Cha mẹ càng già, con cái càng lớn, thì
gia đình dễ đưa đến bất hòa, dễ làm rạn
nứt tình nghĩa, đó là vấn đề công bình
trong tình yêu của cha mẹ đối với con cái. Không ai phủ nhận: cha mẹ nao cũng có riêng cho mình đứa con được thương
hơn như “cục cưng” của mẹ, “niềm an ủi
tuổi già” của cha. Điều này không sai trái,
vì đó là quyền của cha mẹ, nhưng cũng không chối cãi được: Đây chính là nguyên nhân gây ra không
ít vấn đề nan giải giữa con cái, mà phần
đông cha mẹ lại vô phước trở thành nạn
nhân.
1. Con cái rất nhạy bén với
công bình
Có thể cha mẹ không quan tâm khi thương yêu con, nhưng các con lại rất nhạy bén khi cha mẹ
không thương đồng đều. Chúng không cần biết cha mẹ thương em út hơn, vì em sinh ra trong lúc gia đình khánh
kiệt, làm ăn thua lỗ, nên em chịu nhiều
thiệt thòi, nay cha mẹ muốn bù đắp; hay
thương chị cả hơn, vì mới lấy nhau, vừa ra
ở riêng, cha mẹ không có điều kiện kinh tế để chăm sóc chị đầy đủ, nhưng chúng chỉ biết: Mình là
con, nên đòi công bình trong tình yêu của
cha mẹ, vì tất cả đều được sinh ra bởi cùng một cha, một mẹ. Có thể cha mẹ không để ý trong cách yêu
thương, nhưng con cái lại rất tinh tế
khi cha mẹ “bên trọng bên khinh”, thương
đứa này hơn đứa kia, lo cho đứa này nhiều
hơn các đứa khác. Chúng đâu cần hiểu: Mỗi đứa
con là một trời kỷ niệm của tình yêu giữa cha và mẹ, nên khác biệt là chuyện bình thường, dễ hiểu,
cần được cảm thông. Có thể cha mẹ coi
chuyện hơn - kém một chút trong tình cảm
dành cho các con là chuyện nhỏ, nhưng với các con lại là chuyện lớn, có thể làm “kinh thiên động địa”. Có thể cha mẹ đánh giá tình huynh đệ của con
cái quá cao, trong khi đám gà con đá nhau tá lả vì đứa có đứa không, đứa được cưng, đứa chẳng được cha
mẹ hỏi đến bao giờ, chẳng như lời khuyên
của cha mẹ: “Gà cùng một mẹ chớ hoài đá
nhau”. Vì thế mà sơ ý của cha mẹ có thể
làm phật ý con; sơ sót của cha mẹ là đắng
đót lòng con; sơ sẩy của cha mẹ làm cớ
cho con cái đấu đá, bất hòa; sơ suất của cha mẹ đẩy
đám con vào ghen tuông, chia rẽ, vì con cái rất nhạy cảm trước bất công, ngay trong tình yêu của
cha mẹ.
2. Con cái
chưa là thánh
Cha mẹ thường nghi tốt cho con, nên hay
quyết đoán con mình không có tính hư tật
xấu, nhất la không so đo, tỵ nạnh, ganh
ghét giữa nhau. Nghĩ như vậy là phủ nhận
sự thật về con mình với nhiều giằng co thiện
- ác, xấu - tốt liên lỉ bắt phải quyết liệt chọn lựa. Là con người, con cái cũng chung thân phận phải chiến
đấu giữa điều phải lam, đáng lam va điều
không được phép làm, không nên làm. Cuộc
chiến nội tâm không thiếu cam go, vì cơn
cám dỗ lam điều xấu, chiều theo bản năng
luôn có mặt, hoạt động. Chính vì thế, con cái chưa là thánh, nên còn tham, sân, si, còn tranh giành, ganh ghét, ken cựa, được thua. Ý thức điều này, cha mẹ sẽ không lơ là với
công bình trong cách đối xử với các con.
