CÂY NHO

 

     Tin Mừng Mátthêu ghi lại nhiều dụ ngôn về vườn tược và người làm vườn : từ dụ ngôn người gieo giống, cỏ lùng, hạt cải (x. Mt 13,3-32) đến dụ ngôn thợ làm vườn nho (x. Mt 20,1-16), cây vả không ra trái (x. 21,18-22), những tá điền sát nhân (Mt 21,33-45. Và những hình ảnh sống động ấy cho chúng ta nhận ra tâm tình và ước muốn của Thiên Chúa đối với con cái Ngài. Trong số những hình ảnh ấy, Cây Nho là hình ảnh  quen thuộc trong Cựu Ước được Đức Giêsu thường  dùng để nói về chính mình.

1.     Cây nho là Dân Thiên Chúa của Cựu Ước:

     Thiên Chúa đã tuyển chọn  Ítraen làm dân riêng của Ngài,  như người chủ chọn cho mình cây nho tốt nhất :

 “Mẹ ngươi giống cây nho được trồng bên dòng nước, qủa trĩu nặng, lá sum suê, nhờ mạch nước dồi dào. Nó trổ ra những cành vững chắc, thành những cây vương trượng ; thân của nó vươn cao lên tới tầng mây thẳm. Người ta nhìn thấy nó vì thân nó cao, cành lá um tùm” (Ed 19, 10-11).

   « Gốc nho này, Chúa bứng từ Ai cập, đuổi chư dân, lấy chỗ mà trồng. Chúa khẩn hoang bốn bề quang đãng, cho bén rễ sâu và lan rộng khắp nơi » (Tv 80,10).  

    Với Thiên Chúa, Ítraen là cây nho qúy, và Ngài  chăm bón  cẩn thận,, nhưng cây nho « dân riêng » ấy đã phụ lòng yêu thương của Ngài, khi phản bội, xóa bỏ Giao Ước đã ký kết với Ngài, như lời than thở của Ngài từ miệng các ngôn sứ Giêrêmia, Isaia và Hôsê:

   « Còn Ta, Ta đã trồng ngươi như cây nho hảo hạng, cây nho thuần chủng. Sao ngươi lại thoái hoá thành những cây nho tạp chủng ? » (G 2,21), bởi vì « Người những mong họ sống công bình, mà chỉ thấy toàn là đổ máu ; đợi chờ họ làm điều chính trực, mà chỉ nghe vẳng tiếng khóc than » (Is 5,7)

      Thật không còn gì đau khổ hơn cho người chủ vườn nho, khi « anh ra tay cuốc đất nhặt đá, giống nho qúy đem trồng, giữa vườn anh xây một vọng gác, rồi khoét bồn đạp nho. Anh những mong nó sinh trái tốt, nó lại sinh nho dại », để phải than thở, tiếc nuối khôn nguôi : « Có gì làm hơn được cho vườn nho của tôi, mà tôi đã chẳng làm ? Tôi những mong trái tốt, sao nó sinh nho dại ? » (Is 5,2.4).

2.     Cây Nho là Giáo Hội của Tân Ước :

    Trong Tân ước, Đức Giêsu lấy lại hình ảnh Cây Nho để diễn tả  tương quan mật thiết giữa Ngài và Giáo Hội. Theo Ngài, Chúa Cha vẫn là người chủ vườn, nhưng từ nay, Cây Nho chính là Ngài. Ngài là Cây Nho mà các ngành nho phải kết hiệp để được « sống và sống dồi dào» (Ga 10,10), và  sinh nhiều trái ngon ngọt.

    Thánh Gioan đã ghi lại thật rõ lời Đức Giêsu khi nói về Cây Nho : « Thầy là cây nho thật. Cha Thầy là người trồng nho. Cành nào gắn liền với Thầy mà không sinh hoa trái, thì Người chặt đi ; còn cành nào sinh hoa trái, thì Người cắt tiả cho nó sinh nhiều hoa trái hơn...» (Ga 15,1-3).

  Như thế, mỗi người Kitô hữu được Thiên Chúa mời gọi tháp nhập đời mình vào Đức Giêsu, « cũng như cành nho không thể tự mình sinh hoa trái, nếu không gắn liền với cây nho », như Đức Giêsu đã cảnh báo : « Anh em cũng thế, nếu không ở lại trong Thầy » (Ga 15,4), vì « Thầy là cây nho, anh em là cành. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái, vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được » (Ga 15, 5).

  Ở đây, chúng ta bị đặt trước một vấn nạn : Tại sao đang là cành  gắn liền với cây mà vẫn bị chủ vườn chặt đi ? Tại sao cành vẫn liền  cây, mà cành lại không sinh hoa trái, đến nỗi bị  đốn bỏ, quăng ra ngoài, khô héo đi và người ta ném vào lửa cho cháy ? (x.Ga 15,6). Nói cách khác, nếu đã là người Kitô hữu, tức thuộc  hàng ngũ những người đi theo Đức Giêsu Kitô, thì sao còn chuyện bị loại trừ, sa thải, chặt đứt phăng, và  « quăng ra ngoài » ?

   Thưa, đòi hỏi của ông chủ vườn chính là các cành phải « sinh nhiều hoa trái » (Ga 15,5), vì ông chủ muốn như thế, nên cành nào không cho trái thơm ngon, như cây vả lười biếng không cho trái sẽ bị chặt đi.

