Có lẽ không lúc nào cha mẹ hiểu giá trị của tài sản do mình
làm ra, như căn nhà, thửa đất lại kinh khủng, chóng mặt khi thị trường nhà đất
lên cơn sốt, và sổ đỏ đã vượt mặt mọi giá trị…
Quả thực, cơn sốt nhà đất đã làm cha mẹ đi từ
bàng hoàng này đến ngỡ ngàng kia, khi
con cái bỗng dưng nổi lên đòi quyền thừa
kế, đòi bán nhà chia đất, anh chị em như
bầy cá đói nổi lên tranh giành, cắn xé, rỉa rói.. thia bãi nhau vì lô đất, nền nhà. Cả xã hội
lên cơn sốt, và bầu khí gia đình trở nên
ô nhiễm, căng thẳng, nặng nề vì tham
lam, đố ky. Không ít cha mẹ đã “thất
kinh bát đảo” trước những mánh lới, mưu
đồ của con gái, con dâu, con trai, con rể
để chiếm nhà, chiếm đất. Nhiều cha mẹ phải trở thành tù nhân, người xa lạ trong chính căn nhà của
mình, do mình đứng tên. Tình nghia không
còn nặng ký, luân lý, đạo đức gia đình
cũng nhẹ tênh, chỉ còn lại “sổ đỏ, sổ hồng”
là có giá trị ngất ngưởng. Gia đình bỗng thành bãi chiến
trường, và người thân yêu trở mặt làm thù địch,
đối thủ. Thảm cảnh đấu tranh giành giật nhà đất, gia sản của cha mẹ là một điều đáng buồn, nếu không muốn
nói là ô nhục, bất xứng, vì trước hết
con cái không tự nhiên, tự động có quyền
trên tài sản của cha mẹ. Một cách công bình, người ta sẽ thấy rằng: Có đứa con
nào đã đóng góp để làm nên cơ nghiệp,
hay ngược lại, nhờ cơ nghiệp của cha mẹ
mà con cái đã được ăn học, thành công? Vì thế, thật vô lý khi con cái như bầy
châu chấu nhảy múa đòi chia chác cơ nghiệp,
tài sản mà mình không hề góp công sức,
tiền bạc dựng xây. Đó là chưa kể cái phi lý tận cùng khi ngang ngược đòi chia của ngay khi cha mẹ, hoặc một trong
hai còn sống. Khi đặt vấn đề tài sản của
cha mẹ trước mặt cha mẹ, con cái đã vi
phạm lẽ công bằng đối với cha mẹ, đồng
thời tỏ ra bất hiếu ở mức độ đáng lên án. Những người con này đã làm tổn thương
tình yêu hy sinh của cha mẹ mình, và đảo lộn bậc thang giá trị mà bấy lâu mọi người đều trân trọng. Khi đảo lộn bậc
thang giá trị, những đứa con tham lam, bất
hiếu đã đặt của cải lên hàng đầu, trên tất cả, và để dưới đáy những giá trị
ngàn đời khác như Thượng Đế, cha mẹ,
danh dự cá nhân và gia đình, đạo đức
luân lý, tình nghia huynh đệ… Và hậu quả
là của cải đã trở thành ông chủ duy nhất điều
khiển cuộc sống vật chất của những người con có lòng dạ tham lam.
Thực ra, không cha mẹ nào không ao ước có chút gì
để lại cho con. Sinh dưỡng, giáo dục đã đanh, cha mẹ còn muốn con mình vào đời với hành trang
tương đối đầy đủ: hành trang tinh thần
và vật chất, nên chắt chiu, bòn mót,
dành dụm để “có của” cho con gái đi lấy
chồng, cho con trai cưới vợ, cả những đứa con tật nguyền không sống được một mình cũng được cha
mẹ tiên liệu, “quan phòng.” Tình yêu của
cha mẹ không chỉ thuần tinh thần, nhưng
còn vật chất, và rất thực tế bao gồm các
nhu cầu của con, ở mọi lãnh vực. Khao
khát có chút gì để lại cho con, cha mẹ nhìn gia
sản như “chút của” cho con vào đời, và muốn sử dụng gia sản ấy để biểu lộ cụ thể tình thương dành
cho các con. Nhưng vấn đề là con cái có
nhận ra ý muốn của cha mẹ; và có để các
ngài được tự do thực hiện tình thương ấy
hay không? Có những khó khăn cản trở cha
mẹ.