Thái độ trọng đứa này, khinh đứa kia,
thương con này, bỏ con khác là nguyên nhân
đưa đến nội chiến trong gia đình, và cảnh huynh
đệ tương tàn là điều khó tránh. Nhìn con như những con người nhiều yếu đuối, cha mẹ sẽ tránh cho con
những cớ vấp phạm, để tình yêu của cha mẹ
không thoái hóa thanh ngòi nổ chiến
tranh giữa anh em cùng cha cùng mẹ. Thực
tế cho thấy: Có nhiều cha mẹ không công bình
trong đối xử với các con. Có những đứa con lớn bị cha mẹ
khinh thường, không đoái hoai, không cho tham gia ý kiến; ngược lại, đứa con út lại nắm đầu mọi
anh chị, “tác yêu tác quái”, và quyết định
mọi việc trong nhà cha mẹ, vì “mua” được
cha mẹ, nắm được cha mẹ, bởi cha mẹ yếu
đuối, không cứng rắn, thiếu công bình. Không
thiếu những gia đình tan nát, kiện cáo nhau ra tòa, có khi còn đâm chém, hãm hại nhau, vì từ tình cảm không công bình của cha mẹ đã dẫn đến
không công bình trong phân chia tai sản,
để rồi tình cảm va vật chất đan quyện lẫn
lộn vao nhau tạo nên muôn van mâu thuẫn,
đố ky. Rất nhiều cha mẹ vì thương con
này nhiều, thương con kia ít, vun xới
cho con nay, nhưng bỏ bê con kia để rồi
trắng trợn thiên vị trong quyết định, phân xử đã đẩy con cái vào bế tắc của tình huynh đệ khi bất
công ngập tràn đã mở đường cho tội ác. Một vai điểm then chốt về công bình cần được
cha mẹ quan tâm để tránh cho con cái cảnh
“nồi da xáo thịt” rất đáng trách, đáng
buồn.
3. Công bình là nền tảng của mọi
tình yêu
Báo chí thường hay đăng những “chuyện tình” của những chàng có vóc dáng bảnh bao đi “cưa” những
cô gái có tiền để trục lợi, kiếm chác, và thiên hạ gọi những chàng này là những
tên “đào mỏ”. Đào mỏ là nhãn hiệu tồi tệ,
đáng khinh, vì thiếu công bình, bất công, khi chủ trương “bóc” người
yêu, “lột” người yêu. Với những chàng đào mỏ chuyên nghiệp nay thì “bóc lột
thân thể” người yêu chỉ la phương tiện, bóc lột tiền bạc, của cải của “người yêu” mới la mục đích. Chuyện
tình của những chang đao mỏ, va người
con gái ngây thơ, dễ tin đã bị xây trên
bất công, nên sụp đổ rất nhanh, va tan
khốc, bởi đó la mối tình “bạo phát, bạo tan” luôn kết thúc bằng thương đau cho nàng, và bỉ ổi cho
tên đạo tặc. Cũng thế, khi một trong hai
người chỉ lợi dụng, vơ vét, thì tình yêu
giữa hai người không thể bền chặt, va sớm muộn cũng tan vỡ. Tình yêu lứa
đôi cũng không khác tình yêu cha mẹ. Khi
bổn phận yêu thương đã chu toàn, mà quyền lợi được yêu thương không được thỏa mãn, trái tim con cái sẽ nổi loạn, vì không chịu đựng được bất
công. Vì thế, cha mẹ không công bình
trong tình yêu dành cho các con sẽ cho
con cảm tưởng bị tước đoạt quyền được yêu thương, và đó la xúc phạm lớn đối với con cái. Bị xúc phạm vì không được yêu thương, hay bị phân
bì, kỳ thị, con cái sẽ oán trách cha mẹ,
va mang nặng mặc cảm bị quên lãng, bỏ
rơi. Có nhiều cha mẹ luôn miệng khuyên
con cái “phải thương yêu, đùm bọc nhau”,
nhưng lại thi hành chính sách thiên vị,
phân biệt rất bất công gây bất hòa giữa con cái thì hỏi lời khuyên ấy có giá trị gì và ảnh hưởng được đến ai? Nhìn cha mẹ bất công, thấy cha mẹ thiếu
công bình, con cái nào có thể chân thanh va
cởi mở tấm lòng với nhau, nói chi đến
chuyện đùm bọc, tương trợ? Là nền tảng của
mọi tình yêu, nên cha mẹ không thể bứng
đi công bình, nhưng bắt buộc phải đặt tình yêu con cái trên đó:
• Công bình trong lời ăn
tiếng nói để tất cả cac con đều thấy
mình la con, được sinh ra bởi một tình
yêu cha mẹ.
• Công bình trong thái độ để không đứa con nao thấy mình bị phân biệt đối xử.
• Công bình trong phán quyết để con nhận ra mình la thanh viên toan phần của gia đình, đứa con
“trăm phần trăm” của cha mẹ.
