Suy Niệm 10 : ĐỨC MARIA, MẸ CÁC GIA ĐÌNH
Đời Đức Maria luôn ở trong gia đình và gắn chặt với gia đình: thời thơ ấu làm con ngoan trong gia đình cha
mẹ Gioakim và Anna, lớn lên lấy chồng, làm vợ thánh Giuse dưới mắt người đời, và
Mẹ Đức Giêsu trong gia đình thánh ở Nadarét, nên Mẹ yêu mến gia đình, hiểu rõ sứ
mệnh và hạnh phúc của từng thành viên trong gia đình, đồng thời nắm vững những
thách đố, khó khăn, phức tạp và đau khổ của một gia đình, để chia sẻ, cảm thông
những giọt nước mắt vui mừng, hạnh phúc hay
dòng lệ sầu buồn, bất hạnh của mọi
hoàn cảnh, tình huống hạnh thông, hay bế tắc, may mắn hay “xui xẻo”, huy hoàng hay éo le, rạng ngời hay tăm tối của gia đình.
Thực vậy, thời nào có vấn đề của thời đó, và gia đình ở đâu
cũng không tránh được những thử thách cam go, những cây số dốc đá chênh vệnh,
nguy hiểm, những giai đọan đầy thách đố căng thẳng, bởi một lý do rất dễ hiểu :
gia đình là một đơn vị được hình thành bởi những con người khác nhau ở giới tính,
tính tình, tư duy, trình độ, và mỗi người đều có quyền và bổn phận, cũng như có
tự do để chọn lựa và thực hiện bổn phận và quyền lợi ấy. Những người này khởi đầu
bằng tự nguyện chọn nhau, yêu nhau, sống với nhau và cùng nhau hình thành một
gia đình với cha mẹ, con cái …
Do đó, gia đình hạnh phúc, ấm êm hay không phần lớn tùy
thuộc tình yêu và thiện chí của tất cả thành viên gia đình, tuy không loại trừ
một sự thật, đó là ngay cả khi mọi người đồng tâm nhất trí, thử thách, khổ đau
cũng không buông tha gia đình, vì tiên thiên : đời là bể khổ, đời là thung
lũng nước mắt, mà đời là nơi gia đình được xây dựng và lớn lên.
Nhiều người lầm tưởng : vì là gia đình thánh, nên thánh
gia không có vấn đề như các gia đình khác ; vì là thánh gia, nên gia đình
thánh lúc nào cũng may mắn, không như nhiều gia đình lâm cảnh khó khăn, bĩ cực.
Sự thực thì thánh gia có Thánh Giá của thánh gia, có giông
bão của Thánh Giá. Thánh Giá ấy có khi còn nặng nề hơn cả Thánh Giá của gia đình
chúng ta, và giông bão có thể kinh hoàng hơn gấp bội.
Cơn giông bão đầu tiên ngay buổi khai trương gia đình mới
của thánh Giuse và Đức Maria, chính là biến cố “vợ có thai mà chồng chưa hề ăn ở, gần gũi”, lại không được vợ chia sẻ, giải thích (x. Mt 1,18).
Đây thực là “bom tấn”, nếu xẩy ra cho gia đình chúng ta, và chắc chắn ít người
có thể giữ bình tĩnh, để rồi sẽ phản ứng bất lợi cho cả hai người, cho gia đình
hai bên, khi không đủ điềm tĩnh và khôn
ngoan, đạo đức để chọn phương án giải quyết tốt nhất, như thánh Giuse vì thương
và tôn trọng Đức Maria đã định tâm kín đáo ra đi (x. Mt 1,19).
Tiếp đến là những sóng gió vượt biên tỵ nạn qua Ai Cập
(x. Mt 2,13-18), biến cố lạc mất con (x. Lc 2, 41-50), rồi chuỗi dài sóng gió cùng
con từng bước trên đường Thánh Giá lên đồi Canvê, nơi hành hình đóng đinh (x.
Lc 23,26-49).
Một gia đình thánh, gồm ba con người thánh, nhưng không
thiếu nước mắt khổ đau, khi cả ba đều chung vai vác cây Thánh Giá trĩu nặng,
tuy mỗi người một cách khác nhau tùy theo vai trò, sứ mệnh, bổn phận của mình.
Riêng Đức Maria, là vợ và là Mẹ, ngài đã chu toàn sứ mệnh
và bổn phận xây dựng tổ ấm của Tình Yêu, chiếc nôi an toàn của Sự Sống, ngôi
trường giáo dục nhân bản và đức tin :
1. Đức
Maria xây dựng thánh gia thành tổ ấm tình yêu :
Bí quyết xây dựng thành công gia đình thành một tổ ấm tình
yêu, như Đức Maria đã thực hiện, ở đó, cho dù trăm ngàn thách đố, cho dù thử thách
đủ loại nối đuôi nhau hoành hành, mọi nguời vẫn bình an, hạnh phúc trong tình yêu,
đó là đời sống nội tâm kết hiệp với Thiên Chúa được củng cố vững chắc bằng liên
lỷ cầu nguyện.
