LỜI CHÚA VÀ GIÁO LÝ VIÊN

V.         LỜI CHÚA: LƯƠNG THỰC HẰNG NGÀY CỦA GIÁO LÝ VIÊN

Không đọc Lời Chúa mỗi ngày phải kể là một thiếu sót lớn đối với Giáo Lý viên. Kinh Thánh như thư tình Thiên Chúa gửi mỗi ngày cho người Chúa yêu và yêu Chúa, như những tin nhắn hai người yêu nhau nhiều lần  gửi cho nhau trong một ngày. Gửi cho nhau không chỉ để thông tin, nhưng còn để thông cảm thông tình, hiệp thông. Tình yêu đòi  chia sẻ, và trao đổi tâm tình là hoạt động  nhiều ý nghiã chia sẻ nhất.

Đọc Lời Chúa là gặp gỡ chính Đức  Giêsu, Đấng là Ngôi Lời đã đến để nói với nhân lọai. “Nói với” cần có “lắng nghe”. Hai ngưòi yêu nhau rất cần đối thoại, và Kinh Thánh là gặp gỡ, đối thoại tuyệt vời nhất giữa Thiên Chúa và con người.

Để đọc Lời Chúa như đối thoại với Ngài, để có Lời Chúa như tin nhắn yêu thương, để Lời Chúa trở thành tâm sự của Thiên Chúa và mỗi người, Giáo Lý viên phải lưu tâm :

1.      Trung tâm của toàn bộ Kinh Thánh Cựu và Tân Ước là Đức Giêsu Kitô.

Điều quan trọng nhất là đặt Đức Giêsu là trung tâm mà tất cả phải quy chiếu, tập trung vào. Cựu Ước chỉ là chuẩn bị cho Tân Ước; nói cách khác, lịch sử dân Do Thái là những chuẩn bị xa cho Đức Giêsu, Đấng Cứu Thế. Lịch sử này với những biến cố thăng trầm của dân riêng được chọn luôn quy chiếu về một biến cố vô cùng trọng đại, đó là sự xuất hiện của Đấng Cứu Thế.

Vì thế, chúng ta không thể đọc Cựu Ước như đọc một bộ lịch sử bình thường của một dân tộc, bởi dân tộc này đã được Thiên Chúa chọn để chuẩn bị cho mầu nhiệm “làm người của Thiên Chúa”, một dân riêng được chính Thiên Chúa tuyển để  “Thiên Chúa làm người” trong một gia đình có cha có mẹ; một gia tộc có ông bà, cô dì, chú bác, anh em; một xóm làng có bà con láng diềng; một quê hương, dân tộc có tình tự; một đất nước có bề dầy lịch sử; nghiã là Thiên Chúa làm người ở một địa điểm, thời điểm chính xác trong giòng lịch sử sống động của con người. Mầu nhiệm làm người đã được chu đáo chuẩn bị từ đời đời, và dân tộc đón nhận Đấng Cứu Thế giáng trần là Ít-ra-en  được khai sinh từ  Áp-ra- ham, người được Thiên Chúa chọn làm tổ phụ “một dân đông như sao trên trời” (St 15,5- 6).

Với sứ mạng chuẩn bị cho Đức Giêsu, Đấng Cứu Thế đến trong thế giới, Cựu Ước làm nhiệm vụ tiên báo những gì Đức Giêsu sẽ thực hiện khi Ngài đến, cũng như Gioan Tẩy Giả là gạch nối giữa Cựu Ước và Tân Ước đã kêu gọi mọi người ăn năn, xám hối: “ Hãy dọn sẵn con đường cho Thiên Chúa, sửa lối ngay thẳng cho Người đi. Mọi thung lũng, phải lấp cho đầy, mọi núi đồi, phải bạt cho thấp, khúc quanh co, phải uốn cho ngay, đường lồi lõm, phải san cho phẳng. Rồi hết mọi người sẽ được thấy ơn cứu độ của Thiên Chúa” (Lc 3,5- 6).