    Chính vì muốn các cành  nặng trĩu qủa, mà ông chủ vườn không chỉ vun xới, tưới nước, bón phân mà còn phải « cắt tiả cho nó sinh nhiều hoa trái hơn» (Ga 15,3). Ông chủ không thể để các cành lớn lên bừa bãi, nhưng ông biết phải làm gì để các cành cho nhiều qủa ngon, trái ngọt. Ông còn chăm chút, kiên nhẫn  vạch từng chiếc lá để tìm sâu, bởi có những con sâu lẩn trốn dưới khe lá để cắn đọt non, làm hư hoa qủa.    

  Bên cạnh công việc « cắt tiả, chăm bón » của ông chủ là nghiã vụ của cành nho, nghiã vụ « ở lại trong cây nho ». « Ở lại » là động tự rất quan trọng Đức Giêsu thường dùng để nói lên sự hiệp nhất giữa người Kitô hữu và Ngài, như các chi thể trong một Thân Thể duy nhất. Nhưng « ở lại » như thế nào với Cây để không bị cắt đi và ném ra ngoài, như cành nho khô héo ?

  Trả lời câu hỏi trên, Đức Giêsu minh định : « Nếu anh em giữ các điều răn của Thầy, anh em sẽ ở lại trong tình thương của Thầy, như Thầy đã giữ các điều răn của Cha Thầy và ở lại trong tình thương của Người » (Ga 15,10). « Đây là điều răn của Thầy : anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em » (Ga 15,12).

   Như thế, điều kiện để cành nho sinh nhiều trái ngon  tuyệt hảo chính là giữ giới luật Yêu Thương của Thiên Chúa, như những người sẽ  « được Thiên Chúa chúc phúc » ngày phán xét chung. Họ được đi thẳng vào lòng Thiên Chúa yêu thương, vì suốt đời họ đã yêu thương đồng loại, xót thương người anh em khốn khó, bần hàn, cơ nhỡ, bị bỏ rơi, bởi phần thưởng đời đời và tuyệt hảo của những ai yêu thương anh em  chính là Thiên Chúa yêu thương họ (x. Mt 25, 31-46).

    « Điều kiện tất yếu » trên cũng là khẳng định không thể chối cãi về môt sự thật đau lòng, như sự thật Ítraen, Cây Nho qúy của Thiên Chúa Giavê đã cho những trái nho dại,  đó là có nhiều người Kitô hữu, tuy mang danh « thuộc về cây Nho Đức Kitô » nhưng không để mình được nuôi dưỡng bằng nhựa Yêu thương của Đức Kitô ; có những người mang tên môn đệ Đức Kitô nhưng không sống  sự sống của Đức Kitô giầu lòng thương xót ; có một số không nhỏ những người gắn trên áo nhiều phù hiệu  lóng lánh « người có đạo », nhưng bước đi như người mù, không bám gót Đức Kitô là Đường ; có không ít  dáng dấp « đạo gốc, đạo dòng », kể cả chức sắc, quan viên trong cơ chế đạo, nhưng không mấy ai nhận ra ở họ dung mạo  bao dung,nhân từ,  thương xót của Đức Kitô, Đấng đến để yêu thương và cứu độ.  

      Sở dĩ  người Kitô hữu chỉ « sinh nhiều hoa trái », chỉ « sống và sống dồi dào » trong Đức Giêsu là Thiên Chúa Tình Yêu, vì họ được sinh ra từ Đức Giêsu, như Ngài đã nói với ôngt Nicôđêmô : « Thật, tôi bảo thật ông : không ai có thể thấy Nước Thiên Chúa, nếu không được sinh ra một lần nữa bởi ơn trên » (Ga 3,3). Đó chính là lý do người  sinh ra « bởi Nước và Thần Khí » của Đức Kitô được  mang tên  « Kitô hữu », tức người được Đức Kitô sinh ra, người mang Đức Kitô, người sống sự sống của Đức Kitô, người tháp nhập đời mình trong Đức Kitô, mà  bằng chứng hùng hồn  cũng như dấu chỉ chắc chắn để biết ai là người Kiô hữu đích thực, chính là họ cùng Đức Kitô  yêu thương và phục vụ anh em mình.

      Tóm lại, Đức Giêsu mới thực sự là Cây Nho qúy giá của Thiên Chúa Cha để nhân loại được tháp nhập vào Ngài, hầu được sống dồi dào và sống đời đời. Ở ngoài Đức Giêsu, hay ở với Đức Giêsu nhưng không yêu thương, phục vụ như Đức Giêsu, chúng ta đều rơi vào tình trạng bị khô héo  dẫn đến nguy cơ bị ông chủ vườn nho là  Thiên Chúa Cha chặt bỏ, quăng ra ngoài, và  « người ta nhặt lấy, ném vào lửa cho nó cháy đi » (Ga 15,6).

       Ước gì mỗi người Kitô hữu đều trở thành những cành nho, dù  to hay bé, lớn hay nhỏ, cao hay thấp, nhưng luôn « ở lại trong tình thương » của Đức Giêsu, bằng giữ giới luật Yêu Thương của Ngài. Cụ thể là vui vẻ đón nhận vị trí Chúa đặt, vui tươi phục vụ mọi người Chúa gửi đến, và vui lòng thay đổi nơi chốn, sứ vụ đặc thù khi Chúa muốn, như cành nho hoàn toàn  tháp nhập vào cây nho, như người đầy tớ trung tín hoàn toàn lệ thuộc, yêu mến, vâng phục và thiết thân gắn bó với chủ mình (x. Mt 25,45-47).

Jorathe Nắng Tím