Cầu nguyện là sức sống của gia đình thánh, là nguồn tình
yêu của thánh gia. Bằng chứng là trong mọi biến cố, thành viên của gia đình thánh
đều quy hướng về Thiên Chúa và cầu nguyện để tìm thánh ý Chúa, như thánh Giuse đã
nhận ra ý Thiên Chúa trong giấc mộng (x. Mt 1,20-21).
Bên cạnh là bí quyết “ít nói, ít lời”, nhưng đằm thắm, thâm trầm, kín đáo, tế nhị vì thương yêu,
tôn trọng nhau, như Đức Maria luôn “giữ trong lòng nhiều điều, nhiều sự” (x. Lc 2,51), bởi khi “ba hoa, lắm lời”, người ta sẽ dễ lột trần, bôi bác, trách móc nhau, vì không
còn nội lực để quan tâm đến nhau, hy sinh cho nhau, vì tình yêu cho nhau, tình
yêu giữa những người yêu nhau luôn cần bầu khí tĩnh lặng lãng mạn, không gian
thinh lặng trìu mến, và thời gian yên lặng cảm thông.
Thực tế cho chúng ta thấy : nhiều gia đình tan nát,
nhiều hôn nhân đổ vỡ chỉ vì vợ hoặc chồng nói nhiều qúa : nói nhiều quá với
nhau sẽ dễ sinh sự, lên án nhau về nhiều thiếu sót, lỗi lầm ; nói qúa nhiều
với người khác về những chuyện của nhau sẽ nhanh chóng làm rạn nứt hạnh phúc hôn
nhân, gia đình, bởi nói qúa nhiều sẽ dẫn
đến nói qúa sự thật, nói qua khỏi giới hạn, lằn ranh sự thật cho phép, và đó chính
là nguyên nhân của bất hạnh trong nhiều gia đình.
Đức Maria đã dạy chúng ta bí quyết để ngọn lửa ấm áp của
tình yêu không bao giờ lịm tắt giữa tổ ấm gia đình, đó là cầu nguyện và đằm thắm,
tế nhị trong ngôn từ. Và nhờ thế, mọi thành viên của gia đình mới có thể quan tâm
và hy sinh cho nhau, nhờ không cho những tiêu cực nẩy lầm, và lớn lên như những
hạt “cỏ
lùng gai góc” mà ma qủy luôn tìm cách gieo rắc giữa gia đình, do ai nấy đều biết “giữ miệng giữ lời” để tránh làm mất
lòng nhau do lời ăn tiếng nói ích kỷ, hồ đồ, vô trách nhiệm. Đồng thời, đời sống
nội tâm, cầu nguyện được đâm rễ sâu và lớn lên trong nguồn Tình Yêu là chính
Thiên Chúa, nhờ bầu khí nhẹ nhàng chia sẻ, đằm thắm quan tâm, và kín đáo, tế nhị
hy sinh cho nhau của mọi người trong gia đình.
2.
Đức
Maria xây dựng thánh gia thành chiếc nôi an toàn của sự sống :
Là Evà mới, tức Mẹ của sự sống mới, Đức Maria trân qúy, gìn
giữ bằng mọi giá sự sống con người. Là mẹ của Thiên Chúa làm người, Đức Maria cùng
với Thiên Chúa gìn giữ kỹ lưỡng, và bảo vệ chắc chắn hơn sự sống vốn tuyệt vời,
và là quà tặng vô giá Thiên Chúa ban tặng cho con người.
Sinh Đức Giêsu với chăm chút, ân cần, lo liệu của tình mẹ
vô cùng tuyệt vời, Đức Maria đã bằng mọi giá bảo vệ sự sống qúy giá ấy, khi vội
vã lên đường đem con trốn sang Ai Cập để con không bị giết chết bởi sự hung ác,
tàn bạo của Hêrôđê (x. Mt 2,13-18).
Thực vậy, gia đình thánh là chiếc nôi an toàn của sự sống,
ở đó, sự sống con người được tuyệt đối trân qúy và bảo vệ. Vì thế, hơn ai hết, Đức
Maria đau lòng trước cảnh gia đình của thời đại duy vật, duy thực dụng hôm nay không
còn là thành trì bảo vệ sự sống, khi nhiều gia đình không thực hiện ơn gọi và sứ
mệnh trao ban sự sống, chăm sóc và gìn giữ sự sống. Nhiều cha mẹ trẻ không nhận
ra giá trị của sự sống và coi sự sống như một phiền phức, nên không ngại từ chối,
bỏ đi sự sống, mầm sống ; nhiều gia đình không còn đủ tình yêu để yêu thương
những thành viên kém may mắn, đau bệnh, tật nguyền, bằng sẵn sàng chọn giải pháp
thực dụng, và phi nhân.
Là Mẹ của sự sống, Đức Maria chính là mẹ của các bà mẹ
gia đình, để cùng với các bà, Mẹ đồng hành nâng đỡ, ủi an khi sự sống trở nên gánh
nặng cho bụng dạ cưu mang nó ; chăm sóc, vỗ về khi sự sống khó nuôi, khó
giữ vì hoàn cảnh éo le, ngang trái của
người tạo nên nó; chở che, bảo vệ khi sự sống bị thần dữ và ác nhân truy lùng,
tiêu diệt, và làm sinh sôi nẩy nở để thế giới đích thực là vinh quang của Thiên Chúa khi “con người đang sống” được no thoả hạnh
phúc làm người.