4. Công bình là đức tính cần
thiết của cha mẹ
Vì công bình giữ cha mẹ ở điểm trung tâm, cọc mốc tâm điểm cho con cái xum vầy, đoan tụ. Vòng
tròn cần tâm điểm để la vòng tròn, cũng
như gia đình cần cha mẹ để là mái ấm. Nếu
mất tâm điểm, vòng tròn yêu thương sẽ
méo mó, cong queo, như cha mẹ không ở đúng vị trí sẽ lam gia đình hỗn loạn, mất đoan kết, không
còn nhất tâm, nhất trí. Công bình là tâm
điểm cần thiết để bổn phận của con được
thúc đẩy chu toan, va quyền lợi của con
được vẹn toan bảo đảm. Đến đây, chúng ta
đồng ý với nhau: Công bình rất cần thiết
để tạo một bầu khí yêu thương giữa cha mẹ và con cái, tình huynh đệ gắn bó giữa
các con. Và công bình trong tình cảm,
công bình trong thái độ, công bình trong
mọi quyết định được nhận là chìa khóa của mái ấm hạnh phúc. Nhưng vấn đề được đặt ra, đó là công bình lý tưởng ấy có khả thi, hay chỉ
là lý tưởng suông, không có trong thực tế
gia đình? Quả thực, một công bình tuyệt
đối, hay một công bình cực đoan, vô điều
kiện thiết tưởng là điều khó thực hiện
trong đời sống gia đình, bởi những lý do sau:
a. Mỗi đứa con là một cuộc đời, một vũ trụ, một tình cảm đặc thù, khác biệt
Cha mẹ sinh ra nhiều con, nhưng không đứa nào giống đứa nào, vì mỗi đứa con được sinh ra đã
được cưu mang trong một thời gian, không
gian đặc thù, với tình yêu, hoàn cảnh
kinh tế, xã hội khác biệt. Đứa con sinh ra trong thời ly loạn, khi ma cha mẹ phải bỏ lang bỏ xóm chạy loạn, di cư sẽ khác hẳn đứa con được
sinh trong thời bình, khi cha mẹ không
còn lo lắng chốn đạn, tránh bom, chật vật
với đời sống vất vả, nghèo nàn. Ngoài hoàn cảnh khác biệt, tình yêu của cha mẹ dành cho nhau khi sinh các con cũng không ở cùng mức độ: có đứa được
sinh ra khi tình yêu cha mẹ lên hương nồng
nàn, nhưng cũng có đứa con không gặp may
sinh vào lúc mẹ cha nhiều mâu thuẫn, hiểu
lầm. Tình cảm vì thế cũng ảnh hưởng và ký
ức cũng do đó in sâu trên từng đứa con, để mỗi khi nhìn con, cha mẹ lại hồi tưởng, sống lại tình cảm
xưa.
Chính vì thế, không thể có một đàn con
hoàn toàn giống nhau, hay một bầy con được
sinh ra trong cùng một điều kiện, hoàn cảnh,
tâm trạng của cha mẹ. Đó cũng là lý do
không thể có một tình cảm tuyệt đối công bình nhìn từ bên ngoài của cha mẹ dành cho các con. Nhưng điều quan trọng là cha mẹ yêu thương tất
cả các con với một tình yêu tròn đầy, mặc
dù mỗi đứa được yêu thương bằng những
cách khác nhau. Cũng thế, cách thức yêu
con sẽ không cùng một khuôn mẫu, những khác biệt tùy theo nhu cầu của mỗi đứa.
Có đứa thâm trầm, kín đáo không thích cha mẹ bộc lộ công khai tình cảm; đứa khác tính tình
phóng khoáng, cởi mở lại thích được cha
mẹ tự nhiên nụng nịu, không che giấu, dè dặt. Hiểu con từng đứa, biết con từng
phân ly da thịt, cha mẹ thương con trên
nền tảng công bình, nhưng không phải thứ
công bình xơ cứng, cực đoan; trái lại, công bình trong yêu thương là ánh đèn rất sáng soi dẫn
tình yêu cha mẹ đến tận sâu kín của nhu
cầu nơi con cái, để tất cả các con luôn
là đối tượng của tình yêu tròn đầy, viên mãn, và không một đứa nào bị lọt khỏi tình yêu cha mẹ, nhờ mắt sáng công bình.
