Mùa
chay đến và khung cảnh sám hối ăn năn cho chúng ta cảm giác sợ hãi trước đau
khổ và sự chết. Mầu tím tiếc nuối tháng ngày sống năm xưa với nhiều lầm lỗi đan
quyện trong nỗi buồn thân phận đôi lúc làm chúng ta bi quan, yếm thế. Nhưng có
thực đó là mục đích và ý nghĩa của mùa chay ?
1/ Mùa chay cho chúng ta cơ hội sống kinh
nghiệm nền tảng của đời sống :
Hầu như chúng ta đều chung một ý nghĩ về đời sống và cho đời sống đối nghịch
với sự chết. Nghĩa là chết - sống không thể đứng chung dưới một bầu trời. Mùa
chay thì ngược lại khi chỉ cho chúng ta thấy đời sống đi ngang qua sự chết. Nói
cách khác, sự chết nối liền hai sự sống : sự sống có giới hạn của đời này và
đời sống vô hạn của đời sau.
Đây là kinh nghiệm nền tảng của con người nói chung và người Kitô hữu nói
riêng, nhờ sự chết và sự sống lại của Đức Giêsu, Đấng đã sống như con người, đã
chết như con người, và đã sống lại để con người cũng được sống lại với Ngài.
Kinh nghiệm sống lại từ cõi chết của Đức Giêsu cũng chính là kinh nghiệm “được
sống lại” của chúng ta, vì chúng ta được tháp nhập vào Ngài và được chia sẻ
vinh dự làm con Thiên Chúa với Ngài. Mùa chay vì thế là thời gian để nhận diện
sự chết, không chỉ qua kinh nghiệm của những cái chết tương tự nhưng qua chính
sự chết của Đức Giêsu.
2/ Mùa chay và kinh nghiệm đau khổ:
Chúng ta không tìm đau khổ, vì không phải điều Chúa muốn, nhưng không tránh
những kinh nghiệm đau khổ đang đụng chạm đến đời sống của ta và của những người
ta thương mến. Đau khổ thường được hiểu như cái giá phải trả cho những thiếu
sót, như một đền bù, phạt vạ vì tội đã phạm. Trái với quan niệm thông thường
này, Cựu Ước nhìn đau khổ như của lễ hy sinh có khả năng làm cho cộng đoàn đi
vào hiệp thông với Thiên Chúa. Điểm thiết yếu trong hy lễ không phải lễ vật,
nhưng là việc cộng đoàn quy tụ chung quanh hy lễ để hiệp thông với Thiên Chúa.
Đây chính là ý nghĩa nền tảng của đau khổ mà mùa chay mang lại : chúng ta đau
khổ để kết hiệp với Đức Kitô trong hiến lễ cứu độ. Đau khổ vì thế không mang
một giá trị tự thân, nhưng trở nên giá trị vì góp phần vào mầu nhiệm hiệp thông
của Thiên chúa và con người.
3/ Mùa chay và kinh nghiệm một đời sống
mới :
Mùa chay cho ta kinh nghiệm về sự chết như nhịp cầu cho sự sống đi qua, cũng
như đau khổ giúp ta đi vào hiệp thông với Thiên Chúa, mùa chay còn cho ta kinh
nghiệm một đời sống có nhu cầu đổi mới vì sự sống vĩnh cửu và hiệp thông với
Thiên Chúa. Nhu cầu đó là : ăn chay, chia sẻ và cầu nguyện.
Ăn chay trong ý nghĩa mùa chay không là sự cắt giảm, hạn chế, nhưng là biểu
hiện sống động của tự do, ở đó con người ý thức mình không là nô lệ của vật
chất, không để vật chất làm chủ mình. Với ý nghĩa tích cực này, chúng ta xác
tín một điều rất quan trọng, đó là đời sống hạnh phúc không hệ tại ở việc chiếm
hữu của cải vật chất, nhưng hệ tại ở tình trạng được tự do trên của cải vật
chất.
Chia sẻ là việc làm thứ hai được đề nghị trong mùa chay, và mang một tầm quan
trọng trong chương trình đổi mới đời sống. Mùa chay giúp ta kinh nghiệm chia sẻ
để nhận ra rằng nhờ chia sẻ, ta đi vào gặp gỡ, hiệp thông với người khác, bởi ý
nghĩa đích thực của chia sẻ là sống với người khác những kinh nghiêm chung.
Trong ý nghĩa này, tôi trao tặng một phần tôi, một phần của tôi để người khác
được sống và tôi được đi vào tương quan thân thiện với họ. Từ đó sẽ không còn
“cái tôi” chống lại “người khác”, nhưng là “chúng tôi, chúng ta” giữ phần ưu
tiên.
Sau cùng là cầu nguyện như nhịp cầu hiệp thông nối kết ta với Thiên Chúa, và
cùng lúc liên kết chúng ta lại với nhau.
Tóm lại, mục đích của mùa chay là đem chúng ta vào hiệp thông với Đức Giêsu
trong đau khổ và sự chết của Ngài, và nhờ được hiệp thông với Chúa, chúng ta
được hiệp thông với nhau. Mùa chay, vì thế, sẽ mất hết ý nghĩa như Chúa muốn,
nếu chúng ta bỏ quên chủ đích hiệp thông. Có hiệp thông, ta mới thấy đau khổ và
sự chết, tuy làm sợ, nhưng không làm gục ngã, vì mang giá trị hiệp thông, điều
kiện không thể thiếu cho hạnh phúc đích thực và đời đời của ta.
Sống mùa chay trong tinh thần tìm về hiệp thông chính là tìm về gần bên Chúa,
tìm xích lại gần nhau vằng thực hành ăn chay, chia sẻ vật chất với người khác
và cầu nguyện. Với những cố gắng tiến về hiệp thông trong tinh thần của mùa
chay, và với ơn Chúa, chúng ta dám tin sẽ sống ngày càng tốt đẹp hơn giới luật
yêu thương của Thiên Chúa.
Jorathe Nắng Tím