Một thí dụ điển hình: Khi đọc Thánh Vịnh 22 về “người đầy tớ đau khổ của Giavê” trong Cựu Ước, chúng ta nhận ra ngay “Đức Giêsu  khổ nạn” được kể trong Tân Ước. Thánh vịnh đã hình dung trước Đức Giêsu trong cuộc tử nạn với từng chi tiết đối chiếu với trình thuật “thương khó” của Tân Ước:

· Tv 22, 2: “Lậy Thiên Chúa, con tôn thờ, sao Ngài nỡ lòng ruồng bỏ con ?” báo trước tiếng kêu thảm thiết của Đức Giêsu trên thánh giá giờ hấp hối: “Lậy Thiên Chúa, lậy Thiên Chúa của con, sao Ngài bỏ rơi con ?” (Mt 27, 46).

·      Tv 22, 2-3: “Dù con thảm thiết kêu gào, nhưng ơn cứu độ nơi nao xa vời.Ngày kêu Chúa không lời đáp ứng, đêm van Ngài mà cũng chẳng yên” báo trước giây phút cầu nguyện của Đức Giêsu trong vườn Cây Dầu: “Người đi xa hơn, sấp mặt xuống đất cầu nguyện rằng: “Lậy Cha, nếu có thể được, xin cho con khỏi uống chén đắng này. Tuy vậy, xin đừng theo ý con, nhung xin theo ý Cha” (Mt 26, 39).

·      Tv 22, 4 - 6 : “Thế nhưng Chúa ngự nơi đền thánh và vinh quang của Ít-ra- en là Ngài. Xưa tổ phụ vẫn hoài cậy Chúa, họ cậy trông, Ngài đã độ trì” tiên báo vinh quang của Đức Giêsu được Chúa Cha ban sau cuộc tử nạn và sống lại của Ngài mà Tân Ước đã kể lại trong Ga 10, 18; Mt 11, 27; đặc biệt Cl 1, 15: “Thánh Tử là hình ảnh Thiên Chúa vô hình, là trưởng tử sinh ra trước mọi loài thụ tạo”.

·      Tv 22, 10 -12: “Đưa con ra khỏi bào thai, vòng tay mẹ ẵm Chúa trao an toàn. Chào đời con được dâng cho Chúa, được Ngài là Chúa từ sơ sinh. Xa con Ngài đứng sao đành, nguy hiểm bên mình không người giúp cho” tiên báo cảnh Đức Giêsu phải trốn sang Ai Cập thuở sơ sinh để tránh sự truy lùng của vua Hêrôđê trong Mátthêu 2, 13 -15.

·      Tv 22, 13-14: “Quanh con cả đàn bò bao kín, thú Ba-san uà đến bủa vây. Há mồm đe dọa gớm thay, khác nào sư tử xé thây vang gầm” tiên báo âm mưu giết Đức Giêsu trong Mt 26,3-5, cảnh bắt Đức Giêsu trong vườn Cây Dầu (Mt 26,47), ở đó mồ hôi máu Ngài đổ ra (Lc 22,44) và tâm hồn Ngài buồn đến chết được (Mt 26,38).

·      Tv 22, 16 -19: “Nghe cổ họng khô ran như ngói, lưỡi với hàm dính lại cùng nhau, chốn tử vong Chúa đặt vào, quanh con bầy chó đã bao chặt rồi. Bọn ác đó trong ngoài vây bủa, chúng đâm con thủng cả chân  tay, xương con đếm được ngắn dài; chúng đưa cặp mắt cứ hoài ngó xem. Áo mặc ngoài chúng đem chia chác, còn áo trong cũng bắt thăm luôn” tiên báo toàn cảnh thương khó của Đức Giêsu, ở đó Ngài vác thánh giá có đám lính canh gác, bị đóng đinh chân tay vào thập giá, chịu khát cháy cổ (Mt 27, 34), áo thì bị  lính gác bốc thăm (Mt 27, 35), và người qua đường dòm ngó khinh bỉ (Mt 27, 39- 44).

·      Tv 22, 20 -22: “Chúa là sức mạnh con nương, cứu mau, lậy Chúa, xin đừng đứng xa. Xin cứu mạng khỏi sa lưỡi kiếm, gỡ thân con thoát miệng chó rừng, khỏi nanh sư tử hãi hùng, phận hèn khốn khổ thoát sừng trâu điên “là lời tiên báo kinh nguyện của Đức Giêsu trên thánh giá: “Lậy Cha, con xin phó thác hồn con trong tay Cha” (Lc 23, 46).