b. Có những đứa con bất hiếu
Khi đối diện với đứa con bất hiếu, cha mẹ tuy vẫn yêu thương, nhưng không thể đối xử với cậu
con bất hiếu như với các con khác, bởi cậu
con nay đã đơn phương phá vỡ khế ước tự nhiên giữa cha mẹ - con
cái, theo đó, đã lam con tất phải có bổn
phận hiếu thảo. Được cha mẹ yêu thương
là quyền lợi, nhưng bổn phận hiếu thảo
không được cậu thực hiện. Điều nay đương nhiên đưa đến hậu quả la quyền lợi của cậu từ nay bị đặt
dưới một số điều kiện, chứ không tự động
như trường hợp bình thường của các anh
chị em khác. Cụ thể la cha mẹ không thể
tin tưởng cậu ma giao phó của cải, gia sản cho cậu, cũng không thể chia sẻ với cậu những công việc
hệ trọng cần phải kín đao va trung tín
trong gia đình. Thái độ của cha mẹ cũng
phải thay đổi để cậu nhận ra sai trái của
mình va biết dừng lại trước khi quá đa, quá muộn. Công bình với cậu không còn tự động, tự
nhiên, nhưng có điều kiện, vì tương quan
cha mẹ - con cái giữa cậu va song thân
không còn bình thường, đáng tin. Ở những
trường hợp nay, người ta không có quyền
đòi hỏi cha mẹ một công bình tuyệt đối, hiểu theo nghĩa: phải tuyệt đối đồng đều giữa các con thảo hiếu
va bất hiếu, ngoan ngoãn va hư đốn,
thương cha thương mẹ va lêu lổng, hoang
đang, “phá gia chi tử”. Và cha mẹ có quyền
đo lường mức độ công bình để bảo đảm an toan ở mọi phương diện cho mình va gia đình. Một thí dụ điển hình: đứa con xì ke, ma túy bỏ nha đi hoang,
nay dắt côn đồ về đe dọa cha mẹ, mai đưa
du đãng về hăm dọa, tống tiền anh em
trong nha sẽ không được hưởng sự công
bình trong việc phân chia tai sản của cha mẹ, vì anh ta đã không có đủ điều kiện tối thiểu để hưởng quyền
lợi công bình đó. Với cậu, cha mẹ tuy rất
thương, nhưng vì biết có cho cậu bao
nhiêu của cải, tiền bạc, cậu cũng sẽ đem nướng vào “chất trắng chết người”, nên không thể cho cậu phần gia tai đáng lý ra cậu được hưởng.
Công bình vì thế phải được bảo đảm bởi một
số điều kiện để mục đích của tình yêu là hạnh phúc của cậu được thực hiện. Như thế,
công bình trong tình yêu của cha mẹ, ở vào một số trường hợp sẽ không thể áp dụng đồng đều cùng mức độ cho tất cả các con. Công bình sẽ không
được hiểu nhất loạt như nhau, hoan toan
như nhau, không khác biệt; trái lại,
công bình được ánh sáng khôn ngoan của
tình yêu hướng dẫn để cha mẹ biết phải yêu con thế nào cho công bình, thương con thế nao cho con
được hạnh phúc, giúp con thế nao cho con
đạt được giá trị lam người. Va nếu công bình
la nền tảng của tình yêu, thì tình yêu
cũng la hướng đạo viên của công bình để công
bình không chai đá, xơ cứng, ù lì dừng lại ở một điểm cực đoan. Đồng thời khi soi sáng công bình,
tình yêu cũng sẽ không mù quáng phiêu dạt
đó đây tạo nên mất trật tự, mất cân đối,
thiếu hòa điệu. Chia sẻ về công bình
trong tình yêu cha mẹ đối với con cái,
chúng ta đã nêu lên được sự cần thiết của công
bình như nền tảng cho tình yêu cha mẹ đứng vững ở vị trí trung tâm, quy tụ, nối kết; đồng thời
trình bay gới hạn của công bình trong một
số trường hợp, ở đó, công bình được thể
hiện mộ cách linh động, khôn ngoan hầu đem
lại lợi ích không chỉ cho con, ma cho tất cả mọi thanh viên trong gia đình. Công bình như nền tảng của tình
yêu, nhưng cũng cần tình yêu hướng dẫn để
công bình không trở thanh một nguyên tắc
chết lam mất thăng bằng, hòa điệu của
tình yêu cha mẹ - con cái. Nói cách khác, cha mẹ mang ơn gọi yêu thương, nên cũng được đặc sủng khôn ngoan để biết yêu thương đúng, yêu
thương thực, yêu thương công bình hầu
đem lại hạnh phúc cho con. Học công bình trong yêu thương cũng la học yêu thương công bình, bởi loại bỏ công bình, cha
mẹ khó có thể yêu thương chính đáng, yêu
thương hữu hiệu, yêu thương như đòi hỏi
của ơn gọi lam cha mẹ.
Quý độc giả vui lòng đọc tiếp chương 9 : http://tinmungduongpho.blogspot.com/search/label/CMYT-chuong9