1. Lòng tham không đáy của con cái
Lòng
tham của con cái là cản trở lớn không cho cha
mẹ yên ổn với tài sản của mình, vì lòng tham ấy trở nên những rình mò, rình rập, rắp ranh làm mệt cuộc
sống của cha mẹ. Hỏi sao không mệt khi
phải nghe con thản nhiên đề nghị chia của?
Sao không nhức nhối khi con lạnh lùng
đòi cha mẹ bán nhà chia đều cho các con, sau
đó được con cái đề nghị vào viện dưỡng lão?
2. Tình trạng neo đơn của cha mẹ
Mấy
cha mẹ già có thể ở một mình mà không nương
dựa một trong số các con? Mấy cụ ông, cụ bà neo đơn không cần sự trợ giúp của con cháu? Chính vì
neo đơn và cần được giúp đỡ trong sinh
hoạt thường ngày, mà cha mẹ không thể
công bình trong việc phân chia tài sản.
Đứa con lo cho cha mẹ, đứa cháu chăm sóc ông bà sẽ là những người có nhiều khả thể, nhiều may mắn
chiếm giữ tài sản của ông bà, cha mẹ. Viện
lý do lo lắng, chăm sóc cha mẹ già, những
con cháu này tự cho mình là người có đủ
điều kiện thừa kế. Nhưng câu chuyện không đơn
giản, khi các người con khác cũng đòi quyền thừa kế này, dựa trên tư cách là con… Không kể xiết những chuyện dở khóc dở cười, những đắng cay nhớ đời, những chua chát đời
làm cha mẹ, những lời lẽ phỉ báng, nhục
mạ sắc như dao cau, vô cảm, vô nhân đạo
của con cái khi cha mẹ không thỏa mãn
đòi hỏi, yêu sách của chúng. Nhiều cha mẹ đã đau bệnh, tinh thần bị khủng hoảng, đời sống bị rối
loạn vì những tranh chấp căng thẳng,
“không đội trời chung” của đan con đang thư
hùng chiếm cứ tài sản của cha mẹ. Cũng
vì neo đơn, phải lệ thuộc, nên hầu hết cha mẹ
gia đều chung số phận bị đứa con hung hăng, dữ dằn nhất trấn lột, áp đảo, đồng thời bị những đứa
con khác lên án “nhu nhược, hèn nhát,
không công bằng, bị mua chuộc, lú lẫn, u
mê”.
3. Cám dỗ vật chất
Sống
trong một xã hội tiêu thụ, thực dụng, con người
dễ trở thành tín đồ thuần thành của vật chất; bởi vật chất giải quyết êm xuôi mọi khó khăn, trót lọt mọi
trở ngại. Vật chất có sức cuốn hút, và
làm mê mẩn đến độ con người không còn khả
năng phân định phải trái, và chọn lựa
đúng sai. Đó là lý do nhan nhản những vụ án con giết cha mẹ, đầu độc ông bà, dùng mọi thủ đoạn và
phương tiện phi nhân thanh toán, triệt hạ
nhau vì của cải. Xã hội thực dụng chỉ nhắm
lợi ích riêng tư, và cần thỏa mãn nhu cầu
vật chất, nên con người bị vật chất điều kiện hóa, và làm giảm đi nhiều khả
năng tinh thần. Cũng chính vì bị vật chất
cám dỗ, những giá trị tinh thần, thiêng
liêng khác không còn được trân trọng, gìn
giữ đã đưa đến tình trạng mất đạo đức làm người. Tóm lại, câu chuyện tài sản của cha mẹ ở thời
buổi này thực là chuyện dài nhiều tập,
trong đó có những nhân vật quen thuộc,
những khuôn mặt gần gũi, những hoàn cảnh
tương tự thương tâm, dặc biệt tâm trạng của hầu hết các nhân vật đều mang những nét buồn, rất buồn:
• Cha mẹ là nhân vật buồn nhất, vì nhiều mất
mát: mất quyền làm cha mẹ, vì con cái
tham lam của cải không còn nghe lời răn
dạy; mất quyền làm chủ trên chính tài sản
của mình khi con cái manh động âm mưu
chiếm đoạt; mất tình nghia cha mẹ - con
cái vì của cải dễ gây đố ky, chia rẽ, ly tan; mất kỷ cương,
gia phong, truyền thống yêu thương của gia
đình; mất danh dự, uy tín đối với gia tộc, lối xóm, vì đám con hư hỏng, tham lam; mất mái ấm ở
đó có con cháu quây quần hạnh phúc, vì vật
chất gây nhiều mâu thuẫn; mất bình an,
thư thái của tuổi già; mất nghị lực, niềm
tin, hy vọng là những giá trị đem lại hạnh
phúc thật.