·      Tv 22, 23-24: “Con nguyện sẽ loan truyền danh Chúa cho anh em tất cả được hay, và trong đại hội dân Ngài, con xin dâng tiến một bài tán dương. Hỡi những ai kính sợ Thiên Chúa, hãy ca tụng Người đi ! Hỡi toàn thể giống nòi Giacóp, nào hãy tôn vinh Người ! Dòng dõi Ít-ra-en tất cả, nào một dạ khiếp oai !” báo trước mầu nhiệm tử nạn của Đức Giêsu sẽ là nguồn ơn cứu độ cho tất cả mọi sắc dân trên điạ cầu, và một Ít-ra-en mới được thành hình, đó là Giáo Hội : “Còn Thầy, Thầy bảo cho con biết: “Con là Phêrô, nghiã là Tảng Đá, trên tảng đá này, Thầy sẽ xây Hội Thánh của Thầy, và quyền lực tử thần sẽ không thắng nổi” (Mt 16, 18).

Rất nhiều lần trong Tân Ước đã trích dẫn lời tiên tri của các ngôn sứ  trong Cựu Ước nói về Đức Giêsu, và sứ mạng của Ngài, và được chính Đức Giêsu chứng thực như khi: “Đức Giêsu đến Nazareth, là nơi Người sinh trưởng. Người vào hội đường như Người vẫn quen làm trong ngày sa-bát, và đứng lên đọc sách thánh. Người ta trao cho Người cuốn sách ngôn sứ Isaia. Người mở ra, gặp đoạn chép rằng: Thần khí Chúa ngự trên tôi, vì Chúa đã xức dầu tấn phong tôi, để tôi loan báo Tin Mừng cho người nghèo hèn. Người đã sai tôi đi công bố cho kẻ bị giam cầm biết họ được tha, cho người mù biết họ được sáng mắt, trả lại tự do cho người bị áp bức, công bố một năm hồng ân của Chúa… Ai nấy trong hội đường đều chăm chú nhìn Người, và Người bắt đầu nói với họ:  “Hôm nay đã ứng nghiệm lời Kinh Thánh qúy vị vừa nghe. Mọi người đều tán thành và thán phục những lời hay ý đẹp thốt ra từ miệng Người” (Lc 4, 16 -22).

Ngay cả chuyện Giuđa bán Đức Giêsu ba mươi đồng cũng đã được tiên báo trong Cựu Ước: “Giuđa ném số bạc vào đền thờ và ra đi thắt cổ. Các thượng tế lượm lấy số bạc ấy mà nói: Không được phép bỏ vào qũy Đền Thờ, vì đây là giá máu. Sau khi bàn định với nhau, họ dung tiền đó tậu “Thửa ruộng ông Thợ Gốm” để làm nơi chôn cất khách ngoại kiều. Vì vậy mà thửa ruộng ấy gọi là “Ruộng Máu” cho đến ngày nay. Thế là ứng nghiệm lời ngôn sứ Giêrêmia: “Họ đã lượm lấy ba mươi đồng bạc, tức là cái giá mà một số con cái Ít-ra-en đã đặt khi đánh giá Người. Và họ lấy số bạc đó mà mua “Thửa Ruộng Ông Thợ Gốm”, theo những điều Thiên Chúa đã truyền cho tôi” (Mt 27,5 -10).

Nói chung, trong Tân Ước ta gặp rất nhiều  trích dẫn từ Cựu Ước, vì Cựu Ước chuẩn bị và tiên báo những gì sẽ xảy ra trong Tân Ước, như trong Mc 7, 6 -7 “khi các ông Pharisiêu và kinh sư hỏi Đức Giêsu: Sao các môn đệ của ông không theo truyền thống của tiền nhân, cứ để tay ô uế mà dùng bữa? Người trả lời họ:”Ngôn sứ Isaia thật đã nói tiên tri rất đúng về các ông là những kẻ đạo đức giả, khi viết rằng:”Dân này tôn kính Ta bằng môi bằng miệng, còn lòng chúng thì lại xa Ta. Chúng có thờ phượng Ta thì cũng vô ích, vì giáo lý chúng giảng dậy chỉ là giới luật phàm nhân”. 

Tóm lại, đọc Kinh Thánh,  suy niệm Kinh Thánh, cầu nguyện với Kinh Thánh mà bỏ quên Đức Giêsu, hay không quy chiếu về Ngài, tập trung vào Ngài thì coi như “trệch đường rầy”, lạc hướng đi, sai điạ chỉ. Chính vì tách Đức Giêsu ra khỏi Kinh Thánh Cựu Ước mà nhiều người không thể hiểu được ý nghiã Đức Tin của các câu, đọan. Điều này đã gây sốc khi họ chỉ toàn gặp ở Cựu Ước những chuyện kể nhiều khi chẳng “ăn nhậu” gì đến “Lời Chúa”.