3.
Đức
Maria xây dựng gia đình thánh thành nhà trường giáo dục con người, con Chúa :
Tin Mừng khẳng định : Suốt ba mươi năm trong gia đình
ở Nadarét Đức Giêsu luôn vâng phục cha mẹ Ngài, và theo thời gian, “Đức Giêsu ngày càng thêm khôn ngoan, thêm cao lớn và thêm
ân nghĩa đối với Thiên Chúa và người ta” (Lc 2,52).
Là con của thánh Giuse và Đức Maria, Đức Giêsu vâng phục
những điều cha mẹ dậy bảo, khuyên răn. Ngài đúng là một người con ngoan, người
con hiếu thảo, người con trưởng thành. Ngài được đào tạo trong gia đình thánh để
trở nên một con người có lòng nhân ái, tốt lành và tử tế với mọi người, đồng thời
được đào tạo thành người tín hữu có niềm tin sắt son, có đời sống nội tâm, cầu
nguyện, có lòng bác ái và niềm hy vọng, phó thác tuyệt đối ở Thiên Chúa. Nói cách
khác, Đức Giêsu được cha mẹ đào tạo toàn diện, cả nhân bản và siêu nhiên: nhân
bản để thành người tốt, hữu ích cho xã hội, đất nước ; siêu nhiên để xứng đáng
là con Chúa, người tín hữu trung tín, nhiệt thành, hăng say việc nhà Chúa.
Tin Mừng Luca thật sâu sắc khi ghi lại tuy vắn tắt, nhưng
rất chi tiết : Đức Giêsu đã được đào tạo thành một con người hoàn hảo :
vừa khôn ngoan, khoẻ mạnh, có tình có nghĩa với mọi người, vừa đạo đức, thánh
thiện, đẹp lòng Thiên Chúa.
Gia đình ngày nay đang đứng trước nhiều thử thách cam go
trong việc giáo dục con cái sống đức tin, đức ái, đức trông cậy, khi nhiều chủ
thuyết vô thần, vật chất, hưởng thụ, tương đối đang quyết tâm “hợp đồng tác chiến” đánh gục Đức
Giêsu và Giáo Hội của Ngài, mà đối tượng thứ nhất và quan trọng nhất là gia đình,
bởi đánh gục được gia đình, thì xã hội sẽ tự tan vỡ, hủy diệt, vì gia đình là nền
tảng vững chắc của xã hội.
Rất nhiều cha mẹ lo lắng trước hiện tượng con cái bỏ Chúa,
xa Giáo Hội, tránh các sinh hoạt giáo xứ, khi đức tin không còn được coi là ưu
tiên, vì Thiên Chúa mất chỗ đứng trong cuộc sống ngày càng xô bồ, vội vã do sức
hút, lực đẩy đến chóng mặt của vật chất. Không ít gia đình không còn quan tâm đến
việc đi lễ Chúa Nhật, con cái không còn học giáo lý, và những sinh hoạt tông đồ
của cộng đoàn Kitô hữu mau chóng trở nên lạt lẽo, chán ngán, nặng nề, phiền phức
đối với gia đình, để kết thúc bằng các thành viên gia đình quên mình là người có
đạo, và không ngượng ngùng đọan tuyệt với đời Kitô hữu.
Nhiều bậc phụ huynh ý thức bổn phận đào tạo đức tin của con
cái, nhưng lại đau đớn thấy mình hoàn toàn bất lực, khi con cái không vâng lời,
vì không còn tôn trọng quyền giáo dục đức tin của cha mẹ khi cho rằng : tín
ngưỡng, tôn giáo là chuyện cá nhân, thuộc quyền riêng của mỗi người, mà ngay cả
cha mẹ cũng không có quyền can thiệp, ảnh hưởng.
Vì thế, rất nhiều cha mẹ công giáo mang chung mặc cảm có
tội với Thiên Chúa, có lỗi với Giáo Hội, và tổ tiên, ông bà, cha mẹ, bởi đã không
thể chu toàn bổn phận đào tạo con cái nên những tín hữu đạo đức, những giáo dân
đạo hạnh, những công dân của Nước Trời.
Tôn vinh Mẹ La Vang, Mẹ của các gia đình Việt Nam, chúng
ta nài xin Mẹ ban cho mọi người thân yêu của chúng ta tình yêu gia đình, để quyến
luyến tổ ấm gia đình khi phải đi xa, và trân qúy mái ấm gia đình khi có mặt, hầu
noi gương bắt chước Mẹ xây dựng gia đình thành tổ ấm tình yêu, nôi an toàn của
sự sống, và nhà trường đào tạo những con người trưởng thành nhân bản, và trưởng
thành trong đời sống siêu nhiên, xứng danh người tử tế, và người Kitô hữu được Thiên
Chúa yêu thương, chúc phúc.
Jorathe Năng Tím