•
Con cái la những nhân vật chính trong cuộc thư
hùng chiếm đoạt, tranh gianh tai sản của cha mẹ cũng không được coi là người chiến thắng, vì
vật chất họ chiếm hữu xem ra quá nhỏ,
quá ít so với những gì họ phải mất như
tình nghia, danh dự, uy tín, lòng kính
trọng của con cháu nhiều thế hệ, và
lương tâm an bình. Họ mất rất nhiều vì đã quên hay cố quên: Vật chất phải tiêu tan một ngày,
nên mất vật chất là điều có thể hiểu,
nhưng mất những giá trị tinh thần vừa kể
là mất mát khủng khiếp mà suốt đời họ sẽ
phải tiếc nuối, ân hận.
Tóm
lại, sẽ không có người chiến thắng trong cơn
sốt nhà đất, chỉ có những trái tim uất nghẹn, sầu buồn, căm phẫn, ghen tương, thù hận, và chuỗi dài hậu
quả rất buồn, rất tang thương làm đổ vỡ
gia đình, tình nghia, giá trị cuộc sống
làm người, ý nghia cuộc đời làm con. Để
tránh thảm cảnh trên, không gì tốt hơn đối với cha mẹ là ý thức và tiên liệu: Ý thức yếu đuối của con
người trước bả vật chất, ý thức ý chí rất
chênh vênh của con người trước cám dỗ của
tiền bạc, ý thức tình trạng bấp bênh của lòng hiếu thảo trước những
con sóng bạc đầu của tính tham lam, ganh
tị tiềm tàng nơi con cái, ý thức sự dòn
mỏng của những “tự quyết, tự chọn rồi tự bỏ”; đồng thời tiên liệu những gì sẽ xảy ra để có
phương án tránh tổn thất, và đạt mục
đích cuối cùng là hạnh phúc của mình và
các con trong nhà. Nhiều nhà tâm lý đề
nghị cha mẹ:
• Không vì ở chung hay lệ thuộc con trong đời
sống mà từ bỏ quyền quyết định của mình
trong những việc liên quan, chẳng hạn
tài sản, bởi càng nhu nhược, hèn nhát,
con cái càng mất lòng kính trọng, thảo
hiếu va được đa lấn lướt, áp đảo, lợi dụng.
• Cương quyết đi theo đường hướng đã chọn.
Đó la đường hướng kiến tạo công bình,
hòa hợp, yêu thương giữa mọi thành phần
của gia đình. Nếu cha mẹ biết xử lý mọi
việc trong công bình, thì yêu thương,
hòa thuận sẽ được nảy sinh và phát triển. Công bình không có nghia: ai cũng có
phần như ai, nhưng là mỗi người được hưởng
lợi trên công lao khó nhọc của mình. Vì
thế, đứa con chăm sóc, lo liệu tuổi già
cho cha mẹ phải là đứa được hưởng tài sản
cha mẹ ban nhiều hơn những đứa con khác. Và
điều này là chính đáng và công bình đối với tất cả.
• Không đầu hàng những yêu sách bất chính,
gian xảo, ma mãnh, tìm lợi riêng của bất
cứ đứa con nào, vì một khi đáp ứng những
đòi hỏi ích kỷ này, cha mẹ sẽ đồng loa với điều xấu, người xấu và trở thành “đồng phạm” dưới mắt của những đứa con khác. Đây là siêu vi trùng giết chết mau nhất
hạnh phúc gia đình, và tình nghia cha mẹ
- con cái, mà bất cứ cha mẹ nào cũng phải
lưu ý, đề phòng.