2.   Dưới sự hướng dẫn của Giáo Hội:

Lời Chúa là chân lý Đức Tin, kho tàng Đức Tin đã được Đức Giêsu trao cho Giáo Hội gìn giữ, loan truyền (Mt 16,18). Bổn phận đầu tiên của Giáo Hội là gìn giữ kho tàng chân lý ấy tinh tuyền, không bị bóp méo, pha chế, hư hao. Giáo Hội không thể làm gì khác là bảo vệ sự tinh ròng của chân lý đã được Đức Giêsu để lại. Chính vì thế, quyền giáo huấn, quyền cắt nghiã, giải thích Lời Chúa phải được đặt lên hàng đầu trong hoạt động của Giáo Hội. Giáo Hội không có quyền sáng tác thêm chân lý, chế biến lại chân lý của Đức Giêsu. Giáo Hội chỉ làm sáng tỏ các mầu nhiệm chân lý ấy bằng những phương tiện của mình với duy nhất một mục đích là làm cho mọi người đón nhận được chân lý ấy.

Vì được trao quyền gìn giữ và loan truyền chân lý Đức Tin, nên Giáo Hội có năng quyền, và ơn riêng, thường gọi là ơn đoàn sủng để thực hiện tốt đẹp bổn phận này. Chúa Thánh Thần ở cùng Giáo Hội để chân lý của Đức Giêsu không bị cắt nghiã lệch lạc, chú giải sai lầm, giảng dậy linh tinh. Lời Đức Giêsu hứa với các tông đồ trước khi rời các ông đã là điểm tựa cho xác tín này: “Khi nào Thần Khí sự thật đến, Người sẽ dẫn anh em đến sự thật toàn vẹn. Người sẽ không tự mình nói điều gì, nhưng tất cả những gì Người nghe, Người sẽ nói lại, và loan báo cho anh em biết những điều sẽ xẩy ra. Người sẽ tôn vinh Thầy, vì Người sẽ lấy những gì của Thầy mà loan báo cho anh em. Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy. Vì thế, Thầy đã nói: Người lấy những gì của Thầy mà loan báo cho anh em” (Ga 16, 13-15). Cũng trong bối cảnh sắp đi chịu chết, Đức Giêsu đã căn dặn các môn đệ sự có mặt của Đấng Bảo Trợ là Chúa Thánh Thần: “Khi Đấng Bảo Trợ đến, Đấng mà Thầy sẽ sai đến với anh em từ nơi Chúa Cha, Người là Thần Khí sự thật phát xuất từ Chúa Cha, Người sẽ làm chứng về Thầy. Cả anh em nữa, anh em cũng làm chứng về Thầy, vì anh em ở với Thầy ngay từ đầu.” (Ga 15, 26 -27). Với những lời này, Đức Giêsu khẳng định hoạt động của Chúa Thánh Thần trong công cuộc loan báo Tin Mừng, và Thánh Thần sự thật sẽ luôn có mặt và đồng hành với các chứng nhân trên đường loan báo Đức Giêsu, Đấng Cứu Độ.

Trong đời sống Giáo Hội, các Giám Mục hiệp thông với Đức Giáo Hoàng có quyền giáo huấn các tín hữu qua việc cắt nghiã, giải thích Lời Chúa. Các Linh Mục, phó tế, Giáo Lý viên và những người được trao trách nhiệm giáo huấn, giảng dậy đều phải thông hiệp và vâng phục Đức Giáo Hoàng, và các Giám Mục bản quyền trong việc cắt nghiã, chú giải, trình bầy, loan báo Lời Chúa.

Anh em Tin Lành không chấp nhận quyền cắt nghiã, chú giải Kinh Thánh của Giáo Hội khi cho rằng: mỗi người tự hiểu Kinh Thánh theo ý mình khi đọc, vì mỗi người đều được linh ứng riêng. Chủ trương tùy mỗi người hiểu theo ý mình Lời Chúa đã là nguyên nhân phát sinh hằng trăm nhánh Tin Lành khác nhau, và các nhánh mỗi ngày một nẩy sinh những khác biệt trong việc giải thích Kinh Thánh.

