạn
thanh sạch của Đức Mẹ đồng trinh, một sứ vụ vô cùng khó khăn, vượt sức người có
hạn, và ở ngoài trí tưởng tượng của con người, bởi đó là ý muốn và chương trình
của Thiên Chúa, mà đối với Ngài “không có gì là không thể làm được” (Lc 1,37)
như lời sứ thần Gabrien nói với Đức Maria ngày truyền tin.
Là
cha nuôi của Đức Giêsu, thánh Giuse đã không coi Đức Giêsu là đứa con “hạng hai”, “vòng ngoài”, vì không do mình đẻ
ra ; cũng không tự giảm bớt trách nhiệm làm cha đối với Đức Giêsu, vì “vô
trách nhiệm dựa dẫm” vào Thiên Chúa, khi nghĩ rằng mình chỉ đóng vai trò rất phụ.
Trái lại, ngay từ khi nhận được lời căn dặn của sứ thần Chúa trong giấc mộng :
“Đừng ngại đón bà Maria về làm vợ, vì người con bà cưu mang là do quyền năng
Chúa Thánh Thần” (Mt 1,20), thánh Giuse đã sống ơn gọi và sứ vụ người cha nuôi
với tất cả tình yêu và trách nhiệm của người cha đẻ, và sống trọn vẹn niềm vui
của tình cha con đích thực.
1. Thánh
Giuse đã yêu Đức Giêsu với trái tim của
người cha đẻ :
Tuy
là cha nuôi và sứ vụ được trao là cha nuôi, nhưng thánh Giuse đã sống tình yêu
của người cha đẻ. Ngài đã bảo bọc tuổi thơ của Đức Giêsu bằng tình phụ tử tròn
đầy, và đồng hành vào đời với Đức Giêsu với tình cha bao la. Chính tình phụ tử
đầy ắp và sâu lắng của người cha nuôi là thánh Giuse đã xây dựng nhân cách của
Đức Giêsu, và đào tạo Ngài thành một con người tốt của xã hội, một người con xứng
đáng của gia đình, một người tín hữu đẹp lòng Thiên Chúa, như Tin Mừng Luca đã
khẳng định : “Còn Đức Giêsu ngày càng thêm khôn ngoan, thêm cao lớn và
thêm ân nghiã đối với Thiên Chúa và người ta” (Lc 2,52).
Thực
vậy, qua mạc khải của Tin Mừng, chúng ta không thể chối cãi : Đức Giêsu đã
có một tuổi thơ, tuổi thiếu niên và tuổi
trưởng thành đẹp. Đẹp vì khỏe mạnh, khôn ngoan, đầy ân nghiã đối với Thiên Chúa
và mọi người. Chỉ một dòng ngắn ngủi, thánh sử Luca đã cho chúng ta thấy Đức
Giêsu đã lớn lên và trưởng thành nhờ được nuôi dưỡng trong một gia đình hạnh
phúc vì có cha mẹ yêu thương ; được huấn luyện, đào tạo toàn diện bởi cha
mẹ có khả năng và trách nhiệm, để trở thành một người trưởng thành và quân bình
trong mọi chiều kích, phương diện với thân xác cường tráng, với tinh thần “khôn ngoan”, với đời sống đức tin
đầy ân nghiã. Và để đạt được mục tiêu này, người con “có phúc” ấy ắt phải có
người cha, người mẹ rất yêu thương con cái, tình yêu mà những người con mất
cha, mất mẹ phải ở với cha mẹ nuôi rất khó có được.
Qủa
thực, khi không có trái tim qủang đại, người “cha nuôi” khó có thể yêu “con
nuôi” như người cha đẻ yêu đứa con do chính ông tạo ra, vì bản năng ích kỷ
không buông tha ai, và tính ghen tương luôn châm chọc, khiêu khích. Thực tế làm
chứng điều này, khi những đứa con nuôi bị phân biệt đối xử, và tình trạng một số
người cha nuôi đã nhẫn tâm biến những đứa
con nuôi của mình thành thằng hầu, con sen phục vụ đám con đẻ, và thường gặp
hơn nữa là cảnh “mẹ ghẻ con chồng”, hay “bố ghẻ, dượng ghẻ” mà kết cục thường
là bi kịch đau thương, ngậm ngùi, tủi hận
về phía “con nuôi”.