•
Tuyệt đối không nghe theo kế hoạch riêng của bất cứ đứa con nào, nhưng khôn ngoan kiểm chứng mọi thông tin, và nhất là bình tinh trước những
“tin làm tức mình”, đồng
thời tập trung quyền quyết định về mình
để tạo một tâm điểm cần thiết đối với tất
cả con cái. Bởi mất đi tâm điểm, vòng tròn gia
đình sẽ bị méo mó, đứt khúc, vỡ toang, tan hoang.
•
Đừng bao giờ nghi rằng: Chỉ có vật chất mới là gia tài để lại cho con, vì ngoài của cải, nhà đất,
cha mẹ còn cả một kho báu tinh thần như
truyền thống gia đình, đạo đức gia đình,
danh dự gia đình, nhất là sự có mặt
trong đời của đan con cháu. Đây mới thực
là gia sản “không bao giờ hư nát”, mà cha mẹ ban cho các con. Nhận diện và hãnh diện với gia sản
vô giá, vô cùng này, cha mẹ hãy hân hoan
đón nhận phần thưởng tinh thần luôn trầm
lắng, đầy an ủi, mang về niềm vui bất tận
cho đời làm mẹ cha.
Nhưng
trên cả những đề nghị vừa kể của nhiều nhà
tâm lý, người viết thiết nghi: Điều quan trọng chính là giáo dục con cái về công bình, mà công bình
thứ nhất con cái phải nằm lòng, đó là
cha mẹ đã cho đi tất cả vì yêu thương con: cho tình yêu, cho hy sinh,
cho hết cuộc đời, cho mãi mãi, cho đến
hơi thở cuối cùng. Vì thế, gia sản của
cha mẹ không được hiểu là sở hữu tất nhiên của
con cái, bởi một cách chính đáng và công bình, con cái không có quyền trên tài sản này, vì đã không
đóng góp làm ra. Công bình là khi con
cái chân nhận đó là thuộc quyền cha mẹ,
và cha mẹ có toàn quyền trên tài sản ấy.
Nếu cha mẹ chia cho con, thì đó là quà tặng của tình yêu cha mẹ, hơn là bổn phận cha mẹ phải chia
phần. Được đao tạo một ý thức công bình,
con cái sẽ thương cha mẹ rất nhiều khi
nhận về phần gia sản cha mẹ ban như quà
tặng vô giá, ăm ắp tình yêu thương; con cái sẽ
không lố bịch tranh giành, ngạo mạn chiếm hữu như những kẻ có quyền; con cái sẽ trân trọng gìn
giữ những gì cha mẹ để lại, và nhất là
giữa con cái với nhau, tình yêu cha mẹ
và lòng hy sinh trời biển của cha mẹ luôn
ngự trị và tỏa sáng.
Bên cạnh công bình là đường hướng giáo dục
thang giá trị đời sống, để con cái ý thức:
giá trị vật chất không là giá trị duy nhất,
yếu tố quyết định hạnh phúc của đời làm
người, nhưng bên cạnh những giá trị ấy, còn
rất nhiều những giá trị tinh thần khác, mà thiếu nó, con người không thể đạt hạnh phúc viên mãn, đích
thực.
Tóm
lại, giáo dục là nhằm đao tạo những con người
có trách nhiệm. Có trách nhiệm mới có thể phân định, và chọn lựa thái độ sống phù hợp với đòi hỏi đạo
đức làm người. Một trong những thái độ đạo
đức là nhìn nhận đúng mức chỗ đứng của tài sản trong sinh hoạt gia
đình, và không để lòng tham bất chính
làm đảo ngược thang giá trị nhân bản, đạo
đức. Có như vậy, các giá trị vật chất mới
thực sự mang lại bình an, hạnh phúc cho mọi thành viên của gia đình.
Viết
những hàng kết luận mà như khai bút mở đầu,
bởi câu chuyện sổ đỏ, nhà đất, gia tài của cha mẹ vẫn là câu chuyện dài nhiều tập không ngừng làm thảng
thốt, giật mình, đau nhói, tức tưởi,
ngao ngán nhiều người, mà cha mẹ luôn là
nạn nhân đáng thương, tội nghiệp nhất.
Quý độc giả vui lòng đọc tiếp chương 15 : http://tinmungduongpho.blogspot.com/search/label/CMYT-chuong15