Với người Công Giáo, Lời Chúa là ánh sáng cho muôn dân, nên ánh sáng ấy mang tính bất diệt, bất biến; có nghiã là cá nhân mỗi người không thể “tự biên tự diễn ánh sáng”, hay thay đổi, biến chế ánh sáng theo ý mình, mà chỉ có thể để ánh sáng ấy soi đường, dẫn lối, xua đuổi bóng đêm cuộc đời mình.

 Hơn nữa, Lời Chúa với người theo Đức Giêsu là chính Đức Giêsu, nên không ai có thể đúc tạc Đức Giêsu theo ý mình, uốn nắn Đức Giêsu như mình muốn, tô vẽ Đức Giêsu theo óc tưởng tượng và nhu cầu riêng tư, mà chỉ có thể để Đức Giêsu biến đổi, thánh hoá đời mình. Vì thế, với Giáo Hội và dưới sự hướng dẫn thánh thiện, khôn ngoan của Giáo Hội có Chúa Thánh thần “bảo kê”, người tín hữu được  vững dạ an lòng để đọc và hiểu Lời Chúa như Giáo Hội dậy.

3.   Đặt đời mình trước Lời Chúa:

Vì Lời Chúa là chính Đức Giêsu, nên đọc Lời Chúa là gặp gỡ Đức Giêsu; cầu nguyện với Lời Chúa là diện đối diện với Đức Giêsu; chia sẻ Lời Chúa là đối thoại  với Đức Giêsu đang sống.

Vì có Đức Giêsu, nên khi đọc Lời Ngài, suy niệm Lời Ngài, sống Lời Ngài, chúng ta mở lòng, mở trí, mở cuộc đời với Chúa và để Chúa ở lại trong lòng trí, và trong cuộc đời chúng ta. Ở với ta, Ngài sẽ thu dọn căn nhà đời ta cho sạch như ý Ngài. Ở với ta, Ngài sẽ làm đẹp ngôi nhà tâm hồn ta. Ở với ta, Ngài sẽ sắp xếp, lo liệu  mọi chuyện lôm côm, lỉnh kỉnh, kể cả nhầy nhụa của đời ta để ta được bình an như Lời Ngài chúc phúc: “Bình an cho các con!” (Lc 24, 36), “Bình an cho nhà này !" (Lc 19,9).

Bình an là món quà vĩ đại Đức Giêsu ban cho những ai ở với Ngài. Ở với Ngài qua những gắn bó nghiã thiết, thân tình khi đọc Lời Ngài dưới sự hướng dẫn của Giáo Hội. Sống Lời Ngài trong đời thường, cầu nguyện với Lời Ngài trong cuộc sống, chúng ta không còn sợ hãi cuộc sống nhiều bão tố, không  sợ người đời nhiều mánh lới thâm độc, không sợ tương lai mịt mờ nhiều bất trắc, không sợ đời sau chênh vênh giữa thiên đàng - hoả ngục. Không sợ gì nữa, cũng chẳng sợ ai, vì Lời Chúa  bảo đảm an toàn hạnh phúc có Chúa đồng hành trên đường đời hôm nay, và đời đời có Chúa là gia nghiệp.    

4.   Sống mỗi ngày một ý lực Tin Mừng:

Để toàn tâm toàn ý sống Lời Chúa, Giáo Lý viên tập sống mỗi ngày một ý lực Tin Mừng, nghiã là sau khi đọc và suy niệm một đọan Kinh Thánh, Giáo Lý viên sẽ chọn một câu Kinh Thánh làm ý lực cho suốt  ngày. Câu Kinh Thánh này sẽ được Giáo Lý viên nhẩm đi nhẩm lại, và thầm thĩ cầu nguyện nhiều lần trong ngày.

Ý lực Tin Mừng sẽ giúp Giáo Lý viên luôn ở trong bầu khí kết hiệp với Đức Giêsu và Lời Chúa sẽ là ánh sáng không ngừng soi dẫn mọi quyết định, chọn lựa. Với ý lực Tin Mừng, đời sống Giáo Lý viên sẽ được thấm nhuần ơn thiêng  từ Lời Chúa liên lỷ  được suy niệm, và nguyện cầu. Nhờ thế, Giáo Lý viên sẽ được Đức Giêsu biến đổi để nên giống Ngài mỗi ngày hơn.