2. Thánh
Giuse đã mang hết trách nhiệm của người cha đẻ đối với Đức Giêsu :
Tin
Mừng cho thấy suốt ba mươi năm sinh sống ở Nadarét, không một người Do
Thái nào, kể cả đồng hương của Thánh Gia biết thánh Giuse là cha nuôi của Đức
Giêsu, nhưng chỉ biết : Đức Giêsu là con của bà Maria và ông Giuse, như họ
bảo nhau : “Ông này không phải là con ông Giuse đó sao?”, khi Đức Giêsu về
thăm quê hương và “mọi người đều tán thành và thán phục những lời hay ý đẹp thốt
ra từ miệng Người”, khi Người giảng trong hội đường (Lc 4,22).
Khi
nói Đức Giêsu là con của ông Giuse và bà Maria, mọi người biểu lộ một
lòng kính trọng, khâm phục không chỉ
dành cho Đức Giêsu, vì “Người giảng dậy như Đấng có quyền, chứ không như các
kinh sư”, mà còn dành cho cha mẹ của Ngài, những người đạo đức, thánh thiện đã
huấn luyện, đào tạo nên Đức Giêsu, một con người tài giỏi, khôn ngoan, đạo hạnh.
Thực
vậy, thánh Giuse đã mang hết trách nhiệm chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục Đức Giêsu của một người cha đích thực, mà
không có bất cứ dấu vết nào của phân biệt đối xử, của than thở, tính toán, của khó
chịu, bực bội thường gặp ở những người cha nuôi, mẹ nuôi đối với con nuôi của
mình. Tinh thần trách nhiệm tuyệt vời ấy phát xuất từ tình yêu cao vời của
thánh Giuse dành cho Đức Giêsu, người con với tên gọi : “Emmanuen - Thiên Chúa ở cùng chúng ta”, mà sứ thần
đã hiện nói với ngài trong giấc mộng (x. Mt 1,20-21).
Vì
tình yêu nơi những người cha nuôi, mẹ nuôi không lớn bằng tình yêu của cha đẻ,
mẹ ruột, nên những người cha nuôi, mẹ nuôi thường lơ là với trách nhiệm làm
cha, làm mẹ mà họ phải có đối với những đứa con do họ tự nguyện nhận về nuôi,
hoặc có bổn phận nuôi theo luật định. Lại một lần nữa, nhiều người trong chúng
ta phải chứng kiến tình cảnh bi đát của con cái trong các gia đình vì hoàn cảnh
phải “chắp nối”, và những hệ qủa rất đáng thương trên đời sống của những đứa
con không được may mắn sống với cả “cha đẻ, mẹ ruột” này.
3. Thánh
Giuse sống niềm vui tình phụ tử trong Thiên Chúa :
Sở
dĩ thánh Giuse đã hết lòng hết dạ yêu thương, và chu toàn trách nhiệm của người
cha đẻ đối với Đức Giêsu, vì ngài là người công chính không những luôn sống
theo đường lối, thánh chỉ của Thiên Chúa, mà còn sống niềm vui của ơn gọi và sứ
vụ làm cha trong Thiên Chúa.
Sống
theo đừờng lối, thánh chỉ của Thiên Chúa ở thánh Giuse là “nhận lấy Trinh Nữ
Maria làm vợ, và Đức Giêsu làm con”, sau khi được sứ thần Chúa cho biết Đức
Maria thụ thai là do quyền phép của Chúa Thánh Thần, và Con Trẻ là “Emmanuen -
Thiên Chúa - ở - cùng - chúng - ta”.
Vì
sống theo đường lối và tuân theo thánh chỉ của Thiên Chúa mà thánh Giuse không
còn e dè, do dự, ngại ngùng, lo lắng khi “yêu thương và chịu trách nhiệm” về sự
an toàn và hạnh phúc của Đức Giêsu và Đức Maria như người bảo vệ, che chở, gìn
giữ, nhưng tận tụy, hăng hái, nhiệt thành, hết tình hết mình chăm lo, săn sóc Đức
Giêsu và Mẹ Ngài.
Chính
vì vâng phục và tuân giữ đường lối, thánh chỉ của Thiên Chúa, mà thánh Giuse đã
sống đời Cha nuôi Đức Giêsu và Bạn thanh sạch của Đức Maria một cách hoàn hảo,
tuyệt vời, bởi chính Thánh Ý Thiên Chúa đã bảo đảm sự công chính, thánh thiện của
tình yêu, và trách nhiệm ở thánh Giuse, người công chính.
Bên
cạnh đó là niềm vui của người công chính trong Thiên Chúa, vì “quả thật có phần
thưởng dành cho người công chính” (Tv 57,12), khi họ được Thiên Chúa đưa đến
nơi Ngài ngự, như lời thánh vịnh : “Đây là cửa dẫn vào nơi Chúa ngự, chỉ
những người công chính mới được qua” (Tv 117,20). Cũng vậy, “đầu người công
chính được Chúa chúc lành” (Cn 10,6), “chuyện may lành là phần thưởng của chính
nhân” (Cn 13,21), và “người công chính thật có phúc, vì kết qủa việc họ làm, họ
sẽ được dùng được hưởng” (Is 3,10).
Vì
biết đón nhận và sống niềm vui Chúa ban
cho người làm theo Thánh Ý Chúa, mà thánh Giuse đã hiểu và cảm nhận niềm vui
làm Cha nuôi của Đức Giêsu, và niềm vui ấy đã không dừng lại ở niềm vui của người
cha nuôi, nhưng bao trùm luôn hạnh phúc của người cha đẻ, vì là niềm vui của
Thiên Chúa, niềm vui của người công chính trong Thiên Chúa vô cùng, tuyệt đối.
Tóm
lại, thánh Giuse tuy là cha nuôi, nhưng đã yêu bằng tình yêu của cha đẻ ;
tuy không là cha đẻ, nhưng đã mang hết trách nhiệm của người cha toàn tâm, toàn ý lo cho con nuôi ; tuy
chỉ là người bảo vệ, che chở, giữ gìn Ngôi Lời nhập thể, nhưng đã hưởng tron niềm
vui của tình phụ tử trong Thiên Chúa.
Ngài
thực là gương mẫu lý tưởng của những người cha nuôi, những người cha đã tự nguyện
nhận làm con những người con vì hoàn cảnh nào đó đã mất cha đẻ, không còn cha
ruột, và phải chịu những bất hạnh của đời làm con không cha.
Ngài
thực là niềm an ủi của những đứa “con nuôi”, vì nhờ tình yêu che chở, bảo vệ
thiêng liêng của ngài, cuộc đời “con nuôi” sẽ bớt sầu tỉi, nhưng tìm lại niềm
vui làm con, nhờ được tình cha của ngài bao phủ, bù đắp.
Ngài
thực là động cơ thúc đẩy mọi người biết
nhận ra ơn gọi thánh thiện, và sứ vụ cao
cả “làm cha nuôi”, như ngài đã làm cha nuôi Đức Giêsu, để trái tim sẽ sẵn sàng
mở lớn, đôi tay sẽ qủang đại giang rộng để yêu thương và nhận làm con với tình
thương, trách nhiệm và niềm vui phụ tử những em bé, hay bất cứ ai đang cần tình
cha, đang mơ ước một mái ấm bình an, đang khao khát, trông đợi người cha tốt lành, nhân hậu cho một tương
lai hạnh phúc.
Sau
hết, chúng ta hiệp nhau xin Thánh Cả chúc lành và nâng đỡ tất cả những người
cha nuôi trên thế giới đang âm thầm hy sinh, và tận tụy xây dựng cuộc đời của
vô số em bé mồ côi cha vì chiến tranh, tai nạn, hoặc vì ích kỷ, hưởng thụ và ác
độc của người lớn.
Jorathe
Nắng Tím